SS) Thuis met Thijs (2)
26
Vijf weken lang zoekt schrijver en psycholoog Thijs Launspach
met de hulp van wetenschappers antwoorden op prangende vragen
in coronatijd. Vandaag aflevering 2 over huiselijke ruzies.
Spreek je
irritaties
op tijd
uit, dan
voorkom
je dat
het later
explodeert
Aan je eigen onhebbelijkhe
den en die van je partner
kun je niet ontsnappen, en
nu al helemaal niet. Neder
land blijft thuis, en dus zit
ten stellen, gezinnen en huisgenoten
meer op elkaars lip dan ooit tevoren.
Natuurlijk zorgt dat voor de nodige
gezelligheid (de verkoopcijfers van
bordspellen moeten momenteel
astronomisch zijn), maar het zorgt
ook voor spanningen. Irritaties,
ergernissen en diepgewortelde
relatiepatronen komen aan de
oppervlakte. Dat leidt onherroepelijk
tot conflicten. In deze vreemde tijd
kunnen we wel een lesje goed ruzie
maken gebruiken.
Een ruzie ontstaat als een behoefte
niet voldoende wordt gezien, zegt
psycholoog en filosoof Gijs Deckers.
Hij gaf onlangs bij The School of Life
de lezing Beter leren ruziemaken. Voor
mijn podcast Thuis met Thijs
interviewde ik hem.
In de huidige omstandigheden wordt
de bestaande dynamiek in de relatie
uitvergroot. Omdat je veel thuiszit
kun je simpelweg niet om patronen
heen, van je partner of van jezelf.
Deckers: ,,Heb je normaal al de nei
ging om je terug te trekken als het
niet goed gaat, dan is dat nu helemaal
zo. Als je geneigd bent je niet uit te
spreken wanneer je iets dwarszit, doe
je dat nu nog minder.''
Waar je anders na een ruzie naar je
werk kunt of op een andere manier
kunt afkoelen, kun je er nu niet on
deruit. Het is dus niet gek dat de
spanning soms hoog oploopt.
Als je behoeftes of irritaties niet
uitspreekt, gaan ze onder de opper
vlakte etteren. Dan bouwen ze op,
om op een onhandig moment (wan
neer je beiden moe of hongerig bent)
opeens te exploderen. Door vroeg
problemen aan te kaarten, kun je dat
voorkomen. Dit betekent echter niet
dat je dat altijd moet doen. Tijdens
het thuiswerken, wanneer de kinde
ren verzorgd moeten worden, of voor
het ontbijt zijn geen goede momen
ten om te discussiëren. Deckers:
,,Soms moet je ook gewoon zeggen:
'Nu doen we dit even niet'. Goed
ruziemaken gaat ook om weten wan
neer je het juist even moet laten.''
Vlak voor het slapengaan is ook ty
pisch zo'n tijdstip waarop het niet
handig is om ruzie te maken. Omdat
je al moe bent is het geen goed mo
ment om dingen uit te spreken of de
confrontatie aan te gaan. Voor je het
weet ben je eindeloos aan het soebat
ten zonder al te veel resultaat. Je kunt
beter de volgende ochtend met nieu
we energie en een frisse blik de con
frontatie aangaan.
Deckers: ,,Als je met een rotgevoel
naar bed gaat, heb je waarschijnlijk
eerder op de dag de confrontatie te
veel vermeden.'' Op tijd irritaties
aangeven is het devies, wacht er niet
mee tot je al grumpy bent van de ver
moeidheid.
Als voorbeeld van hoe je het beste
irritaties kunt uitspreken, verwijst
Deckers naar de methode van ge
weldloze communicatie van Marshall
Rosenberg. Het stappenplan:
Deze methode voorkomt niet altijd
alle ruzie, maar zorgt wel dat je niet
vervalt in het maken van verwijten.
Deckers: ,,Spreek je irritaties op tijd
op deze manier uit, dan voorkom je
dat het later explodeert.''
Je kunt ruzies voorkomen door op
een rustig moment preventief ieders
behoeftes in kaart te brengen.
Deckers: ,,Ga bijvoorbeeld op een
zondagochtend samenzitten met een
kop koffie en schrijf op welke verlan
gens jullie hebben voor jezelf en voor
samen.''
Jij wilt misschien altijd samen
eten, terwijl de ander een paar keer
per week 's avonds wil sporten, of
zich juist graag terugtrekt met een
boek. Altijd in alle behoeftes voldoen
lukt natuurlijk niet, maar eenmaal
uitgesproken kun je er wel beter
rekening mee houden. Dat voorkomt
niet ieder conflict, maar wel een deel.
En in deze tijden geldt: alle beetjes
helpen.
ZATERDAG 2 MEI 2020 GO
Ruzie pas na het ontbijt
Waarom maken we nu zo veel
ruzie?
Moet je irritaties altijd uitspreken?
Of kun je ze soms maar beter
inslikken?
Nooit met ruzie naar bed, luidt
een volkswijsheid. Klopt dat?
Psycholoog
en filosoof
Gijs Deckers:
„Goed ruzie
maken gaat
ook om weten
wanneer je
het juist even
moet laten.''
FOTO ERIK VAN 'T WOUD
Hoe kun je je het beste uitspreken?
1. Benoem een observatie ('Toen ik
vanochtend in de keuken kwam,
stond er op het aanrecht en in de
wasbak afwas').
2. Benoem het gevoel dat je erbij
hebt ('Ik voelde me daar geïrriteerd
over').
3. Benoem de behoefte die je hebt
('Ik heb behoefte aan overzicht en
rust en daar helpt een opgeruimd
huis bij').
4. Benoem een verzoek ('Zou je
willen zorgen dat je jouw afwas
inruimt in de machine?').
Kun je conflicten voorkomen?
Psycholoog en
columnist Thijs
Launspach schreef
in 2018 de best
seller Fokking Druk.
In mei verschijnt
zijn nieuwe boek
Werk kan ook uit.
Voor de site van
deze krant maakt
hij de podcast
Thuis met Thijs,
over hoe de coro
namaatregelen
ons beïnvloeden.