ttRSiAAAAP!
D
MÉgPgKAU
75 JAAR VRIJHEID 9
worden misbruikt als seksslavinnen
('troostmeisjes') in Japanse bordelen.
Cathy van der Laar is 10 als de oorlog
uitbreekt. Haar vader wordt opgepakt. Sa
men met haar moeder en twee oudere
zussen belandt ze in drie Jappenkampen
op West-Java. ,,Mijn moeder weigerde te
buigen voor een Japanner, maar is nooit
geslagen. Eén keer moest ze heel lang in
de brandende zon knielen. Iedereen
moest toekijken. Ik stond te huilen.''
De liefde tussen Indonesische nationa
listen en Japan is snel voorbij. Het gaat
economisch slecht, er is hongersnood, en
ook Indonesiërs worden slachtoffer van
de hardvochtige Japanners. ,,Dat ver
sterkte de wens om nooit meer gedomi
neerd te worden door buitenlanders'',
zegt hoogleraar Raben.
Onafhankelijkheid
Na ruim drie loodzware oorlogsjaren
dwingen de Amerikanen Japan op 15 au
gustus 1945 op de knieën. Atoombom
men op Hiroshima (6 augustus) en Naga
saki (9 augustus) leveren de genadeklap.
De Japanners, die de nederlaag zien
aankomen, stimuleren de laatste maan
den het Indonesische vrijheidsstreven.
Sinds mei 1945 vergaderen de nationalis
ten over onafhankelijkheid, de Republiek
Indonesië staat in de startblokken. Soe-
karno wil aanvankelijk met Nederland
onderhandelen, maar radicale jongeren
dwingen hem de andere kant op. Op
17 augustus 1945, twee dagen na de
Japanse capitulatie, roepen hij en
Mohammed Hatta de onafhankelijkheid
uit. De strijdkreet is Merdeka! Vrij, onaf
hankelijk. ,,Voor Nederland kwam dat als
een verrassing, het had in de jaren daar
voor niet goed opgelet'', zegt Raben.
Er volgt een gewelddadige periode, de
Bersiap, waarin Indische Nederlanders,
Europeanen, Molukkers en Chinezen
slachtoffer worden van marteling, ver
krachting en moord door Indonesische
nationalisten. Er komen naar schatting
15.000 tot 30.000 mensen om het leven.
Aan de Indische Van der Laar gaat het
einde van de Japanse bezetting groten
deels voorbij. Ze kan vanwege de Bersiap
het kamp niet uit. ,,Voor ons was er geen
bevrijding. Wij wachtten in het kamp tot
mijn vader ons kwam halen. Maar hij
kwam niet. In april 1946 bracht een Brits
vliegdekschip ons naar Colombo voor de
gezinshereniging. In de vrachtauto naar
de haven moesten we plat op de grond lig
gen, omdat er op ons werd geschoten.''
29 APRIL
1 MEI
DONDERDAG 30 APRIL 2020
Van links naar rechts: overleven in het
Jappenkamp; de atoombom dwingt
Japan tot overgave; Indonesische vrij
heidsstrijd leidt tot geweld tegen bevol
kingsgroepen; met 'politionele acties'
wil Nederland weer controle krijgen.
27 APRIL
30 APRIL
2 MEI
Arrestatie van de
Italiaanse fascisten
leider Benito Mussolini.
Een dag later wordt
hij door partizanen
geëxecuteerd.
De start van Operatie Manna:
de geallieerden droppen voed
selpakketten boven de Rand
stad. In Berlijn schrijft Adolf
Hitler zijn testament en wijst hij
zijn opvolgers aan.
In hun bunker
in Berlijn plegen
Adolf Hitler
en 'Frau Hitler'
Eva Braun
zelfmoord.
Hitlers opvolger
Goebbels laat zijn
zes kinderen
doden en pleegt
met zijn vrouw
zelfmoord.
Na tien dagen strijd wordt Delfzijl
bevrijd. Koningin Wilhelmina keert
terug uit ballingschap en landt op
Gilze-Rijen. Oostwaarts beslissen de
Sovjets de Slag om Berlijn: de Duit
sers leggen de wapens neer.
