20 MEDIA CULTUUR
ANGELA
KIJKT TV
De publieke omroep voelde zich vorig jaar
bedreigd door politiek Den Haag, inmiddels ziet de
wereld er anders uit en speelt de NPO een voorname rol
in ons dagelijks leven. Van schouderklopjes moet
bestuursvoorzitter Shula Rijxman niets hebben.
Het was een moment van niks, het
duurde slechts een paar tellen. En toch
was de 'oeps-wat-gebeurt-er-nu'-blik
van prinses Ariane, ergens halverwege de toe
spraak van haar vader, voor mij het hoogtepunt
van Koningsdag. Natuurlijk zat ik zoals half Ne
derland klaar voor het Wilhelmus en de aan
sluitende speech. Had het gebrek aan vrijmark
ten toch nog een voordeel. Eindelijk alle tijd om
het koninklijk gezin goed te bestuderen, zonder
zeurende kinderen op de achtergrond die op
jacht willen naar de zoveelste incomplete leg
puzzel en kapot Playstationspel. Ze worden
groot én mooi, onze prinsessen. Amalia als en
gelachtige oudste, Alexia straalt iets rebels uit.
Tja, de middelste hè, moet ik meer zeggen?
Leuke jurken ook. En hoe keurig opgevoed, dat
met z'n drieën zo netjes in het gelid blijven
staan. Die pubers van ons hadden elkaar na een
minuut stiekem staan schoppen, of waren in
een lachstuip geschoten, met ons als ouders met
rode konen van ingehouden ergernis in het
midden. Al kon je gelukkig zien dat de prinses
sen het ook ongemakkelijk vonden om vijf mi
nuten zedig naar de camera te glimlachen.
Star Wars
vanaf 5 mei
Docu over
het paleis
ls Shula Rijxman één
ding hoopt, is het dat
de NPO Nederland
'open' houdt. Dat
mensen vanuit hun
huiskamer door het
denkbeeldige venster
de wereld kunnen zien, en niet alleen
de ellende. Zoals ze zelf anderhalf jaar
terug, toen ze kampte met een ernstige
ziekte, een dagelijks appje van een
vriendin kreeg die beschreef wat er in
de wereld gebeurde. ,,Soms ging dat
over kleine dingen, een kop koffie die ze
met iemand had gedronken. Maar elke
dag was dat een feestje, omdat ik door
haar ogen naar buiten kon kijken en dat
haalde me even weg uit dat kleine we
reldje waarin ik beland was.''
De bestuursvoorzitter van de pu
blieke omroep spreekt al een aantal mi
nuten recht uit het hart. Even daarvoor
in het gesprek leek Rijxman (60) wat
geprikkeld door de vragen, die naar haar
smaak te veel over politiek en financiën
gingen. De afstand tussen de uiteinden
van de witte, ovalen tafel verhinderde
niet dat het vuur - in haar blik en haar
woorden - goed overkwam. ,,Ja, we heb
ben geld dat bedoeld was voor het na
jaar naar voren moeten halen en er komt
zeker een moment waarop we dat soort
dingen bespreken, maar niet nu.''
Visiebrief
Haar punt is duidelijk. De beruchte 'vi-
siebrief' van negentien kantjes, waarin
minister Slob (Onderwijs en Media) vo
rig jaar de publieke omroep een toe
komst voorspiegelde met tientallen mil
joenen minder aan reclame-inkomsten,
is bij Rijxman niet meer het belangrijk
ste. ,,En ik denk dat minister Slob ook
iets anders aan zijn hoofd heeft.''
Omroeppolitiek is ver weg in een uit-
gestorven gebouw waar het normaal
met zo'n 450 werknemers wemelt van
de mensen. ,,Ik hoop niet dat ik over
kom als een omroepbestuurder die niet
over de lange termijn nadenkt, want dat
doe ik echt. Maar de prioriteiten liggen
bij het hier en nu.
,,Mijn ouders hadden met hun joodse
achtergrond reden om bang te zijn, ik
had nooit gedacht in angst te moeten le
ven. Hoe naar ik het ook vind, ook ik
ben soms bang. Ik ben, hoewel ik liever
niet meer over die ziekte spreek, extra
voorzichtig met boodschappen doen.
Ik hoef geen schouder
klopje. Dit is gewoon
waarvoor de publieke
omroep op aarde is.
Een pakje aanpakken van de postbode,
een deurklink aanraken, normaal was ik
daar niet mee bezig. Ik zou willen dat
Nederland niet bang meer hoeft te zijn,
maar dat kan de publieke omroep he
laas niet regelen.''
Niet eerder maakte Rijxman mee
dat een onderwerp vrijwel alles van
tafel veegde. Evenmin voelde ze eer
der zo veel waardering vanuit het
land voor de publieke sector. ,,Niet
alleen voor de omroep, maar ook
voor de zorg en de scholen.''
De impact van het coronavirus op
de publieke omroep is enorm. Nu de
sport van de kalender is, komt de ko
mende maanden veel zendtijd vrij.
Maxima was een plaatje in die gebloemde
jumpsuit. Trekt een struise Hollandse die aan, is
ze meteen de Draadstaal-versie van Boer zoekt
Vrouw, maar de koningin kan moeiteloos door
naar een gala. En tegelijk had de outfit iets hui
selijks, net als de open boord van haar echtge
noot. Die overigens als enige van het gezin last
had van een coronacoupe: kapsel en baard wa
ren duidelijk minder strak dan anders. Even op
letten nu, De Jong. Het gaat immers om wat hij
zegt. 'Blijf binnen. Houd vol.' Precies. Nu maar
hopen dat de notoire dwarsdenkers naar hem
wel luisteren. En net toen de camera inzoomde,
zette Ariane dus die grote ogen op. Hè wat ge
beurde daar nou? Zo awkward was de toespraak
toch ook weer niet? Zag, hoorde of rook ze iets
geks? Maar het bleek onschuldig. Tijdens het te
rugkijken, ontwaarde ik een gesmoord honden-
blafje uit de coulissen. Nog iemand die het ken
nelijk zat is om binnen te zitten. Elke regisseur
zou de opname over hebben laten doen. Maar
dat is dus niet gebeurd. De meiden waren het
waarschijnlijk beu na de dertiende versie. Of
misschien was het bewust een one-taker, om het
zo naturel mogelijk te laten zijn en namen ze
geblaf en gekke gezichten op de koop toe. Al kan
het natuurlijk ook dat dit gewoon het beste
filmpje was uit een oneindige reeks probeersels.
Wat de waarheid is, maakt niet uit. Want in alle
gevallen onderstreept het wat de Oranjes in de
aard zijn: een gewoon gezin. Bijna dan.
Quote van de dag
Ik ben ineens
een fervent
vogelspotter,
maar helaas
niet zo'n goeie
Ariane
dinsdag 28 april 2020
GO
FILM
De laatste Star
Wars-film, The
Rise of Skywal-
ker, wordt op 4
mei gelanceerd
op de strea-
mingdienst Dis-
ney+. In Neder
land is de film
op 5 mei te zien.
Disney doet dit
uit respect voor
de Nationale
Dodenherden
king op 4 mei.
TELEVISIE
k zou willen
dat Nederland
niet bang
meer
hoeft te zijn'
Alexander van Eenennaam
44
—Shula Rijxman, bestuursvoorzitter NPO
Omroep MAX
maakt een een
malige docu
mentaire over
Het Koninklijk
Paleis op de
Dam in Amster
dam. Een con
servator leidt de
tv-kijkers door
de vertrekken
van het gebouw,
dat momenteel
gesloten is voor
het publiek.
—Angela Groothuizen is
altijd net te laat, schrijft
ze in haar column in
Veronica Magazine.
