CORONAVIRUS
NIEUWS 3
We beleven vandaag
een rare Koningsdag.
Ook koning Willem-
Alexander en koningin
Maxima moeten zo veel
mogelijk thuisblijven
vanwege corona. Het is
niet voor het eerst dat de
nationale feestdag niet
doorgaat, dit is de
zeventiende keer.
Een digitale Koningsdag
voor koning Willem-
Alexander en zijn gezin
op paleis Huis ten Bosch
zou drie maanden gele
den ondenkbaar zijn geweest. Maar
vanaf vanochtend 10.00 uur komen
de beelden door uit het paleis en is er
interactie met Nederlanders die de
53ste verjaardag van de koning in de
1,5 metersamenleving vieren. Met
een nationale toost om 16.00 uur.
Geen bezoek aan Maastricht dus,
dit jaar. Als half maart bekend wordt
dat scholen, horeca en sportscholen
moeten sluiten, maakt Maastricht
een dag later bekend dat de konink
lijke familie niet zal komen vanwege
het coronavirus. Eerder dit jaar lan
ceert Maastrichts burgemeester An-
nelies Penn-te Strake op 5 januari
haar speciale Koningsdagpagina. Op
dat moment is het coronavirus nog
exotische narigheid in verre oorden,
rondwarend in Wuhan en omstre
ken. Penn-te Strake schrijft, niet ge
hinderd door enige kennis van wat er
op Nederland afkomt: „Maandag 27
april 2020. Koningsdag. Als de zon
die dag opkomt, hebben wij er in
Maastricht al een weekend aan feest
en voorpret op zitten, toewerkend
naar het grootste en mooiste event
van dat jaar: het bezoek van de ko
ninklijke familie.''
Helaas. Want Koningsdag wordt
een enorm ingetogen feestdag. Deze
zal haaks staan op de uitbundige vie-
ringen met kolkende festivals be
sprenkeld met bier en de waanzinnig
drukke vrijmarkten. Het Neder
landse volk is dan zes weken beroofd
van zijn bewegingsvrijheid en ge
wend aan de 'intelligente lockdown'.
De minister-president waarschuwt
om geen ondergrondse koningsdag-
feesten te houden: ,,Niet doen!''
Voorpret
De Oranjes zijn inmiddels ook al
even gewend aan het nieuwe nor
maal. Op staatsbezoek in Indonesië
bleven ze door geluk verschoond van
het coronavirus en na hun winter
sportvakantie in Lech kwamen ze
met de schrik vrij door twee weken
social distancing.
Het coronavirus heeft ook de ko
ninklijke agenda opgeschud. Zestien
optredens werden geschrapt. Tien
dagen na het afzeggen van Maas
tricht maakte de Rijksvoorlichtings
dienst bekend dat ook het staatsbe
zoek aan Duitsland begin juni niet
zou doorgaan. In plaats daarvan
volgde een reeks werkbezoeken aan
brandhaarden die in het teken staan
van het coronavirus.
Soms, zoals vandaag, doorkruist
het lot van de geschiedenis de natio
nale feestdag die al 122 jaar Konin
ginnedag of Koningsdag heet. Dan
wordt de voorpret getorpedeerd door
een onafwendbare gebeurtenis.
De traditie van Koninginnedag be
gint in 1898, als Wilhelmina wordt
ingehuldigd, op haar verjaardag
31 augustus. Door de Eerste Wereld
oorlog gaat het feest vier keer niet
door. In deze tijd is het ondenkbaar,
maar in 1934 en 1935 vindt koningin
Wilhelmina haar zomervakantie be
langrijker dan de nationale feestdag.
Koninginnedag, feest van nationale
saamhorigheid, vervalt ook tijdens
de Tweede Wereldoorlog. In 1939 is er
al geen viering, vanwege de oorlogs
dreiging. Wel wordt het feest gevierd
als Nederland is bevrijd, maar de eer
ste drie keer zonder koningin Wil-
helmina. Zij is te vermoeid om het te
vieren in 1946, 1947 en 1948.
In de tweede helft van de vorige
eeuw wordt twee keer geen Konin
ginnedag gevierd. In 1962 door de
viering van het zilveren huwelijk van
prins Bernhard en koningin Juliana.
Dat was een feest waard, want het
paar ging jarenlang langs de rand van
de afgrond. En als Bernhards moeder
prinses Armgard sterft, wordt ook
Koninginnedag 1972 afgezegd.
Als op 6 november 2012 wordt be
kendgemaakt dat koningin Beatrix in
2013 Koninginnedag zal vieren in
Amstelveen en De Rijp, weet het
In 1934 en
1935vindt
koningin
Wilhelmina
haar
vakantie
belangrijker
dan de
nationale
feestdag
staatshoofd vrijwel zeker dat zij die
dag afstand zal doen van de troon.
Maar dat moet geheim blijven. Het
niet plannen van Koninginnedag zal
leiden tot ongewenste speculaties
over haar aftreden.
De inwoners van Amstelveen en
De Rijp worden beroofd van de illu
sie van Koninginnedag in hun
woonplaats als Beatrix eind januari
2013 bekendmaakt dat die dag in het
teken zal staan van de inhuldiging
van Willem-Alexander.
Mond-en-klauwzeer
Eerder, tijdens de mond- en klauw-
zeer-crisis die in het voorjaar van
2001 in Oost-Nederland uitbreekt,
liggen het door Beatrix uitverkoren
Hoogeveen en Meppel midden in
het crisisgebied. Beatrix vreest ver
dere verspreiding van het virus als
zij daar Koninginnedag gaat vieren,
dus ze zegt af. Het is extra zuur voor
die twee steden omdat de net ver
loofde Willem-Alexander zijn
Maxima voor het eerst zou meene
men in de oranjefolklore.
Als pleister op de wonde bezoekt
koning Beatrix de regio op 27 april
met haar minister van Landbouw
Laurens Jan Brinkhorst. Brinkhorst,
nu 83 jaar, kan zich het bezoek aan
de regio nog haarscherp herinneren.
,,Zoals Willem-Alexander zich nu
bekommert om de coronacrisis, ben
ik toen met Beatrix naar Epe gegaan,
een orthodox christelijk plaatsje op
de Veluwe. Ze wilde daar haar empa
thie tonen.''
Ze gaan met de donkerblauwe
Volvo S-80 van Beatrix, gesierd met
de koninklijke standaard, een onder-
scheidingsvlag voor leden van de ko
ninklijke familie. Brinkhorst: ,,Ik zat
achter in de auto naast haar. De
hoogstgeplaatste zit rechts achterin,
achter de standaard van het Konink
lijk Huis. Ik zat dus links. De Epese
gemeenschap kwam door onze
komst in een spagaat terecht. Die
waren dol op de koningin, maar ik
was de minister die keiharde maat
regelen voor de boeren had geno
men. ,,Toen de koningin uitstapte
zag zij Oranje vlaggen en gejuich, ik
stapte links uit en kreeg zwarte vlag
gen van landbouwplastic en boege
roep. Zij ging na drie kwartier weg
en had haar medeleven getoond. Ik
bleef vastzitten. We hebben er later
nog wel eens om gelachen.''
GEEN FEEST
IN...
1962
maandag 27 april 2020
Ingetogen Koningsdag,
maar wel met een nationale toos
Jan Hoedeman
Den Haag
Charlotte (5)
en Lars (6) van Ree
versieren het
raam van hun huis,
zodat het er met
Koningsdag toch
nog feestelijk
uitziet.
FOTO JAN KOK BOOMERANG
FOTOGRAFIE
2001: de mond-en-klauwzeercrisis
voorkomt koninklijk bezoek in Meppel en
Hoogeveen, al brengt koningin Beatrix
wel een bezoek aan de regio. foto hh
1962: konin
gin Juliana en
prins Bern-
hard verkie
zen de viering
van hun zilve
ren huwelijk
boven de
viering van
Koninginne
dag. foto anp
2013: Amstel
veen en De Rijp
mochten aanvanke
lijk rekenen op ko
ninklijk bezoek, tot
koningin Beatrix in
januari bekend
maakte dat jaar af
te treden. 30 april
2013 werd benut
voor de inhuldiging
van Willem-Alexan-
der in Amsterdam.
FOTO ANP
■mm
