Thuis met Thijs (1)
Pauze is
geen luxe
maar een
nood: zonder
kun je niet
presteren
26
De komende vijf weken zoekt schrijver en psycholoog Thijs Launspach
met de hulp van wetenschappers antwoorden op prangende vragen in
coronatijd. Vandaag aflevering 1 over thuiswerken.
We leven momenteel in
het grootste thuiswerk
experiment aller tijden.
In de pre-coronadagen
was thuiswerken meer
iets voor een dagje in de week, als dat
überhaupt al mogelijk was. Nu wordt
van ons gevraagd juist zoveel mogelijk
thuis te werken. We geven daar massaal
gehoor aan. Zo werkt 44 procent van de
Nederlanders inmiddels vanuit huis.
Het kent grote voordelen: niet meer in
de file of overvolle trein, een kleinere
ecologische voetafdruk en de mogelijk
heid om te werken in je pyjamabroek.
Daar staat tegenover dat thuiswerken
niet altijd makkelijk is. Het vergt veel
van ons aanpassingsvermogen en onze
flexibiliteit. Vooral voor wie thuis ook
zorgdraagt voor kleine kinderen of wie
de gezelligheid van het kantoor erg
mist, kan thuiswerken een opgave zijn.
Voor alle thuiswerkers-tegen-wil-en-
dank interviewde ik in mijn podcast
Thuis met Thijs neuropsycholoog en
focusexpert Mark Tigchelaar, op zoek
naar antwoorden op de neteligste
kwesties rond thuiswerken.
Tigchelaar: ,,Noodgedwongen thuis
werken kan onduidelijkheid creëren:
opeens moet je aan de arbeid op de plek
waar je normaal gesproken je vrije tijd
beleeft. De reguliere rituelen van de
werkdag - forenzen naar kantoor,
'goedemorgen juffrouw Jannie' zeggen
tegen collega's - ontbreken. Daarom is
het belangrijk een nieuw ritueel te be
denken om in de werkstand te komen.
Spreek met jezelf een harde begintijd af.
Trek je werkkleding aan, zet een
bepaald nummer op of drink koffie uit
dezelfde mok. Dat geeft het signaal aan
je hersenen: we gaan aan de slag.''
Thuiswerken is lastig te combineren
met de zorg- en onderwijstaken voor
kinderen die ook thuiszitten. Mocht je
met zijn tweeën thuiswerken, maak
dan duidelijke afspraken over wie
wanneer aanspreekpunt is. Tigchelaar:
,,Zorg dat er tenminste één moment op
de dag is waarop je met je gezin en je
collega's afspreekt: nu kunnen jullie
alleen bij hoge nood storen. Zo'n 'buut-
vrij-moment' duurt misschien maar
een uur per dag, maar doet wonderen
voor je productiviteit.''
Sta je er alleen voor, accepteer dan dat
je minder gedaan krijgt. De behoeftes
van je nageslacht zullen helaas altijd
urgenter zijn dan die e-mail. Doe wat
kan en wees open over wat niet lukt;
dat tempert de verwachtingen.
Volgens Tigchelaar zijn er vier bron
nen van afleiding die ons van ons
werk houden. Deze 'concentratie-
lekken' spelen ons ook bij het thuis
werken parten. ,,Het succes van
thuiswerken hangt wat mij betreft af
van hoe goed je die vier concentratie-
lekken kunt dichten." Deze concen
tratielekken zijn:
Nu je geen collega's om je heen hebt
om mee te lunchen of een wandeling
mee te maken, schiet het er makke
lijk bij in: het nemen van voldoende
pauze. Jammer, want pauze is geen
luxe maar een nood: zonder kun je
niet presteren. Zet desnoods een
wekker als je het type bent dat niet
uit zichzelf stopt. Tijdens zo'n pauze
is het verstandig om even geen
nieuwe prikkels tot je te nemen, legt
Tigchelaar uit. ,,Een moment uit het
raam staren werkt voor je brein veel
beter dan je favoriete website
checken.''
Normaliter ben je gewend om na je
werkdag van je bureau op te staan en
naar huis te reizen. Als je thuiswerkt,
is het einde van je werkdag een stuk
minder duidelijk gemarkeerd. Dat
kan ervoor zorgen dat je na het
werken in de werkstand blijft staan.
Dit kun je voorkomen door ook weer
met een ritueel je dag af te sluiten.
Leg je laptop in een la, schenk jezelf
iets lekkers in, maak een ommetje of
doe een work-out. Mijn persoonlijke
favoriet om je hoofd leeg te maken is
een braindump: schrijf alle losse eind
jes, to do's en gedachten op, zodat je
er de volgende dag meteen mee
verder kunt gaan.
ZATERDAG 25 APRIL 2020 GO
Concentratielekken te lijf
Hoe zorg je dat je thuis in
de 'werkstand' komt?
Hoe ga je als thuiswerker om
met je opgroeiende kroost?
Hoe houd je focus bij het
thuiswerken?
1. Te weinig prikkels zorgen ervoor
dat je brein zich verveelt. Zorg dat je
tijdens een saai Zoomoverleg kunt
doodelen (kleine tekeningetjes
maken) of jezelf op een andere
manier uitdaagt.
2. Te veel interne prikkels houden je
van je werk. Schiet je tijdens het wer
ken iets te binnen of heb je een idee,
schrijf het dan meteen op. Dat zorgt
dat je er later op terug kunt komen en
je het nu uit je hoofd kunt zetten.
3. Te weinig brandstof maakt dat je
minder effectief werkt. Stop op tijd
om te eten of te drinken en neem
voldoende pauze (zie hiernaast).
4. Te veel externe prikkels. Een
nieuwe mail, de pianorepetitie van je
buurman of de hond die op schoot
springt: je aandacht is in één klap
weg. Zorg daarom dat je alleen de
belangrijkste notificaties aan hebt
staan en een geluidswerende
koptelefoon kunt opzetten.
Hoeveel pauze mag ik nemen?
Hoe zet ik mijn werkhoofd
weer uit?
Psycholoog en
columnist Thijs
Launspach schreef
in 2018 de best
seller Fokking Druk.
In mei verschijnt
zijn nieuwe boek
Werk kan ook uit.
Voor de site van
deze krant maakt
hij de podcast
Thuis met Thijs,
over hoe de coro
namaatregelen ons
beïnvloeden.
Focusexpert
Mark Tigchelaar:
,,Een moment uit
het raam staren
werkt voor je brein
veel beter dan je
favoriete website
checken.''
FOTO JEAN-PIERRE JANS
