CORONAVIRUS
II
ECONOMIE 17
Carin
Uyl-de
Groot
gaat. Ik zie meer heil in publiek-pri-
vate samenwerking in onderzoek,
bijvoorbeeld tussen universiteiten en
farmaceuten. Daarbij moeten ook af
spraken gemaakt worden over de
kostprijs van het geneesmiddel. Als
de kosten voor de ontwikkeling van
een medicijn werkelijk zo hoog zijn
als de farmaceutische bedrijven be
weren, dan moeten ze dat ook kun
nen bewijzen. Politici zouden erop
moeten staan dat bedrijven de kost
prijs vrijgeven voordat ze prijsafspra
ken met hen maken.''
,,Nee, wereldwijd zal de maatschap
pelijke druk enorm zijn om de toe
gang tot dat middel te garanderen
voor iedereen. Dus de prijs van zo'n
medicijn zal laag moeten zijn. Ik
denk dat geen medicijnfabrikant het
nu zal aandurven daar een grote
marge op te leggen. Dat is ook niet
nodig: De vraag naar dit medicijn is
enorm, dus er valt sowieso goed aan
te verdienen. De coronacrisis zou
zelfs weleens een positieve uitwer
king kunnen hebben op de ontwik
keling van nieuwe medicijnen. De
druk op farmaciebedrijven om sa
men te werken en transparanter te
zijn, is op dit moment heel groot. Als
een bedrijf alleen dat medicijn moet
ontwikkelen, kost dat zo tien jaar.
Die tijd hebben we niet. Ik denk dat
de politiek bedrijven zal dwingen om
meer samen te werken met acade
mici en andere fabrikanten. Dat bete
kent dat fabrikanten ook opener
moeten zijn over hun werkwijze.''
,,Het 'recept' is bij de meeste genees
middelen het probleem niet. Apothe
kers kennen dat meestal wel. En ze
mogen een geregistreerd medicijn
ook namaken. Deze zogeheten magi
strale bereiding is echter alleen toe
gestaan voor hun eigen patiënten,
dus op kleine schaal en daarom ook
niet echt een langetermijnoplossing
in de discussie over hoge medicijn
prijzen. Alleen als de exclusiviteit
van het patent wordt opgeheven,
kunnen ook andere medicijnfabri
kanten het gaan produceren en ont
staat er concurrentie. Maar zonder
patenten bestaat het risico dat farma
ceuten veel minder gaan investeren
in nieuwe medicijnen. Een plafond
stellen aan de winstmarge vind ik
daarom een betere oplossing.''
,,Ja, ik spreek, vaak samen met pa
tiëntorganisaties, politici in Brussel
en Den Haag en voel dat mijn bood
schap aankomt. Ik weet ook wel dat
tegenover ieder verhaal van één pa
tiëntenvereniging de lobby van tien
grote bedrijven staat. Maar aan de an
dere kant: ons verhaal wekt meer
sympathie. We hebben het over pa
tiënten met ernstige ziektes. Ik geloof
dat deze coronacrisis alles weleens in
een stroomversnelling kan brengen,
en dat de druk op fabrikanten om
meer samen te werken transparanter
te zijn nu echt wordt opgevoerd.
Maar goed, men noemt mij dan ook
een positivo.''
soms zijn er ook medicijnen die wel
effectief zijn maar die men commer
cieel niet interessant vindt. Er liggen
veel middelen op de plank waar
(nog) niets mee gedaan wordt. Ver
der kopen de grote fabrikanten vaak
kleine bedrijven met veelbelovende
producten op. Het risico wordt hier
door geminimaliseerd."
,,Eén patiënt behandelen kost soms
Corona kan
alles weleens
in een stroom
versnelling
brengen
100.000 of 120.000 euro, vaak voor
maar twee of drie maanden extra le
ven. Het is lastig om zo'n behande
ling voor veel mensen te vergoeden.
Met een vast gezondheidszorgbudget
gaat dit wringen, het gaat ten koste
van andere zorg. Het begrip Quality-
Adjusted Life Year (Qaly) kan ons hel
pen om de kosteneffectiviteit van een
behandeling te bepalen. Qaly staat
voor een extra levensjaar in goede ge
zondheid. In Nederland wordt achter
de schermen gewerkt met een Qaly
van 80.000 euro. Maar dat is geen
harde grens, zoals bijvoorbeeld wel in
PASPOORT
het Verenigd Koninkrijk. Daar wer
ken politiek en verzekeraars met een
Qaly van 35.000 pond (39.250 euro),
waardoor ze veel strenger met farma
ceuten kunnen onderhandelen.''
,,Omdat fabrikanten een monopolie
hebben, is er geen sprake van markt
werking. Toch ben ik niet voor natio
nalisering van de medicijnproductie.
Medicijnfabrikanten werken behoor
lijk efficiënt. Ik ben bang dat die effi
ciëntie bij nationalisering verloren
zaterdag 25 april 2020
Bent u bang dat een geneesmiddel
tegen Covid-19 ook heel duur zal
zijn?
Moet de Tweede Kamer farmaceu
ten desnoods onder druk zetten om
bijvoorbeeld hun exclusieve recep
ten te delen?
Hoge medicijnprijzen zijn de politiek
al jarenlang een doorn in het oog.
Gelooft u nog dat er werkelijk ooit
iets gaat veranderen?
Medicijnen zijn vaak van levensbe
lang voor patiënten. Hoe erg is het
dat we daar als maatschappij de
portemonnee voor trekken?
-Hoogleraar Carin
Uyl-de Groot
Hoogleraar Carin
Uyl-de Groot ana
lyseert voor het
Zorginstituut de
kosteneffectiviteit
van dure genees
middelen.
In 1966 geboren
in Oud-Beijerland.
In 1995 promotie
als gezondheids-
econoom aan de
Erasmus Universi
teit Rotterdam.
Sinds 2005
hoogleraar Health
Technology
Assessment aan
het VU Medisch
Centrum/Erasmus
Universiteit Rotter
dam.
Sinds 2013 lid
van de Commissie
Beoordeling Onco
logische Middelen.
Sinds 2015 lid
van de Gezond
heidsraad.
Carin Uyl-de Groot:
,,De prijs van een co
ronamedicijn zal laag
moeten zijn.''
FOTO FRANK DE ROO
Is het niet beter om helemaal een
einde te maken aan de vrije markt?
