NIEUWS 15
t
Opgestapte Tweede Kamerleden
hebben in twee jaar tijd ruim 400.000
euro wachtgeld geïncasseerd. Ook wie
vrijwillig vertrekt, heeft recht op een
uitkering. ,,Dit is lastig uit te leggen.''
Twaalf Kamerleden in de wachtkamer
Alexander Pechtold stapte in okto
ber 2018 op als fractievoorzitter
van D66. ,,Ik hoor het je denken:
daar vertrekt er weer eentje voor
tijdig'', zei hij in zijn afscheids
speech voor collega's in de Tweede
Kamer. ,,Ik deel het gevoel dat de
doorstroming soms zorgelijk is,
maar na twaalf jaar is het voor mij
mooi geweest.''
Het vertrek was maanden voor
bereid. Ruim een halfjaar eerder
besprak Pechtold het plan al met
zijn kinderen, zo zei hij. Maar
vooruitzicht op een nieuwe baan
had hij niet. Sterker nog: pas afge
lopen november - een dik jaar na
zijn vertrek - ging Pechtold weer
voltijds aan de bak, als directeur
bij het CBR. In de tussentijd ont
ving hij wachtgeld, zo bevestigt hij
aan deze krant. Een bedrag van
naar schatting 90.000 euro.
Sinds de Tweede Kamerverkie
zingen van 2017 hebben 24 Kamer
leden vroegtijdig hun biezen ge
pakt, de laatste is Isabelle Diks
(GroenLinks). Nog nooit vertrok
ken in zo'n korte tijd zo veel Ka
merleden uit het parlement. Van
hen hebben er twaalf wachtgeld
ontvangen, blijkt uit onderzoek
door deze krant. In totaal gaat het
voor een periode van twee jaar
(2018 en 2019) om een bedrag van
ruim 400.000 euro.
Omdat de politiek grillig kan
zijn, hebben Kamerleden - net als
ministers, burgemeesters en wet
houders - een financieel vangnet.
Ieder Tweede Kamerlid dat min
stens drie maanden heeft gewerkt,
krijgt bij vertrek recht op mini
maal twee jaar wachtgeld. Een Ka
merlid verdient 115.000 euro bruto
per jaar. De uitkering is het eerste
jaar 80 procent van het oude sala
ris, daarna 70 procent en duurt
maximaal drie jaar en twee maan
den. Na drie maanden moeten ex-
politici zich inschrijven bij een re-
integratiebureau.
Niet iedereen krijgt dus wacht
geld. Wie meteen een nieuwe
baan heeft, waarbij het salaris ge
lijk of hoger is dan het Kamerlid-
loon, krijgt niets. Dat geldt bij
voorbeeld voor SGP'er Elbert Dijk
graaf, die in april 2018 vanwege
huwelijksproblemen uit de Kamer
stapte. ,,Vanaf de eerste dag ben ik
aan de slag gegaan als hoogleraar
en heb ik mijn eigen onderne
ming'', zegt Dijkgraaf. ,,Ik heb
geen euro wachtgeld gebruikt.''
Vroeger was het
een goudgerande
uitkering, maar dat is
het allang niet meer
Ook kunnen politici vrijwillig
afzien van de uitkering. VVD-Ka-
merlid Malik Azmani deed dat,
toen hij in juni vorig jaar vertrok
om een maand later voor de VVD
in het Europees Parlement te gaan
zitten. ,,Theoretisch had ik de tus
senliggende periode gebruik kun
nen maken van wachtgeld, maar
daar heb ik van afgezien'', zegt
Azmani. Ook PvdA'er Jeroen Dijs-
selbloem weigerde: hij stopte in
2018 na twee weken de betalingen
en stortte het geld terug.
Hoeveel wachtgeld de twaalf
opgestapte Kamerleden ieder
exact hebben ontvangen, is ondui
delijk. Het ministerie van Binnen
landse Zaken maakt alleen een ge
anonimiseerd overzicht openbaar
met daarop de uitgekeerde bedra
gen per jaar - zonder namen. Het
staat ex-politici vrij te vertellen of
zij wel of geen wachtgeld krijgen.
Marianne Thieme (Partij voor de
Dieren), Rik Grashoff (Groen
Links) en Karen Gerbrands (PVV)
weigerden mee te werken aan dit
artikel. Sietse Fritsma (PVV) was
onbereikbaar. Uit het geanonimi
seerde overzicht van het ministe
rie valt echter af te leiden dat deze
politici waarschijnlijk wél wacht
geld hebben ontvangen.
Een woordvoerder van de Partij
voor de Dieren meldt in eerste in
stantie dat ex-fractievoorzitter
Thieme - die afgelopen september
volkomen onverwachts vrijwillig
opstapte - inderdaad wachtgeld
krijgt. Maar later geeft de woord
voerder aan dat het een 'privé-
kwestie' is en dat het aan Thieme
zelf is om hier iets over te zeggen.
Zij reageert echter niet op verzoe
ken van deze krant.
Het is nog niet zeker
hoe haar rol eruit gaat
zien. Daarover
moeten we in gesprek
,,Denk niet dat ik wegga'', zei
Thieme op het moment dat ze
haar vertrek aankondigde. ,,Bin-
nen onze politieke beweging zal ik
van me laten horen.'' Zo wilde ze
zich blijven inzetten om de Partij
voor de Dieren ook internationaal
op de kaart te zetten. Maar de par
tijwoordvoerder zegt nu dat
Thieme 'geen officiële functie bin
nen de partij' heeft. ,,Het is op dit
moment nog niet zeker hoe haar
rol eruit gaat zien. Daarover moe
ten nog gesprekken gevoerd wor
den.'' Thieme is overigens al wel
via Speakers Academy in te huren
als dagvoorzitter en discussielei
der.
Begrijpelijk
,,Dat opgestapte politici wachtgeld
krijgen, is volkomen begrijpelijk'',
zegt Marcel Boogers, hoogleraar
regionaal bestuur van de Universi
teit Twente. ,,Tweede Kamerleden
kunnen niet worden ontslagen en
dus moet er een financieel vang
net zijn. Vroeger was de wacht
geldregeling nog een goudgerande
uitkering, maar dat is het allang
niet meer.''
Maar hoogleraar Boogers is wél
kritisch over politici die vroegtij
dig en zonder duidelijke aanlei
ding de Tweede Kamer verlaten.
Hij noemt als voorbeelden Pech-
told, Thieme en voormalig CDA-
leider Sybrand Buma. Die laatste
werd burgemeester in Leeuwar
den en ontving vóór zijn benoe
ming drie maanden wachtgeld.
,,Er zijn mensen die niet willen
wachten op verkiezingen en wel
overwogen zeggen: mijn tijd is
gekomen, ik stop ermee'', zegt
Boogers. ,,Maar dit is lastig uit te
leggen, het is een grijs gebied.
Voor die mensen is wachtgeld ei
genlijk niet bedoeld.'' De hoogle
raar roept het kabinet op om de re
geling op dit punt aan te scherpen.
Staatssecretaris Raymond
Knops van Binnenlandse Zaken
zei eind vorig jaar dat de wacht
geldregeling mogelijk op de schop
gaat. Aanleiding was de commotie
rond VVD-fractievoorzitter Klaas
Dijkhoff. Die kreeg bovenop zijn
salaris wachtgeld, omdat hij in het
vorige kabinet staatssecretaris en
minister was en in die rollen meer
verdiende dan als Kamerlid. On
der grote druk stopte Dijkhoff de
extra uitkering. Knops: ,,We zijn
bezig om te kijken of het anders
moet.''
zaterdag 25 april 2020
GO
Han ten
Broeke
VVD
Karen
Gerbrands
PVV
Alexander
Pechtold
D66
Rik
Grashoff
GROENLINKS
Zihni
Özdil
GROENLINKS
Marianne
Thieme
PVDD
Sietse
Fritsma
PVV
Jeanine
Hennis-
Plasschaert
WD
Sybrand
Buma
CDA
Nine
Kooiman
SP
Emile
Roemer
SP
Leendert
de Lange
VVD
Maanden
met
wachtgeld
6 mnd
12 mnd
18 mnd
(waarschijnlijk) (waarschijnlijk)
12
(waarschijnlijk)
In deze kabinetsperiode hebben twaalf Tweede Kamerleden
gebruikgemaakt van de wachtgeldregeling. Samen ontvingen
zij tot nu toe ruim 400.000 euro.
16
(waarschijnlijk)
Vrijwillig uit de Tweede
Kamer en tóch wachtgeld
Peter Winterman
Den Haag
-Marcel Boogers,
hoogleraar regionaal bestuur
Alexander Pechtold nam in 2018 vrijwillig afscheid. Hij kreeg
daarna een jaar lang wachtgeld. foto anp
-Woordvoerder PvdD over
Marianne Thieme