CORONAVIRUS
In Denemarken zijn
scholen open, maar
niet iedereen is blij
II
7
'Dwing leraren niet les te geven'
Deze hele
situatie
doet iets
met de
kinderen
den om met elkaar te ravotten en te
spelen. Er zijn kinderen die hun opa
of oma zijn verloren, van wie de ou
ders in het ziekenhuis werken. Er
leeft van alles bij ze. Daar kunnen
we straks weer aandacht aan geven.
Dat doet er toe.''
Want ook al heeft deze basis
school alle leerlingen in beeld en
hebben ze het thuis goed: via de
computer is het contact toch echt
niet hetzelfde en zijn de zorgen las
tiger te bespreken. ,,Hoe eerder die
kinderen weer naar school kunnen,
hoe beter het voor ze is. Al snappen
we dat het natuurlijk veilig moet
zijn, 100 procent veiligheid krijgen
we niet. En er zullen ouders zijn die
hun kinderen toch thuishouden'',
beseft Adema.
Overigens zullen ook zes leraren,
de conciërge en een administratief
medewerker thuisblijven, omdat ze
tot de risicogroep behoren. Maar
daarvoor heeft de Rietpluim óók al
een oplossing: „Gelukkig hebben we
genoeg personeel om die gaten te
dichten, dus ook dat komt goed."
Poetsen
De deuren weer openen na de mei
vakantie is voor deze school geen
probleem. Natuurlijk, de directeur
heeft nog zo zijn praktische vragen
('hoe gaan we de halve klas lesge
ven en de andere klas op afstand
bezighouden?'), maar Adema
klinkt uiterst positief: „We
zijn hier van het niet lullen,
maar poetsen. We nemen
een dag om vakken te te
kenen waarin de ouders
hun kinderen kunnen
brengen en wat laatste dingen te
regelen. En dan gaan we lek
ker beginnen."
Een schooldag in Denemarken, april
2020: tafeltjes staan 2 meter uit elkaar,
aan elk tafeltje zit één kind. Wie tij
dens de pauze verstoppertje speelt,
mag wel iemand zoeken, maar niet af
tikken (herhaal: met aftikken). En de
hulpjuffen die normaal met thee langs
de klassen komen, brengen nu desin
fecterende zeep zodat iedereen om de
twee uur zijn handen kan wassen.
Als eerste Europese land heeft De
nemarken vorige week zijn scholen
weer geopend na een lockdown van
een maand. De rest van het continent
kijkt naar het proeflabaratorium in het
Scandinavische land. Want elke over
heid, leraar en ouder worstelt met de
zelfde vraag: is dit een goed idee?
De leerlingen vinden van wel. ,,Ik
kan weer met mijn vrienden spelen en
plezier hebben, en we zien onze lera
ren weer'', zegt Konrad (7) uit Lange-
land tegen de Deense tv-zender DR.
Tot 11 jaar
Met het heropenen van de scholen (en
de kinderdagverblijven) probeert de
Deense overheid het land een beetje te
normaliseren en de economie weer
wat op gang te brengen door ouders
meer ruimte te geven om te werken.
Denemarken heeft een relatief laag
aantal coronabesmettingen en -do
den. Volgens de regering is dat onder
meer te danken aan snelle maatrege
len die het land begin maart nam. Al
gingen de scholen er pas dicht op
12 maart, maar vier dagen eerder dan
in Nederland.
Lang niet iedereen gaat weer naar
school overigens; de heropening geldt
voor kinderen tot en met 11 jaar. Op die
manier vonden de Denen, waar kin
deren langer dan hier op het basison
derwijs zitten, de ruimte om de klas-
sen over de schoolgebouwen te ver
spreiden en zo aan de verplichte on
derlinge afstand te kunnen voldoen.
Dat houdt wel in dat de oudere kinde
ren het de rest van het schooljaar zeer
waarschijnlijk met digitaal onderwijs
zullen moeten doen: zij passen er sim
pelweg niet meer bij op school.
,,Voor de jongere kinderen worden
we nu ook geholpen door het weer: we
kunnen veel buiten lesgeven'', zegt
Dorte Lange, vicevoorzitter van de
Deense lerarenvakbond. Haar conclu
sie na een week corona-onderwijs:
,,Het werkt, maar je moet niet het
zelfde niveau van onderwijs verwach
ten als normaal." Er was wel discussie
onder leraren: moet j e gaan werken als
je dat eigenlijk niet wilt, omdat je ge
zondheidsproblemen hebt? Lange:
,,Nu is besloten dat je dat in overleg
met je huisarts moet bepalen."
Hetzelfde probleem speelt bij de ou
ders en kinderen. In de eerste week
kwamen lang niet alle kinderen opda
gen, ouders hielden hen thuis. Een Fa-
cebookgroep van bezorgde Deense
ouders heeft 40.000 leden. 'Onze kin
deren, degenen om wie we het meest
geven, zijn geen proefkonijnen voor
Covid-19', stellen zij. Of hun zorgen
terecht zijn, wordt over een tot twee
weken duidelijk. Lerarenleider Lange:
,,Laten we hopen dat de besmettings-
cijfers in Denemarken niet stijgen."
klassen komen vaste verzamelplek
ken buiten, bijvoorbeeld op de weg.
„Misschien kunnen we met de ge
meente regelen dat die wordt afge
sloten, zodat we daar vakken kun
nen maken'', zegt directeur Erik
Adema. En er zijn looproutes nodig
om groepen uit elkaar te houden.
Bovendien gaan er wat extra in- en
uitgangen open (deuren die normaal
niet worden gebruikt).
Optimistisch
Het is een basis, zegt Adema, waar
aan de leraren en het ondersteunend
personeel de komende dagen verder
werken. ,,De algemene tendens is
dat mijn team heel graag met de kin
deren aan de slag wil op school.''
Ook al zien deze leraren her en der
beren op de weg, ze zijn overwegend
optimistisch. ,,Het wordt een uitda
ging ja, maar ook wel een mooie uit
daging. We moeten proberen te den
ken in wat wél kan. Er kan veel. Mis
schien is dat niet ideaal, maar als we
er met zijn allen voor gaan, komt het
in de buurt van ideaal", denkt de di
recteur.
Want voor de kinderen wil de
Rietpluim snel na de meivakantie
weer die fijne plek zijn. „Er zijn kin
deren die al wekenlang hun huis en
tuin niet uitkomen. Die stralen
eenzaamheid uit. Ze missen hun
vriendjes en vriendinnetjes, hun
juf of meester. Deze hele situatie
doet iets met de kinderen. Wat
hebben deze kinderen nodig om
zich oké te voelen?''
In de klas hopen ze de leerlingen
weer een luisterend oor te bieden,
een veilige plek waar ze kunnen ver
tellen over hun angsten, onzekerhe
den en eenzaamheid. „In de nood
opvang zie je dat ze het heerlijk vin-
-Erik Adema,
schooldirecteur
woensdag 22 april 2020
DEN HAAG Onder
wijsbonden en school
besturen zijn blij dat
de basisscholen na de
meivakantie weer
open mogen. Wel
plaatsen ze kantteke
ningen bij het besluit
van het kabinet. Want
waarom geldt 11 mei
als harde datum voor
opening? Bovendien:
leraren moeten niet
gedwongen worden
voor de klas te staan.
De grootste onder
wijsbonden, de AOb
en CNV Onderwijs,
vinden dat leraren niet
onder druk gezet
mogen worden. De
toezegging dat leraren
die in de risicogroep
vallen, niet 'voor de
groep' hoeven te
staan, is voor AOb-
voorzitter Eugenie
Stolk onvoldoende.
Dat moet ook gelden
als de partner van een
docent kwetsbaar is
voor het virus. CNV
vindt dat dit bespro
ken moet worden op
scholen. Sectororgani
satie PO-Raad roept
schoolbesturen op
daarin mee te gaan.
Het ministerie van On
derwijs gaat ervan uit
dat alle basisscholen
11 mei open gaan. In
het onderwijs is men
minder stellig, omdat
medewerkers snakken
naar meivakantie die
volgende week begint.
Thijs Roovers, een
voorman van leraren
organisatie Het Lera-
rencollectief, wil dat
scholen de tijd krijgen
om 'rustig na te den
ken' over de manier
waarop ze open kun
nen. ,,Dat kan niet op
stel en sprong.''
In Denemarken zijn de scholen
sinds een week weer open. Het
werkt, soort van, zegt de leraren-
vakbond. Maar het debat blijft.
„Mijn kind is geen experiment."
Cyril Rosman
Rotterdam/Kopenhagen
Een juf in het Deense Ringsted
gaat rond met desinfectiemiddel.
FOTO GETTY IMAGES
Juf Annelies geeft
les in de noodop
vang op de Riet
pluim, maar wel op
1,5 meter afstand
van haar leerlingen.
FOTO KOEN VERHEIJDEN
