fell
NIEUWS 15
Gruttooo
Gruttoooi
!!ük0-
WERELDREIS NATIONALE VOGEL
De grutto, onze
nationale vogel, speelt
de hoofdrol in de nieuwe
natuurdocumentaire van
Ruben Smit, bekend van
De Nieuwe Wildernis. De
sierlijke vogel - slanke
verschijning, hoge poten,
lange snavel - wordt door
Smit en zijn crew gevolgd
op zijn reis van Senegal via
Portugal naar Nederland
en Estland. ,,De mens is
voor de grutto zowel een
bondgenoot als zijn
grootste bedreiging."
Terwijl Nederland opgehokt zit, gaan
de koeien naar buiten en leggen de
grutto's hun eieren op het boeren
land. Driekwart van alle grutto's ter
wereld broedt in ons land. Het is
dan ook niet zo gek dat hij is uitgeroepen tot
vogel des vaderlands. Smit: ,,Hij heeft ook Ne
derlandse kenmerken; zo kan hij prima overle
ven in een waterland. De grutto symboliseert
min of meer onze strijd tegen het water.''
De vogel is volgens de documentairemaker
ook een ideale boodschapper over hoe de na
tuur ervoor staat in ons agrarische land en hoe
onze natuur verbonden is met die elders in de
wereld. „Grutto's zijn weidevogels en varen
wel bij een hoge biodiversiteit. Ze broeden in
Nederland, maar overwinteren in het Afri
kaanse Senegal. Rond februari vliegen ze via
Portugal terug naar ons land en een deel van de
populatie vliegt door naar Estland, Finland en
Polen.''
,,Hoe diverser de flora en fauna, hoe meer
kans om te overleven'', zegt Smit. ,,Het boeren
landschap is helaas een stuk eentoniger gewor
den waardoor de populatie grutto's sinds de ja
ren 60 van de vorige eeuw met bijna 70 procent
is afgenomen. Er zijn nu nog zo'n 30.000 kop
pels over. Toch heeft de grutto de mens keihard
nodig om niet uit te sterven, de mens is zijn
bondgenoot. In Nederland zijn ze grotendeels
afhankelijk van initiatieven die de weidevogels
beschermen. Zo volgen we twee boerengezin
nen die in hun bedrijfsvoering rekening hou
den met broedende grutto's en bijvoorbeeld la
ter maaien. De grutto wordt qua bescherming
ook wel de vliegende panda genoemd.''
Het verhaal van de terugloop van de grutto is
het verhaal van de verandering van het land
bouwsysteem - en niet alleen in Nederland.
Deze documentaire laat volgens Smit zien hoe
hard de grutto moet werken voor zijn voort
bestaan. En hoe mensen die hem willen be
schermen hun best doen, maar hoe moeilijk
dat vaak is. „Want net als de vogels heb
ben veel boeren, ook in het buiten
land, het moeilijk om het hoofd
boven water te houden in de snel
veranderende wereld. De vraag naar goedkoop
voedsel maakt dat
ondernemers een
continue strijd
voeren om te kun
nen blijven be
staan. Dat zien we
in Portugal waar
de rijstvelden, be
langrijk voor de
voedselvoorzie
ning van de grutto,
in rap tempo
plaatsmaken voor
geïndustriali
seerde fruitteelt."
De documentaire Grutto! De vlucht van een
iconische weidevogel wordt volgens Ruben Smit
een intiem verhaal, waarbij de kijker als het
ware in de huid van de weidevogel kruipt.
„Je ziet een kuiken geboren worden, je vliegt
mee met de vogels vanuit Afrika naar het noor
den. We werken met allerlei soorten camera's
en drones. In deze coronatijd moeten we in
kleinere groepjes filmen. Dat kost iets meer
tijd, maar het heeft geen gevolgen voor de
planning. De film komt in het najaar van 2021
uit."
_Umosa\imosa
is de Latijnse naam
de grutto, die
voor ae y t
zijn eigen naam r w
maandag 20 april 2020
Goedgebekt probeert een grutto een nieuwsgie
rige koe weg te houden bij haar nest in een weiland.
FOTO RUBEN SMIT
Koekeloeren bij de grutto
Sanne Schelfaut
Utrecht
