'Eindelijk
erkenning
slachtoffers
vliegramp
Faro'
'Koop nieuw defensiematerieel vooral in Nederland'
14
Het is nog even wennen en ook de techniek
werkt niet altijd mee, bleek bij het eerste digitale
partijcongres van D66. Maar partijen zullen richting
de verkiezingen van 2021 vaker voor een online-
ledenraadpleging moeten kiezen.
Elke zichzelf respecterende partij
streamt het partijcongres, maar
D66 had zaterdag een primeur: de
livestream wSs het hele congres.
Nu een zaal met 1500 mensen in
Nijkerk uit den boze is, besloot de
partij het digitaal te doen.
Het was wel anders dan nor
maal. Geen applaus, geen gedrang
bij de inspraakmicrofoons. De
76 moties die partijleden hadden
ingediend voor dit congres ont
braken - die schuiven door naar
het najaarscongres of het voor
jaarscongres van 2021. De nieuwe
penningmeester en andere
bestuursleden werden via een
onlineverkiezing gekozen. En de
traditionele speeches van partij
kopstukken bleven uit.
In plaats daarvan gingen frac
tieleider Rob Jetten, ministers
Wouter Koolmees en Sigrid Kaag
en staatssecretaris Stientje van
Veldhoven in gesprek met de
'congresvoorzitter', tv-presen-
tator Sofie van den Enk, in een
studio in Veldhoven in Brabant.
Het congres leek zo meer een
geïmproviseerde talkshow.
Zoals op tv, beheerste corona
ook dit gesprek. Zo sprak minister
voor Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking
Kaag over het belang van solidari
teit in Europa bij de aanpak van
de coronacrisis - een duidelijke
sneer naar CDA-minister van
Financiën Wopke Hoekstra.
Vragen
De ongeveer duizend mensen die
thuis meekeken, mochten ook
vragen insturen. Dus beant
woordde vicepremier Koolmees
ook de vraag hoe de Rotterdam
mer ermee omgaat dat Feyenoord
nu niet speelt. Het antwoord: her
halingen van wedstrijden kijken.
De minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid benadrukte
verder dat het economische
steunpakket van vele tientallen
miljarden niet iedereen kan
helpen. ,,De realiteit is dat er
bedrijven gaan omvallen, dat
mensen hun baan gaan verliezen.
Het is onze taak dat op te vangen.''
Daar krijgt hij nog een taak bij.
Koolmees krijgt de leiding over de
commissie die voor de verkiezin
gen van maart volgend jaar het
verkiezingsprogramma schrijft.
Hij zei na de coronacrisis 'iets
meer tijd te krijgen' omdat hij het
vicepremierschap dan weer over
draagt aan Kajsa Ollongren.
De minister van Binnenlandse
Zaken ging afgelopen week weer
aan de slag, na bijna een half jaar
ziek te zijn geweest. Ollongren
ontbrak in de studio. Ze nam op
haar balkon in Amsterdam een
videoboodschap op, waarbij ze
proostte met een alcoholvrij bier
tje. ,,Congressen zijn toch het
leukst op de borrel.''
Fractieleider Rob Jetten noemde
het digitale congres 'een beetje
saai'. ,,Ik mis de reuring.'' Hij zei
te hopen op een 'geleidelijke en
veilige versoepeling' van de coro
namaatregelen, zodat de scholen
weer open kunnen. ,,Dit is het jaar
waarin we 75 jaar vrijheid zouden
vieren. En nu leven we in de
grootste onvrijheid sinds die tijd.
We moeten zo snel als verant
woord mogelijk is, onze vrijheden
herwinnen.''
Andere politieke partijen heb
ben ongetwijfeld meegekeken
met D66. De Christenunie, die
zaterdag zou congresseren in
Zwolle, bereidt zich nu voor op
een alternatieve en mogelijk digi
tale bijeenkomst op 13 juni. Die
zelfde dag staat er een VVD-festi-
val op het programma. Normaal
gesproken met bier en bitterbal
len, maar ook dat politieke feestje
wordt digitaal gevierd.
Deze partijen hebben wel meer
tijd om digitale interactie met de
leden te regelen. Dat ging bij D66
via de comments bij de livestream.
De paar keer dat werd gesproken
met 25 geselecteerde partijleden
voor de webcam, hoorden zij de
presentator niet en bleven ant
woorden op vragen uit. Wat Laura
de Gans ervan vond dat haar partij
zaterdag niet neerstreek in haar
woonplaats Nijkerk, zullen we
daarom nooit weten.
,,Mijn cliënten krijgen ruim 27 jaar
na het drama eindelijk erkenning'',
zegt Veeru Mewa, de advocaat van
27 slachtoffers. Hij heeft formeel
nog niets gehoord, maar leidt uit de
gang van zaken af dat de staat niet
in beroep gaat. ,,Ik had uiterlijk
8 april een dagvaarding moeten
ontvangen, maar dat gebeurde niet.''
De rechtbank in Den Haag oor
deelde op 8 januari dat de Neder
landse staat voor 20 procent aan
sprakelijk is voor de vliegramp op
21 december 1992 op de luchthaven
van Faro. Daarbij kwamen 54 pas
sagiers en 2 bemanningsleden om.
Ruim 100 inzittenden raakten
zwaargewond. Er waren 340 men
sen aan boord, vooral Nederlanders.
Het vonnis bevestigde wat nabe
staanden en overlevenden al vanaf
het begin vermoedden: de DC-10
van Martinair crashte bij de landing
door een reeks inschattingsfouten
van de piloten. Martinair, de over
heid en de toenmalige Raad voor de
Luchtvaart legden de schuld bij
plotselinge regen en zware dwars-
en valwinden.
Als advocaat van de slachtoffers
van de vliegramp kon Mewa naar
eigen zeggen moeilijk hoger beroep
aantekenen tegen het vonnis. Toch
was daar volgens hem wel aanlei
ding voor. ,,De rechtbank minima
liseerde de gronden voor aanvul
lende schadevergoeding. Dat bete
kent dat niet iedereen in aanmer
king komt voor zo'n vergoeding.''
Dat de meerderheid van Mewa's
cliënten geen hoger beroep wil,
bewijst voor hem dat de groep
vooral de waarheid boven tafel
wilde krijgen. Nu kan hij de zaak
afronden. ,,Ik ben aan het inventa
riseren wat mijn cliënten willen en
zal daarbij overleggen met de
landsadvocaat.''
,,Hier is een win-win te halen'',
vindt VVD-Kamerlid André Bos
man, die de scheepsbouw als voor
beeld neemt. Zo wil het kabinet
voor ongeveer 3,5 miljard euro
nieuwe onderzeeboten kopen.
Daarvoor zijn nog drie aanbieders
in de race, waarvan twee een Ne
derlandse partner hebben.
Het CDA wil nog een stap verder
gaan. Kamerlid Martijn van Helvert
vindt dat de regel die voorschrijft
dat dit soort grote orders Europees
moet worden aanbesteed, tijdelijk
buiten werking wordt gesteld. ,,Ik
wil dat het kabinet mogelijk maakt
dat we in de coronacrisis materieel
in eigen land kunnen bestellen.''
De partijen doen het voorstel
vandaag in een Kamerdebat over
het defensiematerieelfonds. Uit die
nieuwe pot met geld moeten voort
aan alle ict- en materieelprojecten
worden betaald en het onderhoud
van materieel. De aankoop van
nieuw materieel is duur, de bouw
duurt lang en loopt vaak vertraging
op - denk aan de JSF - waardoor de
uitgaven in de reguliere begroting
vaak lastig zijn te plannen.
Normaal gesproken moeten
ministeries geld dat ze binnen hun
eigen begroting niet opmaken,
teruggeven aan het ministerie van
Financiën. Met het nieuwe fonds is
wettelijk verankerd dat geld voor de
aanschaf voor nieuw materieel kan
worden meegenomen naar vol
gende jaren.
D66 en ChristenUnie, de twee
andere regeringspartijen, willen
dat het fonds nog wel anders wordt
ingericht. Zij vinden dat één pot
geld voor de hele krijgsmacht te
moeilijk te controleren is door de
Tweede Kamer. Daarom komen zij
vandaag met een amendement om
het fonds te splitsen. De landmacht,
de luchtmacht en de marine krij
gen dan elk hun eigen pot met geld.
Een vierde pot moet volgens hen
worden gereserveerd voor investe
ringen die de hele defensieorgani
satie aangaan.
ChristenUnie-Kamerlid Joël
Voordewind vindt het fonds juist
nu belangrijk, 'vooral als er weer op
defensie bezuinigd dreigt te wor
den na deze coronacrisis'. ,,Nadat de
afgelopen jaren de spanningen met
Rusland oplaaiden, hebben we ons
gerealiseerd dat we defensie te
vroeg in de uitverkoop hebben
gedaan. Dit moeten we nu voor
komen door via dit materieelfonds
de krijgsmacht op een basisniveau
te houden.''
André Bosman vindt het ook in
de toekomst 'van belang dat het
fonds gevuld blijft'. Ook CDA'er
Van Helvert noemt bezuinigen op
defensie 'een kortetermijnreactie'.
,,Er is een steeds groter besef dat de
fensie steeds belangrijker wordt.''
Voor
de
toekomst
maandag 20 april 2020
Hanneke Keultjes
Den Haag
Fractievoorzitter Rob Jetten
met enkele partijgenoten
tijdens het eerste digitale
partijcongres van D66. foto anp
De Nederlandse staat heeft
geen hoger beroep aangetekend
tegen het vonnis waarin de
rechter oordeelde dat de staat
gedeeltelijk aansprakelijk is
voor de vliegramp in het
Portugese Faro eind 1992.
Caspar Naber
Den Haag
Regeringspartijen VVD en CDA
willen dat het ministerie van
Defensie nieuw materieel voor
de krijgsmacht zo veel mogelijk
bij Nederlandse bedrijven be
stelt. Daarmee moet de econo
mie worden aangejaagd.
Hanneke Keultjes
Den Haag
Vlnr: 'congresvoorzitter'
Sofie van den Enk, staats
secretaris Stientje van
Veldhoven en klimaatactivist
Maurits Groen. foto anp
