Tuinder heeft
nog genoeg
hulpkrachten
Corona zet Tiago's voorlezer buiten
6
Resultaat na vijf jaar schoonmaken van terrein voormalige fabriek
Frank Balkenende
Nieuwdorp
Van Citters Beheer, de sanerings-
bv van havenbedrijf North Sea Port,
heeft daarmee de moeilijkste klus
geklaard. Het enorme schoonmaak-
karwei is dit jaar klaar en blijft bin
nen het kostenbudget.
In februari ging al het ovenhuis
tegen de vlakte. Dat was het inge
wikkeldste onderdeel van de sane
ring van de fosforfabriek die eind
2012 failliet ging. In het ovenhuis
zaten niet alleen resten fosfor, maar
ook asbest en radioactieve bronnen.
Die vragen allemaal om een speci
fieke aanpak. Voor Van Citters Be
heer (VCB) was het opruimen en
verwerking van fosfor steeds lei
dend, omdat dat de gevaarlijkste
stof is. Fosfor kan ontbranden als
het met zuurstof in aanraking komt
of zwaar gas geven waar iemand
acuut aan kan overlijden.
Slik
In het ovenhuis zat alleen nog fos-
forslik. Dat is verzameld in een op
slagtank en vervolgens naar een
verbrandingsinstallatie (calciner)
gepompt. Petrogas, een dochter van
aannemer Mourik, heeft dat karwei
voor haar rekening genomen. De
afgelopen weken zijn de laatste res
ten fosforslik verwerkt, zodat het
terrein nu fosforvrij en dus veilig is.
Vijf jaar heeft de sanering ge
duurd. Het had sneller gekund als
provincie en het toenmalige haven
bedrijf North Sea Port niet zo lang
hadden gesoebat over wie de reke
ning moet betalen. Het Rijk schoof
voormalig PvdA-leider Diederik
Samsom als bemiddelaar naar vo
ren. Hij wist het havenbedrijf, de
provincie en het Rijk op één lijn te
krijgen. Ieder zou 27,7 miljoen euro
bijdragen om het ontbrekende be
drag van 83 miljoen euro bij te pas
sen.
Voor de sanering is in totaal 129,5
miljoen euro in kas. Het Rijk betaalt
daarvan 27,7 miljoen euro, de pro
vincie 41,75 miljoen en het haven
bedrijf 47,7 miljoen. Uit de failliete
boedel was nog bijna 10 miljoen
euro over.
De sanering op zichzelf is uniek.
Nergens ter wereld is een fosforfa-
briek zorgvuldig gesaneerd. Fosfor-
fabrieken elders op de wereld heb
ben fosforresten begraven, wat
Sanering had sneller
gekund als er niet zo
lang was gesteggeld
over de rekeningen
soms tot spontane ontbrandingen
aan de oppervlakte leidt. VCB koos
ervoor het materiaal gecontroleerd
te verbranden om zo het risico op
ongecontroleerde branden en ver
vuiling in de toekomst te voorko
men. De resten die na verbranding
overblijven, worden opgeslagen,
waarmee alle milieu- en veilig
heidsrisico's zijn ondervangen, on
derstreept VCB.
Afscheid
Nu het fosforslik is verwerkt,
neemt VCB afscheid van een deel
van de medewerkers. Naast gespe
cialiseerde onderaannemers heb
ben veel voormalig Thermphos-
medewerkers zich ingezet om de
fabrieken op een veilige manier te
ontmantelen. De kennis en erva
ring van deze medewerkers was
enorm belangrijk om de sanering
tot een goed einde te brengen.
De sanering is nu klaar, op wat
sloop- en bodemsaneringswerk na.
Eind dit jaar is het hele terrein ge
schoond, waarna het wordt overge
dragen aan North Sea Port, die de
grond kan uitgeven aan bedrijven.
Desiree Schrijver is voorlezer
en komt eens in de twee
weken bij de familie Jimi-
nez. Samen met andere vrijwilli
gers gaat ze naar gezinnen om voor
te lezen aan kinderen die om
welke reden dan ook moeite heb
ben met de Nederlandse taal. Maar
de VoorleesExpress, zoals het pro
ject van de bibliotheek Vlissingen
heet, ligt nu stil vanwege het coro-
navirus. Dat raakt 16 gezinnen. Zij
krijgen daarom een tas met boe
ken om uit voor te lezen.
Eenmaal de tas in handen, blijkt
Tiago helemaal niet zo verlegen.
,,Whoow", zegt hij. Met een vette
glimlach laat hij het boek Ridder
Florian in galop zien. ,,Leuk!", roept
het ventje uit. Tja, zegt Desiree,
,,jammer dat ik hem er nu niet uit
kan voorlezen." Zij komt al maan
den langs. ,,Normaal als ik kom
gaan we aan de eettafel zitten",
vertelt ze. ,,Ik neem altijd een paar
boeken mee en Tiago mag uitkie
zen uit welk ik voorlees. Ik lees
niet alleen voor, maar ik kijk ook
of hij de tekst begrijpt en laat hem
bijvoorbeeld plaatjes aanwijzen."
Spelenderwijs verbetert zijn
taalvaardigheid. ,,Tiago snapt alles,
alleen het uitspreken van woorden
is soms lastig. Uiteraard krijgt hij
ook op school hulp. Maar in zijn
klas zitten 21 kinderen en niet ie
dere leraar heeft evenveel tijd om
hem extra aandacht te geven. Die
heeft Tiago wel nodig."
Beheersing van de taal
Want hoewel Tiago het Neder
lands verstaat en begrijpt, heeft hij
moeite met het uitspreken van
woorden. Tiago spreekt verschil
lende talen; dat komt omdat zijn
moeder uit Panama komt en zijn
vader uit Portugal. ,,Wat je hele
dagen hoort, spreek je."
Tiago's broer spreekt goed Ne
derlands en helpt Tiago dan ook
om de nieuwe boeken de komende
tijd aan hem voor te lezen. ,,Zo
blijft Tiago oefenen, ook tijdens de
coronacrisis."
De VoorleesExpress gaat uitein
delijk om het geven van gelijke
kansen aan kinderen. ,,Als je de
taal niet goed beheerst, heb je au
tomatisch een achterstand. Niet
alleen nu, maar ook later", zegt
Desiree. Over Tiago is ze heel te
vreden. ,,Hij gaat echt vooruit."
Frank Balkenende
Goes
Dat meldt het UWV in een inven
tarisatie van personeelsoverschot
ten- en -tekorten die worden ver
oorzaakt door de coronacrisis. Vo
rige maand vreesde landbouwor
ganisatie ZLTO nog dat seizoens
arbeiders uit Oost-Europese lan
den dit jaar massaal wegblijven.
Zeeuwse boeren en tuinders zou
den dan straks duizenden handen
te kort komen om te planten, te
verzorgen en te oogsten.
Scholieren en studenten werden
opgeroepen om in de land- en
tuinbouw mee te helpen. In allerijl
werden daar verschillende websi
tes voor gemaakt, zoals werkenin-
delandentuinbouw.nl. Dat lijkt
vooralsnog niet nodig. Veel sei
zoenarbeiders die uit angst voor
het virus en de zorg voor hun fami
lie naar huis waren gegaan, keren
weer terug naar Zeeland. Ook in
een pandemie moet er brood op de
plank.
Meer mensen in de WW
Door de coronacrisis verliezen zo
als gemeld steeds meer uitzend
krachten, chauffeurs en winkel- en
horecapersoneel hun baan. Vooral
jongeren vliegen eruit. In maart
steeg het aantal WW'ers met 714
naar 4286.Binnen sectoren vinden
wel verschuivingen plaats. In de
transport en logistiek neemt de
werkgelegenheid in de luchtvaart
en bij taxi- en touringcarbedrijven
rap af. Ook de overslag in de havens
daalt, de aan- en afvoer van voedsel
uitgezonderd. Aan de andere kant
is er juist gebrek aan chauffeurs die
supermarkten bevoorraden, aan
pakketbezorgers en koeriers en aan
handjes in logistieke centra waar
het veel drukker is nu mensen
meer online kopen. Via de site
stlwerkt.nl/wijhelpenelkaar kan
een tekort of aanbod van chauf
feurs worden gemeld.
In de detailhandel draaien su
permarkten en bouwmarkten nog
goed, in non-foodwinkels spelen
zich drama's af. Winkeliers probe
ren wel online meer te verkopen,
maar in de praktijk levert dat vaak
een fractie van de omzet op. Veel
winkeliers doen dan ook een be
roep op de noodsteunmaatregelen
van het Rijk. In de groothandel
doen bedrijven die werken voor
supermarkten en ziekenhuizen
goede zaken. Groothandels die
specifiek aan de horeca leveren
niet. Even beleefden ze een ople
ving toen ze hun deur voor consu
menten mochten openen, maar
die piek is alweer voorbij.
De horeca, het toerisme en de
reisbranche liggen vrijwel plat.
Restaurants beginnen met bezorg
en afhaalmenu's. Hotels en vakan
tieparken lopen leeg, op enkele ho
tels na die worden ingericht voor
patiënten.
De zorg daarentegen kan iedere
nieuwe kracht gebruiken. Er is
dringend behoefte aan extra me
disch en verplegend personeel om
ziekteverzuim op te vangen en er
voor te zorgen dat acute zorg kan
doorgaan. Er wordt personeel ge
worven via de site extrahanden-
voordezorg.nl.
zaterdag 18 april 2020
Alle fosfor weg bij Thermphos
Alle fosforresten uit de voorma
lige fabriek van Thermphos in
het Sloegebied zijn weggehaald
en verwerkt. Vijf jaar na de start
van de sanering is het Therm-
phos-terrein nu fosforveilig.
Wat een verrassing: Tiago en zijn moeder Dianeth krijgen een tas vol lees- en knutselboeken. Want
hun vaste voorlezer Desiree Schrijver (r) mag vanwege corona nu niet komen voorlezen.
FOTO LEX DE MEESTER
Tiago Jiminez (7) weet even niet
wat hij moet zeggen. Verlegen
kruipt hij tegen zijn moeder Dia-
neth aan. Ook al is hij dolblij om
zijn vaste voorlezer Desiree
weer even te zien. Aan de voor
deur weliswaar en niet aan de
keukentafel. Als troost heeft ze
een cadeautje meegenomen:
een tas met voorlees- en kleur
boeken.
Jeffrey Kutterink
Vlissingen
Zeeuwse groente- en fruittelers
hebben in hun kassen nog geen
tekort aan handen. Veel Oost-
Europese seizoenskrachten zijn
gebleven of weer teruggekeerd
uit hun geboorteland. Ook voor
de fruitoogst in de boomgaar
den zijn in augustus vrijwel
zeker voldoende plukkers be
schikbaar.
