CORONAVIRUS
Oliebeperking
een druppel op
gloeiende plaat
'Ouderen moeten nog
beduchter zijn voor fraude'
ECONOMIE 17
Legaal mag
het maar
je kunt er
ethische
vragen
bij stellen
Vorig weekend werden de landen
van de Opec en Rusland het eens
over een beperking van de oliepro
ductie met tien miljoen vaten per
dag. Dat is bijna 10 procent van de
totale dagelijkse olieproductie. Een
ongekend grote afname.
En met die tien miljoen vaten is
de kous nog niet af. Andere oliepro
ducenten, waaronder de VS en Ca
nada, verwachten ook nog miljoe
nen vaten per dag minder op te
pompen. Amerikaanse en Cana
dese olie is duurder om te winnen
en dat maakt productie bij de hui
dige lage prijzen niet rendabel.
Al met al kan de productie wel
met zo'n 15 miljoen vaten per dag
dalen. Normaal gesproken vliegt de
olieprijs omhoog na zulk nieuws.
Maar nu gebeurde er hoegenaamd
niets. Wat zit hier achter?
De belangrijkste economische re
den is een klassieke: de vraag naar
olie is door het coronavirus wereld
wijd ingestort. Schattingen gaan uit
van 20 tot 35 miljoen vaten per dag
minder vraag. Een beperking van
het aanbod met 15 miljoen vaten is
in dat geval de spreekwoordelijke
druppel op de gloeiende plaat.
De opslagcapaciteit loopt mo
menteel razendsnel vol en raffina
derijen draaien op een lager pitje
nu de vraag naar benzine terug
loopt. De oliekraan in één keer
dichtdraaien is vaak geen optie, dus
moeten producenten van minder
gewilde oliesoorten zich in allerlei
bochten wringen om de olie kwijt
te raken. Vooral producenten van
zware zwavelrijke oliesoorten in de
VS en Canada hebben het zwaar.
De Amerikaanse zakenkrant
The Wall Street Journal meldde zelfs
negatieve prijzen. Producenten be
talen afnemers voor de olie, in
plaats van andersom.
Coronavirus
Producenten hopen dat de vraag
weer gaat toenemen nu de strijd te
gen het coronavirus de goede kant
op gaat. In China, dat de economie
herstart, loopt de vraag naar olie al
weer op. Onduidelijk is hoe krach
tig dat vraagherstel zal zijn.
Een andere oorzaak van de lage
olieprijs - dit jaar daalde de prijs
van 70 naar 30 dollar - is de prijzen
slag die Saoedi-Arabië met de
grootste concurrent Rusland is ge
start. Die slag woedt nog steeds.
i Er zijn producenten
die hun afnemers
betalen voor de olie in
plaats van andersom
Ook heerst in de markt scepsis over
de productiebeperkingen die de
olieproducenten afspreken. Veel
landen houden zich vaak niet aan
de afspraken en pompen toch meer
olie op dan afgesproken. Rusland
heeft wat dit betreft een slechte re
putatie. De kans dat dit weer ge
beurt is groot, zeker als de olieprijs
toch gaat aantrekken. Iedereen
heeft geld nodig om de lokale eco
nomie te ondersteunen.
Daar staat weer tegenover dat
productiebeperking door de VS en
Canada afhankelijk is van de olie
prijs. Met de huidige prijzen -
Amerikaanse olie kost maar 28 dol
lar per vat - is de productie van
schalieolie niet rendabel.
De bank komt daarom maandag
met een aparte seniorenlijn
voor extra hulp voor haar
700.000 oudere klanten. Juist
die klanten komen de deur niet
meer uit sinds het coronavirus
rondwaart.
Dat heeft gevolgen voor de fi
nanciële zekerheid, zegt ABN
Amro. Juist ouderen hebben
meer moeite met de digitalise
ring van de bankdiensten. Ze
hebben daardoor meer behoefte
aan contact en advies. Juist dat
persoonlijk advies is nu moei
lijk te krijgen, omdat de gang
naar het bankkantoor niet mo
gelijk is. Bezoek van een bank
medewerker thuis zit er door de
strenge maatregelen ook niet in.
De telefonische hulplijn kan
dan uitkomst bieden.
Ouderen moeten andere
mensen nu ook bijvoorbeeld de
boodschappen laten doen. Dat
betekent de bankpas uitlenen
met de bijbehorende pincode.
,,Het is wellicht goed bedoeld,
maar erg onverstandig'', meent
Liane den Haan, directeur van
de ANBO.
komen dat ze mensen ontslaan. Legaal
mag het wat Booking doet, maar je
kunt er ethische vragen bij stellen."
Benink wijst erop dat de regeling
is opgezet om bedrijven te helpen
die niet op eigen kracht deze crisis
kunnen doorstaan. „Maar nu ko
men de grote winstgevende be
drijven zich melden. Dat schuurt,
het holt het draagvlak uit onder de
maatregelen. Dit is typisch een
voorbeeld van het aandeelhouders
kapitalisme van de laatste twintig jaar.
Ondernemers als Frits Philips hadden
dit nooit gedaan, als het niet noodzake
lijk was. Die ouderwetse ondernemers
hadden een maatschappelijke verant
woordelijkheid.''
Moreel appel
Booking.com is overigens niet de enige
winstmachine die zijn hand wil op
houden. In Frankrijk wilden de luxe
concerns LVMH (onder andere Louis
Vuiton) en Kering (onder andere
Gucci) ook gebruik maken van staats
steun. Bedrijven die de afgelopen jaren
ook miljarden verdienden. Toen klei
nere concurrenten Chanel en Hermes
publiekelijk verkondigden geen ge
bruik te maken van de steun omdat ze
de staatskas niet onnodig wilden belas
ten, trokken ze hun aanvraag in.
Benink vergelijkt de situatie van
Booking.com met die van LVMH. Hij
hoopt dat het bedrijf ook gevoelig is
voor zo'n moreel appel. „Wettelijk is
het moeilijk hier iets aan te doen. Je
kunt geen onderscheid maken tussen
grote en kleine bedrijven."
Errol Keyner heeft zijn beden
kingen bij de actie van Booking.
„Bedrijven die zo royaal zijn ge
weest naar hun aandeelhouders,
moeten nadenken of ze wel hulp
willen vragen. Legaal mag het maar
uit oogpunt van je reputatie is het
niet goed om maximaal te profiteren
van de mogelijkheden. En beleggers
nemen ook morele overwegingen mee
bij hun investeringen.''
Keyner vindt dat de eerste verant
woordelijkheid om een bedrijf tot de
orde te roepen ligt bij de aandeelhou
ders en de commissarissen. ,,Als een
winstgevend bedrijf na twee maanden
crisis al in de problemen komt, kun je
je afvragen wat het bestuur de afgelo
pen jaren heeft gedaan. Laat ze zich
daar maar voor verantwoorden.''
Booking.com legt zijn probleem niet
alleen bij de overheid neer. Eerder wa
ren hoteliers en andere kamerverhuur
ders boos, omdat Booking.com eiste dat
gasten die geannuleerd hadden hun
geld moesten terugkrijgen. Onderne
mers boden juist aan gratis om te boe
ken naar een latere datum. Terugbeta
len zou de bedrijven in grote financiële
problemen brengen. Dat Booking hun
op die manier in de kou zette, viel vol
ledig verkeerd.
zaterdag 18 april 2020
Het 'historische akkoord' over
de beperking van de oliepro
ductie is met de nodige scepsis
ontvangen. Marktkenners vin
den het te mager en te laat.
Peet Vogels
Rotterdam
AMSTERDAM Ouderen zijn
nog geïsoleerder geraakt
door de uitbraak van het
coronavirus. Dat maakt ze
extra kwetsbaar voor crimi
nelen, aldus ouderenbond
ANBO en ABN Amro.
Het Oosterdokseiland in Amsterdam, waar
onder andere wordt gewerkt aan het nieuwe
hoofkantoor van Booking.Com. foto anp
-Harald Benink,
hoogleraar banking
en finance
