'Ik heb nu
weleens het
gevoel dat
mijn vader
het als een
beschermengel
aan het
goedmaken is'
terwijl zij in Syrië zat. ,,Als ik dat nu alle
maal wéér vertel, voel ik me een soort
grammofoonplaat," zegt ze. ,,Het wordt een
uitgesleten verhaal en daarmee doe ik het
geen recht. Dus daar ben ik zorgvuldig mee
geworden. Bovendien is het lang geleden
en ben ik alweer een fase verder. Ik ben
trots op mijn moeder, hoe ze zich na de
scheiding van mijn vader heeft ontwikkeld,
een baan heeft gevonden en nu van haar
zelfverdiende pensioen kan genieten. Ik
ben niet meer bezig met wat de breuk met
mijn vader met mij doet. Dat heeft een plek.
Door te benoemen waar het pijn heeft
gedaan, kon het helen. Wat ik nu wil leren
begrijpen is: wat is het verhaal van mijn
vader? Waarom was hij zoals hij was?''
Lukt het u om daar het antwoord op
te vinden?
,,Ik werk momenteel aan een roman die
zich deels in Egypte, deels in Roermond
afspeelt. Daarin gebruik ik elementen uit
mijn vaders geschiedenis. Hij is net voor
de oorlog geboren en in zijn jeugd zijn trau
matische dingen gebeurd. Roermond werd
ontruimd in 1945, mijn vader werd geëva
cueerd en moest met zijn moeder een af
schuwelijke tocht lopen naar een Duits
plaatsje net over de grens. Daar werden ze
op de trein naar Friesland gezet, als Lim
burgse vluchtelingen. Hij heeft zijn emoties
niet echt mogen tonen en ook na de oorlog
leerde hij niet om te laten zien waar hij
bang of bedroefd van werd. Boosheid en
agressie waren zijn enige uitlaatklep. Of hij
was juist buitensporig blij - een symptoom
van manische depressiviteit.''
Kijkt u nu anders naar uw vader?
,,Ik wil mijn vaders verhaal zo fictionalise
ren dat het universeel wordt. Dat helpt mij
weer om duiding aan zijn leven te geven en
met meer mededogen naar hem te kijken.
Want wat gebeurt er nu eigenlijk met man
nen als ze niet mogen zijn wie ze zijn? Als
feministe heb ik zo'n vraag altijd benaderd
vanuit het vrouwelijke perspectief, maar
voor mannen kan het net zo onderdruk
kend zijn om altijd aan de heersende nor
men te moeten voldoen. Dankzij dat besef,
en doordat ik ouder word, voel ik veel meer
compassie. De tienerboosheid van toen kan
ik nog steeds naar boven halen, maar ik kan
er ook een aai over geven en zeggen: ach,
toe maar. Als ik in contact was gebleven
met mijn vader zoals hij toen was, had ik
mezelf geweld aangedaan. Maar nu heb ik
weleens het gevoel dat hij het als een soort
beschermengel aan het goedmaken is.''
ZATERDAG 11 APRIL 2020 11
