2020is nog
niet het jaar
van Can Avci
'Tijger' Petrosjan speelde als een wurgslang
14 ZEELAND
Hyperventilatie hield de Terneuzense bokser aan de kant
Avci bokste zijn laatste wedstrij
den in november. De talentvolle
bokser was voor die wedstrijden
vier maanden uit de roulatie ge
weest, nadat hij gewond was ge
raakt bij een auto-ongeval. Met de
laatste twee overwinningen in de
Ik heb het nu onder
controle. Ik werk weer
aan mijn conditie
gewichtsklasse tot 69 kg op zak be
gon hij met veel vertrouwen aan
een nieuw boksjaar. Maar een
goede start in 2020 werd hem niet
gegund. ,,Ik was overtraind en
moest rust houden. Ik miste daar
door wedstrijden, zoals de Belgi
sche kampioenschappen in fe
bruari."
Het missen van dat toernooi was
een deceptie. De titelstrijd moest
voor het weltergewicht een hoog
tepunt in dit jaar worden.
Volgens Avci heeft hij nu wel het
voordeel in alle rust te kunnen
werken aan zijn conditie, want de
boksschool van zijn vereniging
Golden Gloves in Gent is vanwege
het coronavirus voorlopig gesloten.
De grenzen zijn bovendien dicht
voor buitenlanders, mits men in
België werkt. ,,Ik mag België niet
in. Dit gaat nog even duren. Ik kan
ook niet naar een sportschool. Ik
loop elke dag en doe thuis mijn oe
feningen. Ik moet nog stappen ma
ken."
Avci, die in ploegendiensten bij
verpakkingsbedrijf Elopak werkt,
sluit niet uit dat hij pas na de zo
mer weer aan bokswedstrijden in
België mee kan doen. ,,Ik verwacht
in september. Ik wil er dan volle
bak tegenaan. Het is best een zware
periode. Dat geldt voor iedereen.
Alles staat stil." Hij ziet toch nog
een lichtpuntje. ,,Misschien is het
coronavirus een voordeel voor mij,
omdat ik in alle rust kan bouwen
aan mijn terugkeer. Ik moet wel
mijn gewicht in de gaten houden."
Vraag Bert Henderikse iets
over de geschiedenis van
het schaken te vertellen
en de Middelburger
neemt je op bijna
sprookjesachtige wijze
mee op een reis door de
tijd. „Ik vind het leuk om
erover te praten", zegt hij.
„En ik maak mezelf wijs dat ik
iets over de geschiedenis van het
schaken weet.'' Hij laat verschil
lende grootheden passeren, maar
kiest uiteindelijk voor het verhaal
van de Georgiër Tigran Petrosjan.
Een groot kampioen die ook de bo
dem van het leven kende.
In het verhaal van Bert Hende-
rikse over Tigran Petrosjan zit een
duidelijke opbouw. Hij begint met
de droevige kanten van het leven
van de in 1929 in Tbilisi geboren
schaker. ,,Op zijn 55ste overleed hij
al, aan kanker. Hij wist zelf niet dat
hij die ziekte had. Het werd voor
hem achter gehouden. Waarom
weet ik niet", vertelt de 68-ja-
rige speler van schaakclub
Souburg. Maar ook Pe-
trosjans jeugd was verre
van rooskleurig. ,,Op
zijn tiende overleed zijn
vader en toen hij dertien
was, raakte hij zijn moe
der kwijt. Tussendoor sneu
velde ook zijn broer, die soldaat
was aan het front."
Die gebeurtenissen bleken uit
eindelijk cruciaal voor Petrosjans
leven als schaker. ,,Hij had niks, be
landde op straat'', legt Henderikse
uit. ,,Hij moest aan voedsel en kle
ding komen en kon schaken.
Daarom ging hij de plaatselijke
schaaktoernooien af. Daar werd
niet om geld gespeeld, maar de prij
zen bestonden uit voedsel, kleding
stukken; dat soort zaken."
De Georgiër legde daar de basis
voor zijn kenmerkende speelstijl.
,,Hij rekende precies uit hoeveel
punten hij moest halen voor een
prijs en speelde daardoor heel be
houden. Hij hoefde niet per se eer
ste te worden, maar hij moest wel
een prijs winnen.''
Het bracht Petrosjan veel. Via de
plaatselijke toernooien in de toen
malige Sovjet-Unie werd hij uitein
delijk grootmeester en meervoudig
wereldkampioen. ,,Hij was bijna
niet te verslaan'', aldus Henderikse.
,,Maar zijn spel was ook niet spec
taculair. Zijn voornaam, Tigran, be
tekent tijger. Een roofdier, dat vol
op zijn prooi afgaat. Een dier dat in
de aanval gaat. Maar Petrosjan
speelde meer als een kaaiman of
een wurgslang. Hij suste zijn tegen
stander in slaap, met zijn behou
dende speelstijl. Hij deed vooral
veel zetten om zijn tegenstander
geen kansen te geven. En dan sloeg
hij ineens toe. Bobby Fischer, een
andere oud-wereldkampioen, zei
ooit: Tigran zag het gevaar al aanko
men voordat zijn opponent het
zag.''
In 1971 zag Bert Henderikse
zijn idool van dichtbij toe
slaan. In Wijk aan Zee
was de Middelburger
toeschouwer toen Pe
trosjan in een mum van
tijd klaar was met Hans
Ree, op dat moment de
Nederlands kampioen.
„Binnen negen zetten was het
al over'', herinnert Henderikse zich.
Met open mond zag hij het aan. ,,In
de trein terug naar huis was ik er
nog steeds sprakeloos van. Negen
zetten! Hans Ree schreef er later
over dat hij het onbewust zelf mis
schien had laten gebeuren. Om niet
na een lange partij uiteindelijk de
prooi van wurgslang Tigran Petros
jan te worden.'' De Zeeuw zag zijn
held ook nog aan het werk in Am
sterdam. ,,Ik was gebiologeerd.''
Eén van de mooiste ontmoetin
gen die Henderikse van Petrosjan
zag, was die met Bobby Fischer op
het kandidatentoernooi van 1971 in
Buenos Aires. „Een dash tussen
s, V twee stijlen. De winnaar
j 1 mocht om de wereldtitel
spelen met wereldkam
pioen Boris Spassky." Fi
scher won uiteindelijk
en werd in 1972 wereld
kampioen. „Maar het
stond heel lang 1-1 en ik had
eigenlijk gedacht dat Petrosjan
van Fischer zou winnen.'' Zelf ging
Henderikse ook meer behouden
schaken, zoals zijn idool. ,,Met één
groot verschil: hij is wereldkampi
oen geworden en ik niet.''
zaterdag 11 april 2020
Voor bokser Can Avci (24) ver
andert er in deze moeilijke tijden
van het coronavirus niet echt
veel. ,,Ik heb begin dit jaar geen
wedstrijden kunnen boksen
omdat ik last van hyperventilatie
had. Op dit moment heb ik een
enkelblessure. Ik begin straks
weer aan mijn conditie te wer
ken", vertelt de Terneuzenaar.
Aector Dooms
Terneuzen
- Can Avci
Can Avci bokste in zijn nog
jonge loopbaan tien wed
strijden in de gewichts
klasse -69. Dat resulteerde
in negen overwinningen en
slechts één verliespartij.
Bijna iedere sporter heeft wel
een idool. Maar wie en waarom?
En hebben die helden ook in
vloed op iemands loopbaan?
Vandaag in deel 9: schaker Bert
Henderikse over Tigran Petros
jan.
Daniel Vervelde
Middelburg
FOTO PETER NICOLAI
