CORONAVIRUS
I
Doe het niet, blijf thuis met het gezin'
LAAT
CORONA
NIET HUN
VOLGENDE
OORLOG
ZIJN
NIEUWS 15
WAR
Om half zeven 's ochtends is labo-
ratoriumhoofd Ed Bakker (57) van
het Nationaal screeningslaborato
rium van Sanquin al present op het
lab aan de Plesmanlaan in Amster
dam-West. Op de derde verdieping
trekt hij zijn witte jas en in het oog
springende knaloranje handschoe
nen aan. ,,Op 1 april werkte ik hier
35 jaar. Begin jaren 80 was er com
motie om hiv, maar zoiets als dit
hebben we nog nooit meegemaakt.
Voor de hele samenleving is er nog
zo veel onzeker'', vertelt het lab-
hoofd uit het Noord-Hollandse
Wormer.
Nederland zit in wat premier
Mark Rutte als een 'intelligente
lockdown' bestempelde. Hordes
mensen werken thuis, ook al is het
daar soms een drukte van belang,
omdat de scholen dicht zijn. Bij
eenkomsten van meer dan drie per
sonen zijn verboden en we leven in
een 1,5 meter-economie. Om die re
den willen nu ruim zeventien mil
joen mensen in Nederland maar
wat graag weten wat er zich in dit
laboratorium afspeelt. Hoe breed is
het coronavirus al verspreid in Ne
derland en hoe snel kunnen we als
samenleving immuniteit opbou
wen tegen de ziekte? Die pran
gende vragen onderzoekt Sanquin.
Het antwoord ligt besloten in de
vele rekjes met buisjes met bloed
die nu voor Ed Bakker op tafel
staan. ,,Onderin zitten de rode
bloedcellen, dan volgt een laagje gel
en bovenin zit het plasma. Als dat
gestold is, noemen we het serum'',
legt hij geduldig uit. Drie mensen
zijn nu fulltime met deze test bezig.
En een robot. Bakker staat voor de
Hoe geler de
uitslag, hoe meer
antistoffen er
aanwezig zijn
Freedom Evolyzer, de robot die de
test zo met uiterste precisie gaat
uitvoeren. Bakker: ,,Als je dit hand
matig zou willen doen, heb je hier
vijftig man voor nodig.'' Aan de lin
kerkant is beweging. ,,Nu scant de
robot de buisjes, daar zitten streep
jescodes op die terug te voeren zijn
naar de donor, want je wilt weten
welk resultaat bij welke donatie
hoort.''
Pipetteren
Aan de rechterkant van het appa
raat zitten verdunningsstoffen. ,,Nu
pakt de robot de plaat op en begint
die met pipetteren", verklaart de la
borant. Volautomatisch wordt uit
alle buisjes een piepklein beetje van
het gelige serum overgespoten in
een kommetje van een andere plaat.
,,In het putje van die plaat zitten vi
rusdeeltjes, daar doen we van alle
donoren verdund plasma bij. Als
die donoren antistoffen in hun
bloed hebben, passen die precies op
de antistoffen van de virusdeeltjes
die in de putjes zitten'', vervolgt hij
zijn uitleg. ,,Er wordt natuurlijk
maar een klein deel van het virus
gebruikt, anders zou het veel te be
smettelijk zijn.''
Geduld is in dit lab een schone
zaak. De vloeistoffen gaan een uur
lang in wat Bakker noemt een 'in
cubator', 'dat is eigenlijk een stoof
bij 40 graden'. Bakker: ,,In dat uur
hechten de antistoffen aan het vi
rusdeeltje. Als er antistoffen aan
wezig zijn, dan kleurt het putje
geel, anders blijft het helder.'' In
een week wordt zo het bloed van
zevenduizend donoren onder
zocht. Op één plaatje zitten 88
bruikbare putjes, dus dit hele pro
ces moet zo'n tachtig keer. Het
duurt even, maar dan heb je ook
wat. ,,Hoe geler de uitslag, hoe meer
antistoffen er aanwezig zijn. Door
het bloed te testen van alle donoren
uit het land, dat te vergelijken met
het bloed dat we van die donoren
hebben bewaard en over een aantal
weken weer te testen, ontstaat er
een beeld van de groeiende immu
niteit in Nederland.''
Waarom dat belangrijk is? ,,Hoe
meer van ons het hebben gehad,
hoe eerder het misschien mogelijk
is om veiligheidsmaatregelen te
versoepelen'', licht arts-microbio
loog en hoogleraar Hans Zaaijer van
Sanquin toe. Of de heren al een
tipje van de sluier kunnen oplich
ten? ,,We zijn halverwege de grote
screening van een hele week bloed
donaties. Dus we hebben al wel een
idee. Maar ik kan u helaas de resul
taten nog niet verklappen'', aldus
Zaaijer. ,,De overheid en het Rijks
instituut voor Volksgezondheid en
Milieu (RIVM) moeten die eerst
horen. We hebben beloofd om het
puzzelstukje dat wij oplossen, eerst
aan hen te geven.''
OP DE INTENSIVE CARE
n de krant stond een mooi
interview met een ex-coro
napatiënt die pas van onze
ic af mocht. Ik heb deze meneer
weken geleden zelf opgenomen
en aan de beademing gelegd. Dat
moment maakte veel indruk op
me: een gezonde man, ongeveer
net zo oud als ik. Totaal overval
len door deze nare ziekte. Geluk
kig is hij erdoorheen gekomen. Ik
Storend dat een op
de zes gewoon op
bezoek wil bij familie
besef: dit kan iedereen, ook mj
overkomen.
Ik vind het dan ook storend dat
een op de zes Nederlanders tij
dens Pasen gewoon op bezoek wil
gaan bij familie. Doe het niet, blijf
thuis met het gezin. In het zie
kenhuis werken we nog steeds
onder hoogspanning; we kunnen
er geen hordes nieuwe patiënten
bij hebben.
Want al vlakt het aantal opna
mes af, er liggen op de corona-ic
nog steeds 21 patiënten die we in
tensief moeten verzorgen. En
waar het eerst vooral draaide om
snel opschalen, zijn we druk met
voorbereidingen voor de langere
termijn. Dit is niet morgen voor
bij. We proberen de hand te leg
gen op extra ic-beademingsappa-
ratuur. We gebruiken ook appara
ten van de operatiekamers, maar
die zijn er niet voor gemaakt om
mensen lang te beademen.
-Jamaica Vink
zaterdag 11 april 2020
Nederland wacht met smart op
testuitslag groepsimmuniteit
Ruim zeventien miljoen mensen
willen graag weten hoeveel
mensen in Nederland immuun
zijn voor het nieuwe coronavi
rus. Deze week is daarvoor het
bloed van duizenden donoren
onderzocht. De uitslag is nog
niet bekend. ,,Begin jaren 80
was er commotie om hiv, maar
zoiets als dit hebben we nog
nooit meegemaakt."
Marcia Nieuwenhuis
Amsterdam
-Ed Bakker, laborant
Michael
Frank
Dordrecht
Zorgverleners op de intensive
care staan in de frontlinie om
het coronavirus te bestrijden.
Michael Frank (53) is intensivist
op de ic van het Albert Schweit
zer ziekenhuis in Dordrecht en
geeft dagelijks een inkijkje in
zijn werk. Deel 19: Blijf thuis
met Pasen.
Ed Bakker, hoofd van het Nationaal screeningslaboratorium van Sanquin, voert testen uit naar corona-immuniteit. foto marco okhuizen
#wedoend itsamen
Ga naar www.warchild.nl C h 1 ol
