'Voor mij is het
Turks verbonden
met verlangen
en verdriet'
Ik voel me daarin inmiddels ook thuis. De
eerste reactie hierop uit Turkije was: als je
je moedertaal laat vallen, mag je je ook geen
Turkse schrijver meer noemen. Dat was
voer voor de nationalisten, die denken in óf
óf. Ik geloof in diversiteit. Het is toch juist
prachtig dat je de mogelijkheid hebt in
meer talen te schrijven, in meer talen te
dromen? Ik hou van het Turks, voor mij
is die taal met emoties verbonden, met
verlangen, met verdriet; en ik hou van het
Engels, dat biedt meer mogelijkheden voor
ironie en satire. Humor is de zuurstof die
we zo hard nodig hebben, en het Engels
biedt me de vrijheid te schrijven op een
manier waarop dat in Turkije nu niet zou
kunnen.''
,,Mijn boeken verschijnen in Turkije, ze
liggen in de boekwinkels. En vervolgens
wordt er een aanklager op gezet. De autori
teiten zijn zo makkelijk op de kast te krij
gen, er ontstaat altijd gedoe. Vooral nu, in
deze digitale tijden. Politieke of seksuele
passages uit de roman worden eruit gelicht
door online trollen en naar de minister van
Binnenlandse Zaken gestuurd. Die laat dan
onderzoeken of ik moet worden berecht
voor het verraden van de Turkse identiteit.
Hij zou beter de misstanden kunnen on
derzoeken waarover ik schrijf, opvang
huizen kunnen regelen. In plaats van de
wetten te veranderen en het patriarchaat
af te schaffen, gaan ze achter een schrijver
aan. Dat is de ironie. Dat is de tragiek.''
,,Toen ik mijn literair agent vertelde dat
ik een boek wilde schrijven over een dode
prostituee, zag ik zijn gezicht vertrekken.
Ik was gefascineerd door wetenschappelijke
studies waaruit blijkt dat er tot zo'n 10
minuten na de dood nog hersenactiviteit
kan zijn. Een belangrijke ontdekking, en
een uitdaging: hoe kan ik in die 10 minuten
38 seconden denkvermogen die Leila nog
resten, haar verhaal vertellen?''
,,Ja, ik hecht zeer aan vriendschap. Vriend
schappen zijn extreem belangrijk daar waar
de democratie teloor is gegaan en waar
mensen die afwijken van de norm worden
gemarginaliseerd. Ik maak in mijn boek het
onderscheid tussen Leila's 'bloedfamilie' en
In goed gezelschap
De boeken van Shafak zijn in
vijftig talen vertaald. Haar nieuwe
roman stond op de shortlist van
de Man Booker Prize.
Eerder lag u onder vuur om uw roman
The Bastard of Istanbul, over de
Armeense genocide. Nu loopt er een
onderzoek omdat u over seksueel
misbruik hebt geschreven.
U laat uw hoofdpersoon al op de eerste
bladzijde vermoord achter. Een ge
durfde keuze, hoe kwam u daarop?
Haar verhaal - en dat van haar vrienden.
ZATERDAG 11 APRIL 2020 33
