'Dat ik het heb
overleefd, was
niet mijn eigen
beslissing.
Ik werd echt
teruggezet,
zo van: hier
blijven jij'
groter. En dat pad wilde ik niet op. Ik wilde
iets anders doen, minder bovenop de actua
liteit, die zo ontzettend veel van je vergt.
Om die goed te kunnen duiden, moet je
non-stop aan het nieuws hangen. Dus heb
ik toen de keuze gemaakt de politiek in te
gaan en mijn boek over de Donderberg te
schrijven.''
Stienen denkt even na. ,,Dat is bijna privé,''
zegt ze dan. ,,Kijk... ik heb Syrische vrien
den die hun land zijn kwijtgeraakt en
Egyptische vrienden met naasten die ge
dood zijn of al jaren in de gevangenis zitten.
Om mijn eigen verdriet publiekelijk ken
baar te maken, voelt heel ongemakkelijk.
Maar in lezingen praat ik vaak over pater
Frans. En altijd over de Syrische verzets
heldin Razan Zaitouneh, die zes jaar gele
den is ontvoerd. Ook haar ken ik persoon
lijk. Helaas weten we niet of ze nog leeft.''
Nadat ze zich terugtrok uit de arena van de
actualiteit bleef haar behoefte aan verhalen
vertellen. Verhalen over omgaan met ver
schil, integratie, radicalisering, inclusiviteit
en beeldvorming. Om meer aandacht te
krijgen voor wat ze over die thema's te mel
den heeft, nam Stienen leiderschapscoach
Maximiliaan Winkelhuis in de arm. Samen
met hem schreef ze ook het boek Vergroot je
charisma. Weer een nieuw stukje in haar
mozaïekbestaan, maar opnieuw een dat in
het patroon past. ,,Met charisma breng je je
verhaal beter voor het voetlicht, en daar wil
ik anderen bij helpen. Want elk thema dat
maatschappelijk relevant is - of het nu gaat
om het lerarentekort of duurzaam onder
nemen - verdient een goeie verhalenvertel
ler. Je wilt mensen tenslotte in beweging
brengen.''
Haar eigen bedrijf, haar lidmaatschap
van de Eerste Kamer en haar rol in allerlei
besturen: ze noemt ze de drie edelstenen in
haar mozaïek. En dan is ze ook nog moeder
van Soraya (22), is ze vaak en veel onderweg
en met regelmaat onbezoldigd aan het werk
voor maatschappelijke organisaties. Hoe
druk heeft Stienen het eigenlijk? Vraag
het haar en je krijgt te horen dat 'druk'
thuishoort in het rijtje van 'ontworstelen'
en 'feedback': woorden die ze niet graag
gebruikt. ,,Ik heb het liever over een vol
leven.''
,,Dat vind ik hypnotiserend. Druk, druk,
druk. Dat drukt. Ik zie mensen bedrukt
doen als ze vertellen hoe druk ze het heb
ben. Maar 'vol' - dat laat overvloed zien en
is iets om dankbaar voor te zijn. Dat is een
term waarmee je vooruit kunt.''
,,Ja, maar ik geloof in de kracht van taal.
Neem de campagne #wearenottheenemy
van de Amerikaanse pers als reactie op het
anti-mediasentiment van Trump. Wat
horen mensen: enemy. Dat is het woord dat
blijft hangen. Maar als je #protectthetruth
communiceert, spreek je een veel groter
publiek aan. Want de waarheid bescher
men, dat wil iedereen. Dus moeten we
zorgvuldig zijn met taal.''
Oké, hoe vol is uw leven?
,,Ik heb moeten leren dat bij reuring ook
rust hoort. In de volte is het nodig te ont
spannen. Dat doe ik door veel te wandelen
en op zaterdag helemaal niks te hoeven. Op
die dag is het gewoon lummelen: boekje,
Netflix, krantje, met mijn dochter leuke
dingen doen. Op dir manier kan ik de volle
week goed aan. En als ik toch stress krijg,
kijk ik op YouTube naar time-lapsfilmpjes
van groeiende zonnebloemen. Heel lang
zie je alleen maar groen en op het laatste
moment gaan ze open. Heel rustgevend.''
Van Limburg tot Libanon; Stienen voelt
zich op veel plekken thuis. Maar als ze een
lievelingsstad moet kiezen, wordt het toch
Caïro. ,,Ik heb een groot hart, er passen veel
steden in, maar Caïro is als een minnaar
naar wie ik zo vaak mogelijk toe wil.'' Het is
een stad van uitersten waar geen dag lijkt
op de vorige, zegt ze. ,,Je hebt er alles wat
het leven in een miljoenenstad zo intens
en zwaar maakt: sloppenwijken, gebrek aan
overheidsdiensten, ongelijkheid, onveilig
heid. Tegelijkertijd is het er prachtig, voel
je de rijke geschiedenis, de gastvrijheid
en innovatiekracht. De schoonheid en de
armoede - het is allemaal op hetzelfde
moment aan de hand.'' Te midden van die
chaos en contrasten kan Stienen zich vrijuit
bewegen, dankzij haar netwerk en haar
vloeiende beheersing van de taal. ,,Dat is
een voorrecht, daarvan ben ik me bewust.
Ik voel me er geen reiziger of buitenstaan
der, maar een gast. Dat stemt me dankbaar.''
Het is een woord dat ze wél graag bezigt:
dankbaarheid. Sinds een auto-ongeluk in
Qatar, vier jaar geleden, is het concept extra
actueel in haar leven. Met 50 kilometer per
uur reed ze van een steil zandduin en sloeg
twee keer over de kop. ,,Ik heb de dood in
de ogen gekeken,'' zegt ze. ,,Ik was helemaal
ergens anders.''
,,Achteraf kon ik inderdaad alles afvinken
van de checklist die bij een bijna-dooderva-
ring hoort. Het werd helder licht in de auto,
terwijl het buiten schemerde. Ik was totaal
sereen, een en al overgave. Dat licht schijn
je te kunnen verklaren door chemische
reacties in je hersenen, maar dat ik het uit
eindelijk heb overleefd, was niet mijn eigen
beslissing. Ik werd echt 'teruggezet', zo van:
hier blijven jij. En ook dat was goed. Oké,
dacht ik. Blijkbaar heb ik nog wat te doen.
Een spirituele ervaring.''
,,Nee, ik voelde me gedragen. Een gevoel
dat ik kan terughalen als ik mediteer of
wandel. Gedragen door het licht. Door die
ervaring heb ik nog meer dankbaarheid
voor het leven, koester ik alle mooie dingen
nog meer.'
Even is ze stil. ,,Koesteren,'' herhaalt ze.
,,Dat vind ik nou een heel mooi woord.''
Pater Frans was een vriend van u,
net als de Amerikaanse ambassadeur
Chris Stevens, die omkwam bij de aan
slag op het consulaat in Libië. Wat doet
hun dood met u?
Wat is er mis met het woord 'druk'?
Maar dat is toch gewoon een kwestie
van woordkeus?
Een bijna-doodervaring?
U was niet bang?
ZATERDAG 11 APRIL 2020 13
