CORONAVIRUS
'Deze week vond ik
eindelijk de rust om
mijn vader te bellen'
Ei
Poppodia en theaters:
Vraag geen geld terug
9
hoor.'' De vrouw heeft dementie, maar
misschien speelt ook een delier (plotse
verwardheid) een rol. Het zuurstofper
centage van de oude vrouw is veel te
laag, en tot overmaat van ramp doet ze
haar zuurstofmasker steeds af. Op deze
manier is ze gevaarlijk snel op weg naar
de verkeerde uitgang, weet Sarah.
Deoude
Als 15-jarige lag de verpleegkundige
zelf elf dagen onder narcose op de ic.
Door een medische misser kwam er
sondevoeding in haar longen terecht.
,,Ik weet dus hoe ingrijpend dat hele
traject is. Ik weet hoe het voelt als de
beademingsslang uit je keel wordt ge
trokken. En ook hoelang het duurt
voordat je weer de oude bent, fysiek en
mentaal. Bij mij duurde dat een jaar.''
Het maakt het voor Sarah eenvoudi
ger te accepteren, dat hier mensen lig
gen die de ic niet eens meer halen.
,,Kijk eens naar zo'n vrouw. Stél dat ze
het op de ic zou redden, wat is dan nog
haar kwaliteit van leven?''
Aan dit soort dilemma's is personeel
op de afdeling orthopedie nauwelijks
gewend. En ook de zorg die door de ver
pleegkundigen geleverd moet worden,
is totaal anders. Ze worden bijgestaan
door verpleegkundigen en artsen van
de buurafdeling geriatrie. Maar hoe be
wonderenswaardig snel de omslag ook
werd gemaakt, het zijn enorm verdrie
tige tijden. Niemand had dit zien aan
komen, en sommige verpleegkundigen
trekken het slecht, de overgang van een
afdeling waar de hoop overheerst naar
een plek waar de dood om de hoek
komt kijken. Anderen zijn bang dat ze
zelf besmet raken. Zoals Sarah, die met
haar anderhalve long tot een risico
groep behoort. ,,Dan denk je wel even
na over hoe ver je wilt gaan. Maar ik
voel me veilig en beschermd.'' Het team
Soms
blijven we
plakken in
de stoeltjes
bij de lift.
Even van je
af praten
We willen
zórgen.
Geen
lijstjes, of
kruisjes
afvinken
praat ook elke dag na. ,,Soms blijven we
even plakken in de zitjes bij de lift. Om
de dingen die blijven nadreunen, zoals
een patiënt die het misschien niet gaat
redden, nog even van je af te praten.''
Onderweg naar huis, of in de super
markt, wordt het personeel dan gecon
fronteerd met mensen die het niet zo
nauw nemen met de voorschriften van
het RIVM. Teamleidster Michelle klom
afgelopen weekend nog op een stoel om
over de schutting heen haar buren ver
manend toe te spreken, die met meer
dere gezinnen in de tuin aan het barbe-
cueën waren. ,,Vinden jullie dit maat
schappelijk verantwoord?'', vroeg ik.
,,Daarna legde ik even uit wat voor werk
ik deed. Ik denk niet dat ze daarna nog
een heel gezellige avond hebben gehad.''
Maar toch, hoe gek ook, voor het team
orthopedie heeft deze periode ook iets
moois. Dat gevoel van samen vechten
voor elke patiënt. Michelle: ,,Het geeft
zo'n grote saamhorigheid. We vinden
het allemaal superleuk om te zorgen, en
dat is wat je nu doet. Geen lijstjes invul
len, kruisjes afvinken. Nee, zórgen voor
mensen. Ik hoop dat we met zijn allen
iets leren van deze periode, zien wat we
samen kunnen als we al die bureaucra
tische rommel aan de kant zetten.''
Vrolijk
Er zijn hier gelukkig ook patiënten die
vrolijkheid brengen. Aan het eind van
de gang 'woont' tijdelijk mevrouw
Meijer (89). In afwachting van haar ont
bijt is ze haar lippen aan het stiften.
,,Wat God niet geeft, geeft het doosje'',
zegt ze. Dat ze het op haar leeftijd nog
moet meemaken: geveld kunnen wor
den door een vreemd virus dat ze op tv
in China zag uitbreken. ,,Ik hou ervan
om dingen in de ogen te kijken. Daarom
is een virus zo eng. Je ziet het niet.''
Maar mevrouw blijft monter. Ze dolt
met verpleegkundige Koen en houdt de
moed erin. ,,Ik denk niet dat het hier op
houdt, hoor.
Ik wil nog niet dood.''
Voor mevrouw Meijer lijkt genezing
echt mogelijk, in de kamer schuin te
genover is de situatie penibeler. Ver
pleegkundigen Koen en Sarah zijn een
rondje met de arme vrouw gaan lopen,
dat ging nog net. Nu zit ze aan tafel, met
voor zich de roddelbladen. Schreeu
wende koppen: HET VERDRIET VAN
DONNY ROELVINK; JAN SMIT - ZIJN
GEVECHT MET ZICHZELF.
Hier wordt een ander gevecht ge
voerd, op leven en dood. Mevrouw móet
drinken, ze heeft vocht nodig. Koen
trekt alle registers open - humor, liefde,
overredingskracht - en het lukt. De
vrouw zet het glas chocomel aan de
mond en drinkt het leeg. ,,Dit kleine
succes geeft zoveel voldoening hè'', zegt
hij. Zijn stralende ogen verraden dat er
onder het mondkapje een brede grijns
schuilt.
Misschien is deze mevrouw er mor
gen niet meer, dat kan nog steeds. Maar
die minieme kans dat ze het wel redt,
die maakt al het zweet, alle tranen waar
devol. Zolang er zorg is, is er hoop. En
zolang er hoop is, is er leven.
OP DE INTENSIVE CARE
en coronapatiënt op de
normale afdeling ver
slechterde opeens. Ze kon
nog praten, maar had voor elke zin
een teug lucht van het zuurstof
masker nodig. Aan mij om te be
oordelen of ze naar de ic moest. Ik
let in zo'n situatie op de leeftijd en
conditie. Wat de patiënt vertelt.
De mevrouw had het zwaar. Maar,
zei ze: 'Ik hou het denk ik nog wel
vol'. Ik besloot om het even aan te
kijken. Een halve dag later was ze
al wat opgeknapt.
Deze mevrouw heeft geen won
derpil gekregen. Het is de onvoor
spelbaarheid van corona. Toch
krijg ik meer gevoel bij de sympto
men die het virus veroorzaakt. De
eerste week had ik bij deze patiënt
misschien een andere keuze ge
maakt. Bij een onbekende ziekte
ben je liever voorzichtig. Terwijl
een ic-opname niet voor iedereen
zinvol is; die kan meer schade dan
goeds brengen. Langdurig in slaap
zijn en aan de beademing liggen, is
ingrijpend.
Dat zien we bij de ex-corona
patiënten die van de intensive care
af mochten. De gewone afdeling
bleek een stap te ver. Er is nu spe
ciaal een zaal ingericht met extra
verpleging. De patiënten zijn ern
stig verzwakt; hun spiermassa is
afgenomen. Ze hebben hulp nodig
bij simpele dagelijkse handelin
gen, zoals uit bed komen, douchen
en zelfs eten. Niet alleen de oude
ren, er ligt ook een relatief jonge
man die al zijn kracht is verloren.
Op de ic zelf heerst enige op
luchting. Een week lang balan
ceerden we op het randje van vol.
Steeds kwamen er nieuwe, ernstig
zieke patiënten bij. Nu zijn zes
bedden leeg en lijkt de toestroom
af te vlakken. Afdelingshoofd Otto
werkte bijna continu, maar durfde
het aan om een dagje vrij te ne
men. De stemming bij de och
tendvergadering was voorzichtig
Voor mijn vader is dit
een angstige tijd.
Vrienden moesten al
naar het ziekenhuis
optimistisch: gaan we het dan tóch
redden met het aantal bedden?
In mijn hoofd ontstaat ook meer
ruimte. Ik was alleen maar bezig
met het ziekenhuis en mijn gezin.
Deze week vond ik de rust om uit
gebreid met mijn vader te bellen.
Hij woont in Maastricht en is in ja
nuari zijn vrouw - mijn moeder -
verloren. Als oud-cardioloog is hij
heel geïnteresseerd in mijn werk.
Maar bovenal is dit voor hem een
zware en angstige tijd. Vrienden
en kennissen moesten al naar het
ziekenhuis. Wat als hij zelf ziek
wordt?''
De culturele sector wil dat de
kaartjes worden bewaard tot een
later moment of worden inge
wisseld voor een voucher.
Met het ministerie van Cultuur
is een regeling opgetuigd die dit
mogelijk maakt. Op de website
bewaarjeticket.nl kunnen kaart
houders terecht voor informatie.
De cultuursector hoopt op deze
manier de economische klap te
kunnen opvangen. Als ze het geld
niet terug hoeven te betalen,
kunnen ze nieuwe optredens
programmeren.
,,Je ticket is iets dat waarde
heeft'', zegt Willem Wester-
mann van de Vereniging van
Evenementenmakers. ,,Als je een
kaartje koopt, is dat uitgesteld ge
nieten. Nu duurt het alleen wat
langer dan gedacht.'' Veel voor
stellingen zijn verplaatst naar la
ter, andere zijn afgelast. De hoop
is dat mensen dan een voucher
accepteren, waarmee ze op een
later moment alsnog een kaartje
voor een uitje kunnen kopen.
Consumenten houden overigens
het recht geld terug te krijgen.
donderdag 9 april 2020
PC
3 Q Q
- Sarah,
verpleegkundige
-Michelle,
teamleidster
Personeel van de verpleegafdeling
10-West in het Catharina Ziekenhuis
in Eindhoven werkt in beschermende
kleding, maar de coronapatiënten
krijgen er de best mogelijke persoon
lijke zorg.
FOTO'S KOEN VERHEIJDEN
Michael
Frank
Dordrecht
Zorgverleners op de intensive
care staan in de frontlinie om
het coronavirus te bestrijden.
Michael Frank (53) is intensivist
op de ic van het Albert Schweit
zer ziekenhuis in Dordrecht en
geeft dagelijks een inkijkje in
zijn werk.
Deel 17: 'Enige opluchting'.
- Jamaica Vink
Theaters, festivals, musea en
concertzalen gaan mensen
actief ontmoedigen om hun
geld terug te vragen voor een
optreden dat door de corona
crisis niet doorgaat.
Hanneke Keultjes
Den Haag
