CORONAVIRUS
Exitstrategie
II
II
8 NIEUWS
Wat missen we die
handdruk, die
knuffel, de arm om de
schouder en zelfs de
drie klapzoenen. Er is
een alternatief: pak
de telefoon. De stem
van degene die je
mist zorgt ervoor dat
het 'knuffelhormoon'
oxytocine vrijkomt. Je
voelt je dan beter.
Misschien is er
geen hormoon
waar de laatste
jaren zo veel
wetenschappe
lijk onderzoek
naar gedaan is
als oxytocine.
Het stofje komt vrij als een pasgebo
ren baby huid op huid bij zijn moe
der drinkt. Het maakt de kraam
vrouw rustig en brengt de borstvoe
ding op gang. Je krijgt ook een shot
als je vrijt, van de omhelzing op het
sportveld, van naast elkaar op de
bank een filmpje kijken, van de
troostende arm om de schouder.
Iedere aanraking, tenminste van
iemand van wie je dat prettig vindt
- niet van iedereen - zorgt voor een
beetje extra knuffelhormoon.
,,Er treden heel veel positieve effec
ten op als je oxytocine vrijmaakt'',
zegt Ellen de Bruijn, hoogleraar neu-
rocognitieve klinische psychologie
aan de Universiteit Leiden. ,,Oxyto-
cine remt bijvoorbeeld de afgifte van
stresshormoon cortisol. Het is posi
tief voor de bloeddruk en het maakt
je socialer en minder angstig, je ver
trouwen in anderen kan groeien en
zo zijn er nog veel meer positieve
effecten. Een heel effectieve manier
om het vrij te maken is via aanraking:
knuffelen, massages en seks.''
En nu zitten we al drie weken in
een spagaat: veel stress; veel cortisol
en weinig knuffels, dus weinig oxy-
tocine. ,,Dat maakt deze tijd dubbel
zo moeilijk.'' Zeker ouderen die al
leen zijn en wie echt ontraden wordt
Er treden heel veel
positieve effecten
op als je oxytocine
vrijmaakt
naar buiten te gaan, hebben het
zwaar. Mensen overlijden op de ic
zonder de hand van een geliefde te
voelen, hooguit het latexhand
schoentje van een verpleegkundige.
Een zoen voor oma op het venster
glas, meer zit er niet in.
,,Maar er zijn gelukkig genoeg
mogelijkheden om met moderne
technieken toch contact te houden.
Vooral het horen van elkaars stem
kan helpen. Er is onderzoek gedaan
bij meisjes die iets stressvols moes
ten doen. Daarna mochten ze contact
hebben met hun moeder. Fysiek con
tact, contact via de telefoon of door te
appen. Daarbij kwam er wel oxyto-
cine vrij bij het echte contact en het
bellen, maar niet bij het versturen
van appjes. Het horen van een troos
tende stem van een bekende is dus
erg belangrijk. Dus al je in deze tijd
iets extra's wil doen: bel dan vaker in
plaats van al die berichtjes te sturen.
Zeker met mensen die het nu extra
moeilijk hebben, zoals ouderen of
mensen die last hebben van angstige
of depressieve gevoelens. Dat is effec
tiever, maar het vervangt natuurlijk
nooit helemaal het echte contact.''
Intuïtief voelen veel mensen dat aan.
„Daarom zijn apps als houseparty zo
populair om gezellig te kletsen. En
wie een huisdier heeft, een hond of
een kat, kan daar extra mee knuffe
len. Dat levert ook deze positieve
hormonale effecten op.''
De Bruijn wijst erop dat de ver
plichte sociale onthouding niet op
iedereen een even groot nadelig ef
fect heeft. „Sommige mensen vinden
het een verademing dat ze even uit
de driezoenencultuur zijn en nu af
stand kunnen bewaren. Als je maar
zorgt dat je de stress die je ervaart in
deze angstige situatie, kunt vermin
deren en positieve sociale interacties
hebt, en niet alleen die tekstbericht
jes. Pak de telefoon of ga videobellen.
Dat is een van de beste dingen je
momenteel kunt doen.''
Zelfs de grootste einzelganger mist
het lichamelijk contact. ,,Het wordt
heel interessant om te zien hoe snel
het handen geven, zoenen en knuffe
len terugkeren in ons dagelijks leven
als deze coronacrisis voorbij is. Blij
ven mensen terughoudend, want je
weet maar nooit? Of kunnen we niet
wachten?''
DAGBOEK ITALIË
Soms droom ik ervan: een
biertje drinken met mijn
vrienden. Ik kan bijna niet
wachten, maar als straks de crisis
voorbij is, is het virus nog niet weg.
De kans op besmetting blijft.
,,Dat de normaliteit terugkeert in
juni of juli, is een illusie.'' Alessan-
dro Vespignani, expert in epidemi
ologische computermodellen,
veegt in één klap mijn dromen over
een zorgeloze zomer van tafel. ,,We
moeten geduld hebben'', zei hij te
gen de Corriere della Sera.
Ondernemers, zeker die in het
noorden van het land, hebben niet
zo veel geduld; zij willen zo snel
mogelijk hun bedrijven weer op
starten. Ze waarschuwen dat de
Italiaanse economie zich niet nog
een maand stilstand kan veroorlo
ven; het gat met Duitsland wordt
alleen maar groter, aangezien daar
nog wel gedeeltelijk geproduceerd
wordt. Ook de boeren zeggen dat
ze zo snel mogelijk aan het werk
moeten, anders is de oogst van
2020 verloren en zullen super
markten moeten gaan importeren
om aan de vraag te voldoen.
Soms droom ik ervan:
een biertje drinken
met mijn vrienden -
ik kan niet wachten
De Italiaanse overheid laveert
tussen medisch geduld en econo
mische noodzaak. Stilleggen is één,
opstarten is een stuk ingewikkel
der. De regering gaat zich buigen
over de vraag hoe Italië weer van
het slot kan worden gehaald. De
ene regeringspartij wil een
taskforce van ondernemers en
overheidsbestuurders, de andere
niet. De ene oppositiepartij wil
minder zwaar getroffen regio's eer
der laten herstarten, de andere niet.
De minister van Gezondheids
zorg wil vooral meer testen.
Nieuwe positieven moeten zo veel
mogelijk in thuisisolatie. En als ze
ziek worden, moeten ze in speciale
Covid-19-ziekenhuizen worden
behandeld.
Over één ding zijn ze het wel
eens: het gebruik van handschoe
nen en mondkapjes wordt voor
lopig de norm, net als social distan
cing. Maar hoe respecteer je die 1,5
meter afstand, als je schouder aan
schouder aan de lopende band
staat? En hoe bestel je je pizza zon
der dat de ober dicht bij je tafel
komt?
Eén ding is zeker: een biertje met
mijn vrienden kan ik voorlopig wel
vergeten.
maandag 6 april 2020
Bewezen: bij een belletje
komt knuffelhormoon vrij
Ton Voermans
Leiden
-Ellen de Bruijn, hoogleraar
Louise Nagte-
gaal bezoekt haar
dementerende
moeder Ulrike
(102) in zorgcen
trum Careyn
Snavelenburg in
Maarssen dage
lijks, ook tijdens
de coronacrisis.
FOTO ANGEL IEK DE JONGE
Angelo
van Schaik
Rome
Verwacht wordt dat we na
komende week langzaam weer
naar buiten kunnen. Toch?
Correspondent Angelo van
Schaik bericht vanuit Rome.
