Fors
minder
nieuwe
patiënten
5
spatbrillen - een patiënt. De man
draait met zijn hoofd. ,,Hij is los
gekoppeld van de machine, om te
zien of hij al zelfstandig kan ade
men'', legt Frank uit. „Zondag
doen we een test om te kijken of
hij het virus nog heeft.'' Een van
de verpleegkundigen draait zich
om. ,,Mogen we schoon bedden
goed?'', klinkt het.
De dagen zijn langer en de
druk is groot, zegt Van Haren. Hij
steekt veel tijd in het gemoti
veerd houden van 'zijn' mensen.
Elke middag kruipt hij achter de
computer voor een nieuwsbrief.
Daarin neemt hij puntsgewijs de
dag door. Nieuwe patiënten, per
sonele bezetting, materialen die
op zijn. De brief eindigt met een
motivator. ,,Die van gisteren: de
eerste patiënt die met corona is
opgenomen, zit nu naast haar
bed appelmoes te eten. Deze me
vrouw is tijdens het beademen
zeven keer op de buik gedraaid.
Het was niet voor niets.''
Grappen
En, zeggen afdelingshoofd Van
Haren en arts Frank: grappen
maken moet. Om jezelf en elkaar
op de been te houden. Natuurlijk
niet in aanwezigheid van de fa
milie of patiënt, maar op kantoor
of na een overleg. Zo vertelt Van
Haren over de microfoons die de
afdeling laatst kreeg om de pom
pen te kunnen horen. ,,Toen heb
ik een stukje gezongen. Ik heb
best een aardige stem, al zeg ik
het zelf. Oud-collega Roos kwam
weer helpen op de afdeling. Een
mooi moment om haar toe te
zingen met You look like an angel
uit dat liedje van Elvis Presley.''
Even verderop in de post van de
verpleegkundigen rust Naomi
even uit. Ze eet een ijsje, haar
wangen zijn rood. Naomi heeft
net in volledige bepakking haar
patiënt verzorgd. In oktober be
gon ze met haar opleiding tot ic-
verpleegkundige; nu zit ze in het
oog van de storm. Ze blijft er
nuchter onder: ,,Het zijn meer
Hij mag misschien
van de beademing af.
Dat geeft een
voldaan gevoel
patiënten, het werk is intensie
ver. Maar op de ic zijn de mensen
altijd al erg ziek.'' Ze kijkt naar
een van de kamers. ,,Die meneer
heeft echt stappen gezet, mis
schien mag hij van de beademing
af. Dat geeft een voldaan gevoel.''
Op het bureau liggen tablets en
smartphones. De verpleegkundi
gen kunnen hiermee videobellen,
zodat de familie toch een beetje bij
haar dierbare is. Het is voor de
zorgmedewerkers het allermoei
lijkst, zegt Van Haren: het be
perkte contact met de familie.
,,Mensen worden emotioneel aan
de telefoon, maar je kunt ze niet
troosten.'' Sinds een week zijn er
spreekuren ingelast. Familieleden
die willen, en zelf niet ziek zijn,
worden door de intensivist of arts
assistent bijgepraat in een kan
toorruimte naast het ziekenhuis.
Het initiatief wordt 'enorm ge
waardeerd', vertelt Van Haren. De
familie kan foto's zien van de pa
tiënt en de kamer. Ook krijgen ze
een formulier mee met vragen:
'maak kennis met'. ,,Zodat we we
ten wie we verplegen. Als een pa
tiënt klaar is om wakker gemaakt
te worden, zetten we muziek op of
de televisie aan. Dit om een delier
(plotse verwardheid, red.) te voor
komen. Als iemand van gospelmu
ziek houdt, moet je geen AC/DC
opzetten.''
t ere»
Tot nu toe zijn enkele patiënten
coronavrij verklaard. Zij liggen nu
op de 'normale' intensive care.
Arts Frank zwaait bij binnen
komst op de ic-zaal naar een van
die patiënten. Het lukt de vrouw
niet om haar arm op te tillen en te
rug te zwaaien. De twintig dagen
aan de beademing zijn een aanslag
geweest op haar spieren. Maar haar
ogen staan helder. Frank: ,,Dit
geeft ons een psychologische
boost. Je wordt somber als je al
leen mensen in diepe slaap ziet.''
Dan wordt hij geroepen door
arts-assistenten Eefje Verschuu-
ren en Eveline de Leeuw. De ct-
scan van de longen van een coro-
navrije patiënt is binnen. ,,Zeer in
drukwekkend'', zegt Frank al kij
kend naar het scherm. ,,Ik zie veel
littekenweefsel. Het kan zeker een
jaar duren voordat zoiets is her
steld.'' De patiënt heeft een blanco
voorgeschiedenis, vertelt hij. Zoals
meer mensen op de ic. De leeftijd
hier varieert van 50 tot 80 jaar oud.
Hij zucht: ,,Daarom is dit zo'n nare
ziekte. De een krijgt een heftige
immuunreactie op het virus, ter
wijl de andere thuis zit met milde
klachten en alleen wat snottert.
Corona is onvoorspelbaar.''
Realistisch
Zo gaat een ex-coronapatiënt die
sinds donderdag op deze ic ligt
juist hard vooruit, vertelt arts-as
sistent Eefje Verschuuren. ,,Ik
vroeg net hoe het ging en hij zei:
'ik ben er weer'.'' Verschuuren is
realistisch: het zullen niet allemaal
succesverhalen worden. Er gaan op
deze ic in Dordrecht ook patiënten
overlijden, zoals dat in andere zie
kenhuizen al gebeurde. Het houdt
haar 's nachts niet wakker. Het is,
denkt Verschuuren, een 'coping-
mechanisme' dat ze in het zieken
huis heeft geleerd. ,,Maar ik volg
bewust niet heel de dag het
nieuws. Dan blijft het in je hoofd
doorgaan. Liever ga ik hardlopen
of een boek lezen.'' Het personeel
let ook extra goed op elkaar, zegt
ze. ,,Iemand die al vermoeid is, laat
je niet nog een extra dienst
draaien. Dit is niet over twee we
ken voorbij, het duurt misschien
nog wel maanden.''
Frank voelt zich nog goed, zegt
de intensivist als hij weer buiten
de ic-ruimte is. Met zijn vijftien
jaar ervaring is hij wel wat ge
wend. In acute situaties goede be
slissingen nemen, daarom koos hij
ooit voor dit vak. ,,Dit werk doet
ertoe.'' Wel maakt hij zich voor het
eerst in zijn leven écht zorgen: zijn
er genoeg ic-bedden? Wat als de
overheid het zwarte scenario af
kondigt en artsen moeten kiezen
wie ze helpen? ,,Ik zal er niet voor
weglopen. Ik word, denk ik, heel
medisch. Schakel al mijn emoties
en gevoelens uit. Ik ben rationeel,
maar niet van steen.''
De intensivist moet naar de ver
gadering van 17.00 uur, waarin hij
zijn patiënten overdraagt aan de
avondploeg. Ondertussen komt de
nieuwsbrief van collega Van Ha
ren binnen. '3 april: de organisatie
staat', begint de brief. Om af te
sluiten met: 'We werken keihard en
laten ons echt van onze beste kant
zien. Trots op mijn team en ook op de
teruggekeerde collega's. Tot maan
dag, ik blijf bereikbaar hoor, maar
even weekend nu.'
In de laatste week van maart kwa
men gemiddeld nog vier keer zo
veel patiënten de intensive care op.
Ernst Kuipers van het Landelijk
Netwerk Acute Zorg toont zich dan
ook hoopvol. ,,We hebben 2400
bedden op afroep beschikbaar. We
hebben de ruimten, de bedden, de
apparaten en de roosters klaarlig
gen. Maar we hebben ze op dit mo
ment nog niet allemaal nodig.''
De lagere instroom op de inten
sive cares wordt niet alleen veroor
zaakt doordat er minder mensen
worden binnengereden. Langza
merhand zijn er ook patiënten die
herstellen en de ic verlaten, stelt
Kuipers, die voorzichtig conclu
deert dat de in Nederland genomen
maatregelen werken.
Opvallend is ook de sterke daling
van het totale aantal nieuwe zie
kenhuisopnamen. Het RIVM
meldde gisteren 253 nieuwe patiën
ten, terwijl dat er zaterdag nog 336
waren. Dat was ook al een daling
ten opzichte van de dagen daarvoor,
toen er telkens meer dan 500 en één
keer zelfs meer dan 700 opnames
werden gemeld.
Gisteren vielen er opnieuw 115
doden te betreuren. Inmiddels zijn
in Nederland, volgens de officiële
statistieken, 1766 mensen gestorven
aan corona. Onder de nieuwe dode
lijke slachtoffers bevindt zich een
persoon tussen de 25 en 29 jaar oud.
Dat is het jongste slachtoffer tot nu
toe. Niet bekend is of het om een
man of een vrouw gaat, en waaraan
de patiënt is overleden. Wel meldt
het RIVM dat er sprake was van
'onderliggend lijden'.
Intensive care
....140
....120
....100
80
60
40
20
0
maandag 6 april 2020
GO
-Naomi, ic-verpleegkundige
in opleiding
Verpleegkundigen zijn bezig in een van de ic-kamers.
FOTO JAMAICA VINK
Bemoedigende signalen vanuit
de Nederlandse ziekenhuizen,
afgelopen weekend. Het aantal
nieuwe opnames vanwege het
coronavirus lag met 253 op het
laagste niveau van de afgelopen
twaalf dagen. Ook op de inten
sive care nam de instroom dui
delijk af. Daar kwamen gisteren
25 nieuwe patiënten binnen.
Sander van Mersbergen
Rotterdam
Nieuwe ic-opnames per dag
(t/m 5 maart)
I Bewezen
Waarschijnlijk
onvolledig
04 maa 20 maa 05 apr
BRON STICHTING NICE
Intensivist Michael Frank en ic-verpleegkundige in opleiding Naomi. foto arie kievit
