CORONAVIRUS
arii
8
Duizenden huisartsen in opleiding zijn
de afgelopen jaren getraind op een grote
virusuitbraak. Met dank aan een spel van
een Brabantse huisarts. Dat praktijkspel
lijkt héél erg op de huidige coronacrisis.
We leven in 2020 Het doel van deze game (vervolg)
Dat dacht Alfons Olde Loohuis ook,
toen hij het coronavirus Nederland
een maand geleden binnen zag stor
men. Bovenstaand scenario is na
melijk aan zijn brein ontsproten.
Olde Loohuis is geen waarzegger,
maar een gepensioneerde huisarts
in Herpen, Noord-Brabant. Hij be
dacht de uitbraak in 2010. In plaats
van het coronavirus liet hij het (be
staande) westnijlvirus Nederland
teisteren.
Olde Loohuis, ook verbonden aan
de huisartsenopleiding in Nijme
gen, vormde zijn idee met behulp
van een bevriende dierenarts, ga-
memaker Salsaparilla en zijn stu
denten om tot een spel, dat in de
loop der jaren onderdeel is gewor
den van de Nederlandse huisartsen
opleiding. Liefst 3500 studenten
hebben de 'Preventie Game' ge
speeld. Een dag lang kropen zij in de
rol van huisarts en/of medewerker
van de GGD en moesten ze reage-
ren op een vreemd, onbekend virus
dat Nederland verovert. Ze moesten
signalen bij patiënten herkennen,
met de juiste partijen overleggen,
de pers te woord te staan. Zo wer
den ze zich bewust van het latente
gevaar van een virus.
Altijd op de loer
Hoewel er ook verschillen zijn - de
brandhaard van het virus in de op
leiding is Lelystad, het virus wordt
overgedragen door muggen en de
oudere mensen sterven aan hersen
vliesontsteking - komt de spelsitua
tie akelig overeen met de huidige
realiteit, beseft ook de arts. Dat is
natuurlijk toeval. Maar tegelijk is de
uitbraak van het nieuwe corona
virus voor hem geen grote verras
sing. ,,Een virusuitbraak ligt altijd
op de loer. Ik heb mijn spel ook la
ten zien op het provinciehuis hier
in Brabant en in Den Haag. En ik
heb altijd gezegd: het is niet de
vraag of we te maken krijgen met
een virus, maar wanneer.''
In 2020 dus. De alertheid van de
voormalig huisarts stamt uit de tijd
dat hij nog een praktijk had, in Her
pen dus. Rond 2007 werd hij gecon
fronteerd met patiënten die op het
eerste oog onverklaarbare klachten
hadden. Koorts met koude rillingen,
hoofdpijn, hoesten, spierpijn, enzo
voort.
Partikeltjes
Het bleek Q-koorts te zijn, een
virus dat van mens op dier wordt
overgedragen. Belangrijkste bron
van besmetting bleken geitenhou-
derijen. Het virus was niet van
mens op mens overdraagbaar. Toch
raakten in Nederland naar schatting
enkele tienduizenden mensen be-
smet. Niet alle patiënten merkten
dat. Een aantal wel. Er vielen offici
eel 95 doden, aangenomen wordt
dat dat er in werkelijkheid veel
meer waren. Nog steeds kampt een
aantal mensen met een chronisch
vermoeidheidssyndroom.
Het drama speelde zich groten
deels regionaal af, landelijk werd
Q-koorts nooit een groot onder
werp. Dat is bij het coronavirus wel
anders. Het is goed dat Nederland er
serieus mee omgaat, vindt Olde
Loohuis. ,,Het is niet zo dat er nooit
is nagedacht over infectieziekten,
dat we niet voorbereid waren, maar
dit soort ziekten heeft nooit heel
veel aandacht gehad. Het nieuwe
coronavirus is nu heel hevig, en het
gaat hopelijk voorbij. Maar in de
toekomst zal het weer terugkomen.
Niet in deze vorm, maar wel in een
andere.''
Ik heb altijd
gezegd:
het is niet de
vraag of we te
maken krijgen
met een virus,
maar wanneer
Het heeft er alles mee te maken dat
we in een 'global village' leven, zoals
Olde Loohuis het uitdrukt. Iedereen
is overal en heeft contact met ieder
een. Dieren en mensen leven op
sommige plekken door elkaar heen,
zoals op de markt in Wuhan. Op an
dere plekken, Brabant bijvoorbeeld,
staan er megastallen vol dieren in een
gebied waar ook veel mensen wonen.
„Virussen die van dier op mens over
gaan, zoönosen, zullen dus blijven
bestaan. Daar moeten we op voorbe
reid zijn.''
Ook nu, bij de coronauitbraak, is
het gebied Noord-Oost Brabant, waar
veel vee is, weer de klos. Precies op de
plekken waar tien jaar geleden de
Q-koorts woekerde, vindt nu het
coronavirus vaste grond. Relatief veel
mensen raken besmet, veel mensen
overlijden. Regioziekenhuis Bern-
hoven in Uden staat onder hoogspan
ning.
Ook Olde Loohuis ontkomt niet
aan de vergelijking met toen, en dus
ook niet aan de mogelijke link tussen
de verspreiding van het virus en de
omvang van de veestapel. Hij vindt
het een moeilijk onderwerp, want
het is heel moeilijk te bewijzen. ,,We
zijn klein-China hier, ik roep het al
jaren. Heel dichtbevolkt, en by far het
meeste vee. We weten dat in gebie
den met veel intensieve veehouderij
relatief veel longontstekingen voor
komen. Maar hoe dat precies komt?
Door bepaalde bacteriën, of omdat
het immuunsysteem is aangetast?
Door welke dieren precies? Daar
moet echt onderzoek naar worden
gedaan.''
Nazorg
Eerst het coronavirus maar eens de
baas worden. Wat daarna zeker niet
vergeten mag worden: nazorg voor de
patiënten. ,,Dat is zo ontzettend be
langrijk. Na een ernstige infectie
ziekte kun je heel lang moeilijk je
weg vinden in het normale leven.
Bruno Bruins heeft, toen hij nog mi
nister was, gelukkig al gezegd dat dit
geregeld moet worden. Het heeft zo
veel impact. Er is een soort leegte...
Alleen ex-patiënten kunnen vertel
len hoe dat voelt.''
woensdag 1 april 2020
GO
Southern Ocean
De artsen in opleiding werden voorbereid op een wereldwijd actief virus. privéfotos
Huisarts 'voorspelde'
komst van coronavirus
Leren over
Vakinhoudelijk
Communicatie
Organisatie
Leiderschap
Samenwerking
Maatschappij
Sander van Mersbergen
Herpen
Stel: er is een virusuitbraak.
In 2020. Het EK voetbal
moet erdoor worden ver
schoven. Het is door dieren
overgedragen op mensen.
Mensen krijgen longklach
ten. Bij een deel zijn de
klachten mild, bij een deel
erg hevig. En een klein per
centage, vooral oudere men
sen, kan komen te overlij
den. Nederland raakt in pa
niek en slaat aan het ham
steren.
Komt bekend voor, nietwaar?
Alfons Olde Loohuis:
,,Het coronavirus komt
in de toekomst weer
terug. Niet in deze vorm,
wel in een andere.
FOTO VAN ASSENDELFT FOTOGRAFIE
-Alfons Olde Loohuis
