Ouderen
genieten
van muziek
in de tuin
Meer mannen dan vrouwen
overlijden aan coronavirus
Hoera voor de vrouwen
in deze crisis (en andere)
Md
CORONAVIRUS i
9
Hanneke van Houwelingen
Nijmegen
We zagen het al in China en
Italië, en in Nederland zijn de
cijfers niet anders: bijna twee
derde van de coronapatiënten
die in de afgelopen maand wer
den opgenomen in het zieken
huis is man. Dezelfde verhou
ding - 64,5 procent - tekent zich
af bij het aantal sterfgevallen.
Terwijl uit testen van de GGD's
blijkt dat mannen en vrouwen
even vaak het virus oplopen.
Het sterfteverschil is volgens
Marcel Olde Rikkert, hoogleraar
geriatrie aan het Radboudumc,
te verklaren door een combina
tie van factoren: lichamelijke
verschillen, gedrag en leefstijl.
Om met het laatste te begin
nen: mannen nemen meer risi
co's. Ze roken en drinken meer.
Sigaretten en drank tasten hart
en bloedvaten aan, waardoor
het lichaam de gevolgen van het
coronavirus minder goed kan
opvangen. Roken vermindert
bovendien de functie van de
longen. Wanneer corona huis
houdt in de longen, herstellen
deze minder goed en komt er
minder zuurstof in het bloed.
Een rokende coronapatiënt staat
dus met 2-0 achter.
Man-vrouwverdeling
X 300
E
Er is ook een evolutionaire
verklaring voor het sterfte-
verschil. Vrouwen hebben
waarschijnlijk een sterker im
muunsysteem dan mannen.
Het vrouwelijk geslachtshor
moon oestrogeen zou bescher
mend werken, terwijl het man
nelijke testosteron een snellere
veroudering van het immuun
systeem zou veroorzaken.
Die theorie is onder meer ge
baseerd op een Amerikaanse
dierenstudie uit 2017. De onder
zoekers haalden de eierstokken
weg bij muizen en zagen dat de
vrouwtjes hierna veel minder
weerstand hadden tegen Sars,
het broertje van het huidige co
ronavirus. ,,Door de evolutie-
druk, duizenden jaren geleden,
hebben vrouwen hoogstwaar
schijnlijk een beter immuun
systeem gekregen. Voor de
voortplanting en het opvoeden
van het nageslacht is het be
langrijk dat zij langer leven.
Daar lijken grootmoeders, die
nu Covid-19 krijgen, profijt van
te hebben.'' Vrouwen worden
gemiddeld 83 jaar, drie jaar ou
der dan mannen.
Maar ook ingesleten gedrag
speelt mogelijk een rol, zegt
Olde Rikkert. Uit eerdere stu
dies blijkt dat vrouwen sneller
naar de huisarts stappen met
gezondheidsklachten. Mannen
schuiven die vaker voor zich uit
onder het mom van 'het gaat
nog wel'. ,,Mannen hangen
graag de stoere jongen uit. Dat
diepgewortelde gevoel begint al
in de puberteit, waarin jongens
onderling strijden wie de sterk
ste is. Het resulteert erin dat
mannen een hogere sterfte la
ten zien bij acute ziekten. De
dokter ziet hen pas wanneer de
klachten ernstig zijn. Dan kan
het ook sneller afgelopen zijn."
Dat zou ook kunnen verkla
ren waarom nu meer mannen
in het ziekenhuis belanden,
denkt de Nijmeegse hoogleraar.
,,Het zou me ook niet verbazen
als mannen iets gemakkelijker
omspringen met de maatrege
len van de overheid, zoals thuis
blijven en afstand houden. Het
zit in hun genen om de sterke
jongen te willen spelen."
Olde Rikkert benadrukt dat
we nog te weinig van het virus
weten om het sterfteverschil
precies te duiden.
IN QUARANTAINE
Er is een heerlijk verhaal van
Kees van Kooten waarin hij
schrijft dat de belangrijkste
taak van de jonge vader is om de
remsporen van zijn kroost uit de
wc te plassen. Ik moet er vaak aan
denken als ik die kunst beoefen,
waar ik na vier kinderen inmid
dels zeer bedreven in ben. Een van
de weinige dingen waarvan je als
man zeker weet dat je er beter in
bent dan je echtgenote.
Dergelijke absolute waarheden
in de man-vrouwverhoudingen
zijn er in het huiselijk verkeer niet
zo veel. En aangezien onze huise
lijkheden deze quarantainetijd
immens zijn gegroeid, worden we
meer dan ooit op onze essentiële
kwaliteiten en onzekerheden
teruggeworpen.
Stabiele factor
Het is bij ons dus vermoedelijk net
als bij u thuis. Ik beschouw mijzelf
als de emotioneel stabiele factor
(mijn vrouw noemt dat KIL). Zij
noemt haar emotionaliteit gevoel
(en dan houd ik wijselijk mijn
mond). Onze taakverdeling tij
dens de quarantaine kristalliseert
zich langs die lijnen uit. Ik probeer
de kinderen af en toe op te voeden,
zij brengt ze warmte. ik kook
stamppot met worst, want daar
zitten vitamines in; zij doet aan
taco's, want dat is behalve lekker
ook leuk voor de kinderen. Ik heb
ongeduld, zij vergeet de tijd met
hen. Zij begint een knuffelgooi-
gevecht, ik ruim de knuffels op.
Zij speelt toneel met ze, ik lees ze
voor. Zij doet de school 's och
tends, want dat kan ze opbrengen.
Ik beheer de kids 's middags ter
wijl ik wat vluchtige hangouts doe
en zij werkt.
Oubolligheden
U weet misschien inmiddels hoe
dit stukkie tot stand komt. Ik
schrijf een proeve, mijn vrouw
haalt de oubolligheden eruit, gooit
er wat intelligents (EN GRAPPIGS)
in en dan maak ik het af met een
snufje zout. Het is dus niet omdat
ze meekijkt (wacht, ik stuur haar
nu even de kamer uit), maar zij is
Ik heb ongeduld,
zij vergeet de tijd
als ze met de
kinderen is
de beste. Als ik die kids alleen zou
hebben tijdens zo'n crisis, ik werd
gek. Zij misschien ook bij tijd en
wijle en waarschijnlijk intenser,
maar ze zouden in die gekte zoveel
meer lol hebben. Het gaat vast niet
overal langs zulke man-vrouw-
lijnen. Ongetwijfeld zijn er man
nen die nu juist de geduldigste,
warmste, creatiefste pilaar in huis
zijn, en koppels waarbij het vol
strekt gelijk opgaat. Maar voor
zover ik vrouwen ken (en laat ik
eerlijk zijn, ik heb er vele gekend):
ik verwed er mijn hele voorraad
kast om dat het de vrouwen zijn
die ons door crises heen helpen.
zaterdag 28 maart 2020
TT~J
Veel ouderen moeten het in deze
tijd stellen zonder bezoek. Om de
bewoners van verzorgingshuis
Theresiahof in Bornerbroek, bij
Almelo, een beetje op te vrolijken,
gaven Paul Gelen en zijn dochters
Suzan en Manon van Stichting
Goal een miniconcertje op ver
schillende plekken rond het verzor
gingscomplex. En hun liedjes
waren niet aan dovemansoren
gericht. De bewoners zongen uit
volle borst mee met een speciale
versie van Samen zijn van Willeke
Alberti en het vrolijke Meisjes met
rode haren van Arne Jansen. De
drie muzikanten trokken daarop
verder naar Borne om daar een
concert te geven. En de komende
tijd zetten ze hun initiatief door.
FOTO'S ROLF HENSEL
Mannen worden harder ge
troffen door het coronavirus
dan vrouwen. Ze belanden
niet alleen vaker in het zieken
huis, er overlijden ook bedui
dend meer mannen. Macho
gedrag en testosteron lijken
een rol te spelen.
Besmet Opgenomen Overleden
5000
4000
2000
400
1500
3000
200
1000
2000
1000
c
CS
5
0
500
5
ra 0
100
0
E
L_
0
0
Gemelde besmettingen
naar leeftijd.
Aantal
500
250
Frank
Jm
Poorthuis
Rotterdam
Net als veel Nederlanders blijft
redacteur Frank Poorthuis thuis.
Frank zit in de risicogroep.
Verslag van dag 15.
