CORONAVIRUS
8 NIEUWS
Volle ziekenhuizen, veel sterfgevallen, maar geen 'intelligente lockdown'
I
Er wordt in deze tijden vaak
verwezen naar de griepgolf van 2018:
toen gingen er toch ook veel mensen
dood? Klopt, maar die situatie was wel
anders dan de huidige coronacrisis.
De Brabantse ziekenhuizen liggen
vol, honderden geplande operaties
worden afgezegd om plaats te ma
ken voor acute patiënten. Vanuit
ziekenhuis Bernhoven in Uden
worden patiënten naar buiten Bra
bant verplaatst. Zorgpersoneel
draait dubbele diensten. ,,De situa
tie is ernstig'', zegt een woordvoer
der van het Elisabeth-ziekenhuis in
Tilburg. ,,Zo erg hebben we het nog
nooit meegemaakt", stelt het Gelre-
ziekenhuis in Apeldoorn.
De quotes komen uit februari
2018. In dat jaar werd Nederland tot
eind april geteisterd door een griep
epidemie. De cijfers van toen, vol
gens het Rijksinstituut voor Volks
gezondheid en Milieu (RIVM):
16.000 ziekenhuisopnamen en een
oversterfte (meer sterfgevallen dan
gemiddeld) van 9444 mensen in
achttien weken tijd.
Het hoogtepunt in 2018 lag in
de tweede week van maart, met
4092 sterfgevallen. Die mensen
stierven lang niet allemaal aan de
griep, maar het waren wel veel
meer doden dan gemiddeld. De
laatste keer dat er in één week meer
doden vielen was in januari 1945,
tijdens de Hongerwinter.
Er waren meerdere oorzaken
voor het grote aantal doden in 2018.
Zo bleek het jaarlijkse griepvaccin
slecht opgewassen tegen het virus.
Daarnaast was de winter van 2018
erg koud (er woei een ijzige wind,
die we de Siberische Beer noem
den), wat tot meer sterfte onder
ouderen leidde.
Toch was er in 2018 geen 'intelli
gente lockdown', cafés, winkels en
scholen bleven open. Wat maakt de
corona-epidemie van nu anders
dan die eerste maanden van 2018?
Volgens het RIVM is ook dit jaar
de sterfte 'sterk verhoogd'. Van
12 tot 18 maart zijn 3233 sterfgeval
len gemeld, gemiddeld sterven in
deze tijd van het jaar tussen de 2727
en 3040 mensen. Actuelere totaal
cijfers zijn er nog niet, maar giste
ren werden 112 coronadoden op één
dag gemeld, de meeste tot nu toe.
Heftiger symptomen
Daarnaast kunnen de symptomen
van dit virus veel heftiger zijn dan
bij een gewone griep, melden pa
tiënten. En er zijn coronapatiënten
die 'drie weken lang aan de beade
ming liggen', zegt Diederik Gom-
mers, voorzitter van de Neder
landse Vereniging voor Intensive
Care (NVIC). Is de druk op de in
tensive cares nu hoger?
,,In 2018 lag de ic propvol en daar
door moesten we operaties uitstel
len. Maar dat is niet te vergelijken
met nu'', aldus Gommers. ,,Nu heb
ben we al 20 procent meer bedden
binnen de ic moeten neerzetten.
Vooral Brabantse ziekenhuizen
hebben nu operatiekamers of uit-
slaapkamers in gebruik als ic, dat
hebben we in eerdere griepperio-
des niet gedaan.''
Het verschil blijkt uit de cijfers
van de stichting Nationale Inten
sive Care Evaluatie: tijdens de epi
demie in 2018 lagen er op het hoog
tepunt 350 patiënten met ademha
lingsproblemen op de Nederlandse
ic's. Nu zijn dat er al 761.
Nog een verschil: doordat Covid-
19 nieuw is, is niemand beschermd.
Coen Berends van het RIVM stelt
dat reguliere griep zich minder snel
verspreidt 'doordat veel mensen
enige afweer hebben. „Natuurlijk of
door een vaccin (een griepprik,
red). Bij het coronavirus heeft nog
niemand afweer. Het virus grijpt
dus snel om zich heen. Als je niets
doet, liggen de ziekenhuizen - en
vooral de ic's - in korte tijd overvol.
Dat proberen we te voorkomen.''
Ook volgens huisarts Jako Bur
gers van het Nederlands Huisartsen
Genootschap (NHG) is corona niet
te onderschatten. ,,Dit is een ernstig
beeld. Ik denk dat er meer doden
vallen dan in 2018. Dit virus is geen
fijne manier om dood te gaan.''
Socioloog Tanja Traag van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS) vreest dat we nog maar aan
het begin staan. ,,Het kan bij een
griepepidemie een tijd duren voor
dat de sterfte toeneemt. In 2018
werd de piek van de sterfte pas in de
dertiende week bereikt. Wat men
sen niet moeten vergeten is dat die
ruim 9400 extra sterfgevallen in de
griepgolf van toen vielen in een pe
riode van achttien weken. Dat zijn
dus gemiddeld 75 sterfgevallen per
dag. Dat is vergelijkbaar met of lager
dan de sterfgevallen aan corona de
laatste dagen. We weten alleen niet
of die aantallen doorzetten.''
Noord-Brabant
Een echte vergelijking tussen de
griepgolf van 2018 en de corona
epidemie kan dus pas over enkele
maanden worden gemaakt. Zeker
wat betreft het aantal doden. Een
overeenkomst tussen corona en de
'gewone' griep van 2018 is wel dat
ze allebei fors huishouden in
Noord-Brabant. Demograaf Jan
Latten: ,,Na de carnaval is de griep-
golf altijd meer geconcentreerd in
Brabant en Limburg. Hossen hoort
erbij en bij het zingen komt er ook
wel wat sputum naar buiten. Bij
1,5 meter afstand houden is het toen
zeker niet gebleven!''
Luchtwegen
2019
zaterdag 28 maart 2020
De griepgolf van 2018?
Ook erg, maar wel anders
Marcia Nieuwenhuis
Cyril Rosman
Rotterdam
Bij mensen die acuut
last hebben van de
luchtwegen, blijkt
corona steeds vaker
de boosdoener.
280320 BRON: RIVM, NIVEL
Influenza, RSV,
rhino- of enterovirus
Corona
(Covid-19)
2020
Aandeel
positieve
tests
100%
75%
40 weeknummer 52 1
