CORONAVIRUS
7
Nog ruim een
week doorbijten,
dan weten we hoe
de Nederlandse
lockdown-//g/7f
aanslaat. Dan zal
ook blijken of de
toename van
coronagevallen
afvlakt. De grote
vraag daarna:
hoeveel doden
gaan er vallen?
VWJk
L 1
Ooit, voor het gevoel
eeuwen geleden,
hadden we in Neder
land zeventien mil
joen bondscoaches.
Nu het EK voetbal een jaar ver
schoven is, hebben we plots ze
ventien miljoen epidemiologen,
virologen en artsen. De pet van
bondscoach is ingeruild voor een
witte jas.
En dat levert soms onheilspel
lende borrelpraat op. Deze bij
voorbeeld: 'Nederland moet reke
ning houden met 336.000 tot
700.000 doden en 1,8 miljoen ern
stig zieken'. De berekening kwam
vorige week van burgerrechten
organisatie Privacy First en was
het product van wat gegoochel op
de achterkant van een bierviltje -
de situatie in Wuhan werd creatief
geprojecteerd op Nederland.
Experts waarschuwen voor zulk
nattevingerwerk, dat vol zit met
aannames en projecties en verder
geen rekening houdt met alle on
zekerheden. Toch noemen ook de
kenners getallen waarvan de
schrik je om het hart slaat. Arts-
microbioloog Marc Bonten be
stempelde dinsdag een aantal van
50.000 sterfgevallen als mogelijk,
prominent viroloog Marion Koop
mans weersprak die avond bij
Nieuwsuur niet dat 40.000 tot
80.000 mensen het leven kunnen
laten. Stel dat die slachtoffers de
komende anderhalf jaar vallen
(daarna moet er een vaccin kun
nen zijn) dan gaan er in het slecht
ste geval wekelijks duizend men
sen dood.
Die berekening is gebaseerd op
het (horror)scenario dat acht a ne
gen miljoen Nederlanders corona
oplopen, dat de helft van hen echt
ziek wordt, en dat van die groep
Al die apocalyptische
prognoses moet
je met zakken
zout nemen
dan weer 1 tot 2 procent overlijdt.
,,Het kan dat er uiteindelijk 40, 50
of 60.000 mensen overlijden'',
zegt Hans Heesterbeek, hoogleraar
theoretische epidemiologie (Uni
versiteit Utrecht). ,,Maar het zou
ook echt veel minder kunnen zijn.
Als de sociale maatregelen werken,
en daar krijgen we eind volgende
week zicht op, als de toename af
vlakt, als we zwakkeren goed we
ten te isoleren: dan kan het zomaar
lager uitpakken. Daarbij gaat de
groepsimmuniteit niet in deze
eerste golf worden bereikt.''
Apocalyptische
Ook Aura Timen van de RIVM
hoopt 'eind maart, begin april' ef
fecten te zien van alle restricties.
En dus, vult hoogleraar Heester
beek aan: ,,Al deze apocalyptische
prognoses moet je met zakken
zout nemen. We kennen gewoon
niet de totale populatie coronapa
tiënten. Wie hebben het allemaal?
Als je niet veel breder kunt testen
weet je dat niet. Dus weet je ook
niet wat de sterftegraad is, en kun
je lastig voorspellen wat de Neder
landse gegevens zullen worden.
Zo'n grove schatting gaat er bo
vendien vanuit dat iedereen een
even grote kans heeft de ziekte te
krijgen en eraan te overlijden, dat
is niet zo als we de kwetsbaren
goed afschermen.''
Op dit moment kan er nog geen
echt goede inschatting worden ge
maakt, zegt ook een woordvoerder
van wereldgezondheidsorganisa
tie WHO (eerder schatte de WHO
het sterftepercentage tussen de 0,3
en 1 procent). ,,Dat kan gedurende
een uitbraak sterk variëren'', stelt
deze. Mede daarom begint het
RIVM met een peiling onder Ne
derlanders, de infectieradar. Ook
zullen er nog andere steekproeven
volgen die een beter beeld moeten
geven.
Ger Rijkers, als immunoloog
verbonden aan de Universiteit van
Utrecht en University College
Roosevelt, durft een optimistische
voorspelling aan: ,,Als de maatre
gelen die we nu nemen effect heb
ben, en de groei binnen een of
twee weken afzwakt, dan hoop ik
dat we er met duizend tot vijftien
honderd doden wel zijn. Dat is in
derdaad een vrij laag aantal: in een
slecht griepseizoen komen bijna
10.000 mensen om het leven.''
Effectief
Rijkers heeft er vertrouwen in dat
de kwetsbare groep nu al effectief
afgesloten is van de rest van de
maatschappij, en daardoor goed
beschermd is. „Vergelijk dat eens
met de aanpak van de 'normale'
griep. Als die rondwaart mogen
kleinkinderen gewoon bij hun opa
en oma op bezoek, met alle risico's
van dien.''
In het scenario van Rijkers komt
China heeft ruim een
miljard inwoners,
daar zijn tot nu toe
3200 doden gevallen
er binnen afzienbare tijd een soort
steady state, waarin het virus dus
wel slachtoffers eist maar lang niet
zo veel als sommigen vrezen. ,,Het
gaat erom dat we de kwetsbaren
blijven afschermen. Dat vereist
wel een moeilijke afweging. Het is
niet niks om tegen ouderen te zeg
gen dat ze een jaar geen bezoek
mogen ontvangen.''
Er is nóg een reden waarom de
immunoloog niet gelooft in vele
tienduizenden doden: ,,China
heeft meer dan een miljard inwo
ners, daar zijn tot nu toe 3200 do
den gevallen. Het lijkt me heel
sterk als dat er in Nederland dan
zoveel meer worden. En nog iets:
dit is nog niet wetenschappelijk
bewezen, maar doorgaans is dit
type virussen vooral in de herfst
en winter actief. Ik hoop dus van
harte dat dat voor Covid-19 ook
geldt, dat het mooi weer blijft en
dat het zich daardoor snel terug
trekt.'' Hoogleraar Heesterbeek
wijst op een ander lichtpuntje:
,,Wij hebben tijd die ze in China
en in Italië niet hadden. Daardoor
kunnen we onze zorgcapaciteit op
orde brengen.''
Drie scenario's bestrijding coronavirus
donderdag 19 maart 2020
GO
Doemscenario's?
Eind volgende week weten we meer
Niels Klaassen
Sander van Mersbergen
Den Haag/ Utrecht
Een arts behandelt een coronapatiënt op de ic van het Poliambulanza ziekenhuis in het Italiaanse Brescia. foto afp
-Hans Heesterbeek, hoogleraar
-Ger Rijkers, immunoloog
Ziektegevallen
Niets doen
In korte tijd
groot aantal
gevallen/doden
Gecontroleerd
(strategie Nederland)
Social distancing;
spreiding en
afvlakking curve
Lockdown
Heropleving bij
opheffen maatregelen
Tijd sinds start epidemie
Beschikbare
intensive care
bedden
190320 TU BRON: RIVM
