IpPIIp
CORONAVIRUS
14
PSYCHOLOGELD
tab]
iï -
èm f#Ö>
1^
Europa en de VS trekken biljoenen euro's uit om de
gevolgen van de coronacrisis te bestrijden. Beide continenten
halen alles uit de kast om verschoond te blijven van een diepe
recessie.
Een maand geleden, nog voordat de co
rona-ellende in Nederland losbarstte, pu
bliceerde het CBS een onderzoek over ge
luk en persoonlijkheid. Hoe lekker je in je vel
zit, wordt volgens de onderzoekers niet alleen
bepaald door de wereld om je heen. Ook je ka
rakter heeft invloed op je geluk. Ik heb het on
derzoek toen gemist, maar volgens mij kunnen
we er nu veel van leren.
Het onderzoek gaat kort in op de omgevings
factoren die ons geluk bepalen. Die zijn niet
heel verrassend. Het CBS noemt gezondheid,
inkomen, het hebben van een partner, regelma
tig op vakantie gaan en de hoeveelheid contact
met familie, vrienden en buren. Van de mensen
die zelden of nooit contact met vrienden heb
ben, is 65 procent gelukkig. Tegenover 90 pro
cent van degenen die ze dagelijks zien. Bijna alle
geluksfactoren die het CBS noemt, staan nu op
losse schroeven. Oké, op je relatiestatus na dan.
Alhoewel niet alle huwelijken bestand zullen
zijn tegen wekenlang samen thuiswerken tus
sen kinderen die hun ener
gie niet kwijt kunnen.
van me
vraagt, niet
meer en
niet minder
De combinatie van inko
mensonzekerheid en soci-
Ik doe wat aal isolement hakt in op
de overheid bijna ieders geluksgevoel.
ue uvt" MC,U Maar hoe sterk het je raakt,
hangt ook af van je karakter.
De onderzoekers merkten
bijvoorbeeld dat vertrou
wen in instanties en je me
demens positief bijdraagt
aan geluk. Neuroticisme
heeft juist een negatieve invloed. Wie hier hoog
op scoort, is gevoeliger voor negatieve emoties
en reageert op bepaalde situaties sneller met de
pressieve gevoelens, angst en stress. Zoals het
deel van de natie dat veel op Twitter zit.
Nu kun je denken: mijn persoonlijkheid valt
toch niet te beïnvloeden, dus wat moet ik
hiermee? Maar als dit waar was, zouden we
nooit meer naar een psycholoog hoeven gaan.
Een succesvolle therapie als cognitieve ge
dragstherapie bewijst dat we best kunnen ver
anderen. Een beetje dan. Als we daar moeite
voor doen.
Ik heb voor nu mijn eigen gelukstherapie ont
wikkeld. Die bestaat allereerst uit een socialme-
dia-quarantaine. Om mijn vertrouwen in in
stanties te behouden, moet ik alle andere 'des
kundigen' negeren. Ik doe wat de overheid van
me vraagt, niet meer en niet minder. De menin
genbrij draagt niet bij aan mijn gemoedsrust.
Ook mijd ik hijgerige talkshows. Zeker als de
presentator zelf hoog scoort op neuroticisme.
Afgelopen week keek ik naar OP1, mede gepre
senteerd door Fidan Ekiz, waarna ik een hele
nacht slecht heb geslapen. Bijna knap hoe ze
haar stress wist over te brengen op de kijker.
Dat was voorlopig mijn laatste talkshow.
Maar laten we ons geestelijk welzijn ook niet
vergeten. Daar kunnen we elkaar bij helpen.
Probeer niet alleen zelf rustig te blijven. Laat je
ook niet verleiden om allerlei informatie de we
reld in te slingeren die andere mensen in paniek
kan brengen.
Vopak
ING
Het vertrouwen
in de financials is
nog niet hersteld.
ASML
Basic-Fit
ING
De centrale banken staan wereld
wijd in de noodhulpstand. In de VS
en het Verenigd Koninkrijk zijn de
rentes verder verlaagd en naderen
deze nu ook de 0 procent. De cen
trale banken pompen honderden
miljarden in de markten, om te
voorkomen dat liquiditeitstekorten
ontstaan. Ook hebben de regerin
gen miljarden gereserveerd om aan
banken uit te lenen. Europese ban
ken kunnen zelfs tegen negatieve
rente lenen bij de Europese Cen
trale Bank. Dan moeten ze het wel
weer 'doorsluizen' naar de bedrij
ven.
In de VS gaan helemaal alle rem
men los. President Donald Trump
kondigde aan dat de maatregelen
'groots en meeslepend' zullen zijn.
Zo krijgen alle Amerikanen een
cheque thuisgestuurd, daarmee is
een bedrag gemoeid van 250 mil
jard dollar. Ook bedrijven die het in
Amerika moeilijk hebben, zullen
waar mogelijk worden onder
steund. Al met al zal het stimule
ringspakket zo'n 1,2 biljoen dollar -
ofwel een duizelingwekkende
1.200.000.000.000 dollar - bedra
gen. Dat is al 350 miljard© dollar
meer dan enkele dagen geleden nog
werd overwogen.
Nationaliseren
De Franse en Duitse regering gaan
desnoods bedrijven nationaliseren
als ze failliet dreigen te gaan. An
dere overheden stellen zich voor
honderden miljarden garant voor
leningen aan bedrijven in nood.
De Nederlandse regering kwam
dinsdag met een pakket maatrege
len dat in eerste instantie 10 tot 20
miljard euro gaat kosten in drie
maanden. De overheid betaalt het
overgrote deel van de lonen van
werknemers die nu gedwongen
thuiszitten en zzp'ers krijgen een
gegarandeerd minimuminkomen
in deze barre tijden.
Minister van Financiën Wopke
Hoekstra maakte duidelijk dat meer
geld zal worden uitgetrokken als
dat nodig is. ,,We hebben diepe
zakken en ik zal niet aarzelen die te
legen'', zei hij daar over. Diep zijn
de zakken zeker, de staatsschuld
mag nog 90 miljard euro oplopen
zonder de begrotingsregels van
Brussel te overtreden. En Brussel
gaf al aan de regels niet te gaan
handhaven als landen door de crisis
tijdelijk meer uitgeven dan mag.
In Duitsland zijn de remmen ook
los. Letterlijk, want de Schuld-
bremse, het in de wet opgenomen
verbod op tekorten op de begroting,
is losgelaten. De regering zal doen
wat nodig is om bedrijven door de
crisis te loodsen, liet bondskanse
lier Angela Merkel weten. Spanje
kwam ook al met een pakket van
100 miljard euro en Frankrijk heeft
al 45 miljard euro uitgetrokken om
bedrijven bij te staan.
Daarnaast wordt er kwistig met
overheidsgaranties gestrooid. Alle
grote eurolanden, waaronder Ne
derland, garanderen leningen aan
bedrijven in nood. Dat betekent dat
de banken veel minder risico lopen
als een bedrijf onverhoopt de
schulden niet meer kan betalen.
We hebben diepe
zakken en ik zal niet
aarzelen die te legen
Dat maakt het voor bedrijven ge
makkelijker aan een lening te ko
men. En dat geld hebben ze nu hard
nodig. De inkomsten vallen vaak
weg, terwijl de kosten gewoon
doorlopen. Met een lening wordt
voorkomen dat ze in acute liquidi
teitsproblemen komen.
Ook het Verenigd Koninkrijk is
in de bres gesprongen voor bedrij
ven. De regering Johnson kondigde
aan voor ruim 300 miljard pond aan
leningen te garanderen. Daarnaast
nemen de meeste landen fiscale
maatregelen. Bedrijven hoeven tij
delijk geen belasting te betalen bij
voorbeeld. Ook dat speelt cash vrij
die bedrijven kunnen gebruiken
om andere kosten mee te betalen.
Door bedrijven van voldoende cash
te voorzien, wordt voorkomen dat
de crisis zich verder verspreidt. Als
een bedrijf zijn leverancier niet
meer kan betalen, valt die leveran
cier misschien ook om. En dat bete
kent weer meer werklozen die
minder uitgeven en zo blijft de spi
raal naar beneden in stand.
Autofabrikanten
De steun is hard nodig, nu de gevol
gen van de corona-uitbraak met de
dag ingrijpender worden. Inmid
dels hebben diverse autofabrikan
ten al aangekondigd de fabrieken te
sluiten. En de automobielindustrie
is in onder meer Duitsland, Frank
rijk, Italië en Spanje, een heel be
langrijke werkgever. Luchtvaart
maatschappijen hebben het ook
moeilijk. Dat zijn potentiële gega
digden voor nationalisatie. ,,Ik zal
geen middel schuwen'', zei de
Franse minister van financiën
Bruno Le Maire. In Nederland zei
Hoekstra dat KLM koste wat kost
overeind zal worden gehouden,
omdat het bedrijf te belangrijk is
voor de Nederlandse economie om
failliet te laten gaan.
De Europese vliegtuigbouwer
Airbus kondigde al een productie
stop aan en in alle landen gaat de
ene na de andere winkel dicht.
Soms gedwongen, maar vaak om
dat er toch geen klanten meer ko
men. Nu de westerse landen steeds
meer beperkende maatregelen ne
men om de verspreiding van het vi
rus te stoppen, zal het aantal win
kel- en horecasluitingen alleen
maar toenemen. Toerisme is in
middels ook zo goed als verdwenen.
De ongekende maatregelen heb
ben de beleggers nog niet kunnen
overtuigen. In Europa ging de uit
verkoop op de handelsbeurzen ge
woon door. Ook in de VS wordt ge
rekend op een verdere daling. Toch
zijn de maatregelen die de overhe
den en centrale banken nemen de
juiste, vindt Han de Jong, econo
misch commentator en voormalig
hoofdeconoom bij ABN Amro. Om
de crisis te bestrijden, moet er
ruimhartig geld worden uitgege
ven, vindt hij. ,,Beter te veel dan te
weinig uitgeven. Na de vorige crisis
zijn overheden veel te snel weer
gaan bezuinigen, waardoor het her
stel werd vertraagd.'' Niets doen of
te weinig zal straks tot grote econo-
Neem plaats op
de sofa van Irene
M 1
'1!^
van den Berg. Zij
analyseert iedere
week ons econo
misch gedrag.
Goluk
Onze lichamelijke gezondheid is prioriteit.
1 Reageren? economie@dpgmedia.nl
O
donderdag 19 maart 2020
PC
Het olie-opslag-
bedrijf scoorde
wel een dikke
plus.
4UK
Ook andere
chipbedrijven
kregen zware
klappen te ver
werken op de
beurzen.
De sportschool
keten hoorde
wederom tot de
grootste verlie
zers in de Mid-
Kap.
a>
E
o
Geen enkel
middel wordt
geschuwd...
Peet Vogels
Den Haag
-Minister Wopke Hoekstra
