*:V ViY W' '5
\i1 i'ji.'jii1 'l'l'i'!'
CORONAVIRUS
ili
8 NIEUWS
i 'i 'i'ii
i i i i I i i
ii\*
.m i
vi
ii
jüj i i i
i jjii j'i
Frankrijk
woensdag 18 maart 2020
Nederland neemt
strikte sociale
maatregelen, maar
gooit het land niet op
slot. Zo kan ook
weerbaarheid worden
opgebouwd tegen het
coronavirus. ,,Wen er
nou maar aan: het is
hier en het blijft.''
Groepsimmuniteit. De lijstjesma
kers van Van Dale kunnen hem al
vast in de top vijf van kanshebbers
voor woord van het jaar schrijven,
na de toespraak van premier Mark
Rutte maandagavond. Voor- en
tegenstanders slaan elkaar om de
oren met opinies, wetenschappe
lijke publicaties en gigantische
sterftecijfers. Maar wat betekent
groepsimmuniteit, wat is het Ne
derlandse beleid tegen het corona
virus? En wat vinden deskundigen
daarvan? Vijf vragen.
Om te beginnen: Nederland
I gaat niet voor 'laat corona
maar komen', we zien wel. Pre
mier Mark Rutte benadrukte in
zijn toespraak maandag dat het
virus zijn gang laten gaan een veel
te grote piek in de zorgvraag op
levert. Maar corona compleet uit
roeien en tot stilstand brengen
- zoals in Azië wel wordt gepro
beerd - vergt al te rigoureuze
maatregelen. Dan moet het land
compleet op slot voor heel lange
tijd, en keert het virus later moge
lijk toch weer terug. Dus kiest Ne
derland voor een middenkoers:
'maximale controle' met veel so
ciale afstand. Ondertussen raken
mensen dus nog wel besmet, en zo
wordt dan ook enige groepsimmu-
niteit opgebouwd, zegt Aura Ti
men, hoofd van het Centrum Lan
delijke Coördinatie Infectieziekte-
bestrijding van het RIVM. ,,Dat is
de beste bescherming als je nog
geen vaccin hebt. Maar we bestrij
den het virus ook, we gaan zelfs
verder dan andere landen. We vra
gen iedereen zo veel mogelijk
thuis te blijven, maar we doen niet
het hele land op slot. Dat moet je
dan misschien wel een jaar vol
houden. En als je het dan versoe
pelt, laait de veenbrand weer op.''
2 Wat is groepsimmuniteit
dan?
Mensen die besmet raken
met het virus, worden im
muun omdat ze antistoffen aan
maken. Als genoeg mensen (in het
geval van corona zeker 60 procent)
Groepsimmuniteit
I
I
van een groep op die manier weer
baar zijn geworden, spreek je van
groepsimmuniteit. Het virus krijgt
dan nog amper kans om over te
springen. Bij grootschalige vacci
natiecampagnes wordt die 'kudde
immuniteit' bereikt met een prik,
maar een vaccin voor corona ont
breekt. Wereldgezondheidsorga
nisatie WHO is stellig: er is nog te
weinig bekend over het coronavi
rus, dus of het fenomeen 'groeps-
immuniteit' opgaat, is maar de
vraag. Andere wetenschappers -
ook het RIVM - gaan er wel van
uit dat wie het coronavirus een
maal heeft opgelopen, er daarna
immuun voor is. Om 60 procent
in Nederland te bereiken, moeten
tien miljoen mensen het virus
onder de leden hebben (gehad).
Dat zijn enorme aantallen.
3 Dat kan dus erg veel
levens kosten?
Ja, al is er weinig houvast
voor een betrouwbaar
cijfer. Aangezien de dodelijkheid
van het virus schommelt rond de
1 procent - met grote verschillen
tussen landen - leidt dit gegeven
tot veel ophef: het coronavirus zou
dan zomaar tienduizenden land
genoten het leven kunnen kosten.
Arts-microbioloog Marc Bonten
erkende bij WNL al dat het kan
gaan om 50.000 sterfgevallen.
Maar toch zijn er veel onzekerhe
den om rekening mee te houden,
zegt Hans Heesterbeek, hoogleraar
theoretische epidemiologie (Uni
versiteit Utrecht). ,,Je moet eerst
echt weten hoeveel mensen daad
werkelijk het virus dragen.'' Het
RIVM en wetenschappers starten
daarom ook met grotere onderzoe-
Nu koop je tijd, voor je
zorgcapaciteit. Een
totale lockdown van
een jaar hou je niet vol
ken naar de verspreiding van het
coronavirus.
Het RIVM suggereerde het al, en
,,dat zou verstandig zijn'', zegt ook
hoogleraar Heesterbeek. ,,Het is
misschien geen prettige bood
schap, maar wen er maar aan: dit
coronavirus gaat niet meer weg.
De landen die compleet op slot
gaan, krijgen het weer terug als
ze de maatregelen terugschroe
ven.'' Dus is de grote uitdaging nu:
hoe en wanneer neem je de 'pijn'
van de uitbraak? Een te grote piek
belast de zorg te veel. Vandaar de
rem op het sociale leven. ,,Nu koop
je tijd, voor het op niveau houden
van je zorgcapaciteit. Zonder de
deksel helemaal dicht te doen, met
extra bescherming van kwetsbare
groepen. Een totale lockdown die
een jaar duurt, houd je niet vol.''
5 Wat is de kritiek op
Ruttes uitspraken over
groepsimmuniteit?
PVV-leider Geert Wilders
vindt dat Rutte 'een historische
fout' maakt met het coronabeleid,
andere critici spreken van 'Russi
sche roulette', omdat onzekerhe
den rond de weerbaarheid (raken
we echt niet twee keer besmet?)
en de sterftegraad (in Italië ligt die
nu op circa 7 procent) een desas
treuze uitwerking kunnen heb
ben. Ook Reinoud Bon, voormalig
inspecteur bij de Inspectie Ge
zondheidszorg en Jeugd, is kri
tisch. ,,De boodschap van Rutte
zaait verwarring. Aan de ene kant
moeten mensen afstand nemen,
thuis werken, maar aan de andere
kant zeg je: 'iedereen gaat het krij
gen'. Dat werkt niet. Dan gaan
mensen denken: weet je wat, ik ga
eropuit, dan krijg ik het maar al
vast. En dan verspreidt het virus
zich weer sneller. Als je nu een
discussie over kudde-immuniteit
start zonder vaccin, dan heeft dat
niets met wetenschap te maken.''
Suse van Kleef
In het Verenigd Koninkrijk
kwam er afgelopen maan
dag een einde aan het af
wachten toen premier Boris
Johnson met een aantal
dwingende adviezen kwam.
Vermijd de pubs, restaurants,
bijeenkomsten en ander soci
aal contact zo veel mogelijk,
zei de premier. Thuiswerken
wordt aanbevolen en grote
evenementen afgeraden. Ook
wil Johnson dat ouderen,
zwangeren en chronisch zie
ken vanaf komend weekend
twaalf weken thuisblijven.
Tot dat moment was een
week thuisisolatie voor men
sen met klachten de enige
aanbeveling, verdere restric
ties waren er niet. De stap die
Johnson nam wordt gezien als
een ommekeer. Hij komt na
dat de regering data onder
ogen kreeg, waaruit bleek dat
de zeer gematigde strategie
tot dan toe zou kunnen leiden
tot honderdduizenden doden
en een gezondheidszorg die
vaak overbelast zou raken.
De nieuwe strategie is min
der strikt dan in Nederland en
veel minder streng dan in
Duitsland, Spanje of Frank
rijk. In het Verenigd Konink
rijk blijft het voorlopig bij ad
viezen: scholen zijn nog open,
net als cafés en restaurants.
Strengere maatregelen zijn de
komende dagen niet uit te
sluiten, omdat vrijwel nie
mand de adviezen opvolgt.
Frank Renout
Daartoe is besloten omdat de
Fransen de corona-adviezen
niet opvolgden. ,,Ik zie te veel
mensen nog in cafés en res
taurants zitten'', zei premier
Philippe een paar dagen gele
den. Daarop sloot hij alle ho
reca. Vervolgens trokken Pa-
rijzenaars onder een voor-
jaarszonnetje de parken in,
alsof er niets aan de hand was.
,,Dat kan niet'', zei president
Macron. ,,Mensen, blijf thuis.''
En dit keer was het geen ad
vies of oproep meer. Zo'n
honderdduizend agenten
gaan toezien op naleving van
de quarantaine. Boetes wor
den opgevoerd tot 135 euro.
Fransen mogen alleen de
straat op om naar de dokter,
het werk of de super te gaan.
GO
Groepsimmuniteit:
wat dan, hoe dan?
Niels Klaassen
Amsterdam
j Hoe bestrijdt Nederland
het coronavirus?
Mensen die het virus hebben
gehad, zijn er vervolgens
tegen beschermd.
Hoe meer mensen zijn beschermd,
hoe moeilijker het virus
onbeschermde mensen I
kan bereiken.
i l
©1833P0/TU
Volgens het RIVM bereiken
we bij dit coronavirus al
groepsimmuniteit als 60%
immuun is geworden.
-Hans Heesterbeek, hoogleraar
theoretische epidemiologie
4 Gaan jongeren straks
weer de straat op en
moeten ouderen en
kwetsbaren dan worden
afgezonderd?
Frankrijk kiest voor de
harde lijn. De 67 miljoen in
woners mogen in principe
hun huizen niet meer uit.
