II
II
9
ik vertel hoe ik eens een gebouw her
opend heb op de universiteit waar ik zelf
gestudeerd had. ,,Voor dat soort dingen vra
gen ze cabaretiers. Het was een gebouw van
een jaar of dertig oud, gerenoveerd en aan
gepast aan de eisen des tijds... Bleek het niet
rolstoeltoegankelijk te zijn. Daar had ik
zelf geen last van, maar het is natuurlijk
belachelijk. Waarom, vroeg ik. 'Nou', zei
iemand van de universiteit die de verbou
wing geleid had, 'er studeren hier geen
Ik ga het,
dood, maar
wanneer,
dat weet ik
niet precies
Ik ben
waanzinnig
blij dat ik in
deze tijd leef.
Jij, Bibian?
positieve verhalen te vertellen zijn.''
,,Maar geen opgelegde positieve verhalen,
daar heb ik een enorme hekel aan, dat posi
tivisme moet wel een basis hebben.''
,,Ik ben soms echt verbaasd dat ze nog
steeds geïnteresseerd zijn in mijn verhaal.
Toen ik net geamputeerd was dacht ik: ik
geef één interview en dan hoef ik het niet
keer op keer op keer te herhalen. Vlak na dat
interview kwam mijn vriendin Floor van
der Wal naar me toe. Die ken je misschien
wel, ze was stand-upcomedian.''
Ik denk na. Dan schiet het me met een
klap te binnen. Ja, natuurlijk. Floor. Ze had
spasmes in al haar ledematen en ze was
ongelofelijk grappig. Ze werd, toen haar
carrière net een beetje van de grond kwam,
's nachts om één uur op het Mercatorplein
in Amsterdam doodgereden.
,,Floor kwam naar me toe'', vervolgt Bi
bian, ,,en zei: 'Dank voor het delen van je
verhaal. Daardoor heb ik ingezien dat ik zelf
wat van mijn leven moet maken.' Toen is ze
begonnen met stand-upcomedy. Dus ik
deel mijn verhaal met liefde als ik mensen
kan helpen, als ik ze een houvastje kan
geven.''
,,Dat kan je. Ook met je stichting, de
Mentelity Foundation, die uitdagingen mo
gelijk maakt voor mensen met een fysieke
handicap. Onlangs organiseerde je de eerste
Mentelity Snowboard Cup. Hoe ben je zelf
ooit aan het snowboarden geslagen?''
,,We gingen elk jaar op wintersport, dat
was in die tijd best bijzonder. Ik had een
vriendje en die zei op een dag: 'Ik heb ge-
snowboard, veel leuker dan skiën.' Ik zeg:
'Hoe kan je dat nou zeggen?' Ik deed al zes
tien jaar niets anders dan skiën. Ik heb het
een week geprobeerd, ik wilde niet anders
meer. Stopte met de rechtenstudie en werd
snowboarder. Ik ging het leven leiden dat ik
wilde. Ik ben blijven snowboarden, tot
bijna twee jaar geleden. Nu zit ik alweer
tien maanden in een rolstoel. Ik revalideer,
wil weer leren staan, mijn benen zijn al
weer een stuk sterker. Ik ken verhalen van
mensen van wie de artsen zeiden dat ze
nooit meer zouden kunnen lopen, maar ze
kunnen het nu weer wel. Dat is mijn groot
ste uitdaging. Ik ga vooruit, met kleine stap
jes. Het lichaam is niet gemaakt om alleen
maar te zitten, je moet blijven bewegen. Ik
vind het wel lang duren, moet ik zeggen,
maar ik heb de Menteliteit. Ik heb genoeg
redenen om in een hoekje te gaan zitten,
niemand zal me daarop aankijken, maar ik
doe het niet. Toch ben ik ook realistisch."
Kerst
Ons gesprek loopt langzaam ten einde. ,,Je
hebt vorig jaar de kinderen verteld dat het
best eens jullie laatste kerst samen zou
kunnen worden.''
,,Ja, dat zou kunnen. We kijken wel hoe
het loopt. De dood is een soort rugzak die ik
bij me draag. Ik ga het, dood, maar wanneer,
dat weet ik niet precies. Maar dat weet jij
ook niet. Het kan best zijn dat jij straks op
weg naar huis in de taxi een ongeluk krijgt.
Gebeurt niet hoor, maar zou kunnen. Je
leeft in zalige onwetendheid, ik niet. Hoe
vaak hoor je niet over een bankdirecteur of
iemand die zijn hele leven keihard heeft
gewerkt en een maand na zijn pensioen
opeens dood neervalt. Ik leef in het besef
dat ik ergens heel goed in geworden ben en
dat ik iets, misschien veel, kan betekenen
voor mensen.''
Daar gaat de bel. De taxichauffeur.
mensen met een rolstoel.' Nee, zei ik, hoe
denk je dat dat komt man?"
Bibian lacht en zegt: ,,Ja, bizar. Er moet
meer bewustwording komen.''
,,Die is er op sommige plaatsen wel. Ik
was laatst in Gouda, daar hadden ze een dag
georganiseerd, 'Gouda, niks mis mee!', over
toegankelijkheid van de binnenstad voor
iedereen. Blinden, doven, slechten ter been,
ouden van dagen, moeders met kinderwa
gens, ze zijn daar goed op weg. Ze hadden
ook dove barista's. Maar dan heb ik toch
weer een probleem. Hoe zie ik, als blinde,
of de dove barista mij ziet? Maar het was er
geweldig. Het gaat erom dat je inclusief
gaat denken. De wereld is van iedereen.''
Acceptatie
Bibian: ,,Ik heb trouwens het idee dat je
steeds meer mensen met een beperking op
straat ziet, die die ook durven te laten zien.
Het is beter geworden met de acceptatie.
Wat denk jij?''
,,Ja, maar soms alleen in naam, mensen
handelen vaak toch steeds in oude aan
names, ze zitten vast in rollenpatronen.
Gehandicapten moeten niet al te mondig
worden, je moet wel gewoon geld aan ze
kunnen geven.''
,,Ben jij altijd zo positief geweest? Wat
voor meisje was je eigenlijk?''
,,Heel verlegen, iemand die het liefste
achter de rokken van haar moeder weg
kroop. Ik was altijd wel al sportief en kon
goed leren. Vwo ging me makkelijk af, ik
ging rechten studeren in Amsterdam. Ik
was al zelfbewust, wist wie ik was en waar
ik stond in het leven. Mijn moeder noemde
me altijd een beetje een ouwe ziel. Ik was
niet zo'n meeloper. Hoe was jij? Ben je
blind geboren, als ik vragen mag?''
,,Ja, dat mag je vragen, dat ben ik ja. En het
gehoorverlies begon in mijn puberteit. Ik
moest op mijn 20ste aan de gehoorappara
ten. Die werken nog steeds erg goed. De
techniek is zoveel beter geworden. Ik ben
waanzinnig blij dat ik in deze tijd leef. Jij,
Bibian?''
,,O ja, ja, ja, de medische ontwikkelingen
en die in hulpmiddelen, fantastisch.''
,,Ik ben de laatste die zegt dat vroeger al
les beter was. Veel mensen in mijn omge
ving beginnen vroeger enorm te idealise
ren, ze verstarren. Terwijl je je steeds weer
moet aanpassen aan de tijd en de omstan
digheden.''
,,Ja. Je moet flexibel zijn. Als je mij als
klein meisje had gevraagd hoe ik het zou
vinden in een rolstoel te belanden had ik
misschien heel anders gereageerd. Maar het
is zo en dan zijn er twee opties. Of bij de
pakken neerzitten en jezelf verdrietig zitten
vinden óf iets van je leven maken. Nou,
daar heb je toch meer aan, aan dat laatste.''
Tante Klaasje
Ze schenkt nog een sterke bak koffie in en
intussen weid ik uit over de slachtoffercul
tuur die er volgens mij heerst. „Kranten
staan vol met wat mensen nou toch weer
allemaal overkomen en aangedaan is.''
„Precies", zegt ze. Als oom Piet iedere
week thuiskomt met een bos bloemen voor
zijn vrouw zal dat nooit de krant halen,
maar als oom Piet tante Klaasje om het le
ven brengt met tien messteken haalt hij de
voorpagina. Het is de negatieve publiciteit
die het interessantst is, terwijl er genoeg
Bibian Mentel
vrijdag 13 maart 2020
GO
,,Dat is gewoon mensonwaardig.''
„Eigenlijk wel. En dat is dan ook nog in
een restaurant dat drie jaar geleden nieuw
is opgebouwd
—Bibian Mentel
—Vincent Bijlo
,,Daarom was ik zo blij dat ik nog steeds
welkom was bij Dancing With The Stars."
1972, Utrecht
6 maal Nederlands
kampioen halfpipe en
snowboardcross (als
'valide' sporter)
in 2001 amputatie
onderbeen
in 2002 opnieuw
Nederlands kampioen
maar dan met pro
these
2014, Sotsji: goud op
de Paralympische
Winterspelen
2018, Pyeongchang,
2 maal goud op de
Paralympische Winter
spelen
In totaal is bij haar
in ca. 20 jaar 12 keer
kanker geconstateerd
grondlegster van de
Mentelity Foundation,
een stichting die wil
bevorderen dat kinde
ren en jongvolwasse
nen met een lichame
lijke beperking aan
sport doen
VAN MENTELITEIT
