HET PROCES
9
Het OM heeft
snoeihard uitgehaald
naar Rusland in het
proces rond MH17. Het
land zou het onderzoek
naar de ramp al jaren
frustreren. Getuigen
vrezen zelfs te worden
geliquideerd door de
geheime dienst.
ijn verklaring is zo belas
tend voor Rusland, dat
getuige 'M58' vreest voor
zijn leven. Als vrijwilliger
van het separatistenleger
van de Volksrepubliek Donetsk
(DNR) stond hij op 17 juli 2014 vlak
bij de afvuurlocatie van de Buk-raket.
Ten zuiden van de stad Sniznje be
waakte hij het terrein rond de raket
installatie.
Volgens M58 waren de separatisten
van de DNR eerst verheugd dat ze
een vliegtuig hadden geraakt. De
stemming sloeg om toen de eerste
mensen op de crashssite meldden dat
het om een burgervliegtuig ging.
Met eigen ogen zag M58 dat er Rus
sische militairen rond de Buk ston
den, zo verklaarde hij tegenover het
Joint Investigation Team (JIT), dat
onderzoek doet naar de vliegramp.
Hij hoorde zelfs dat er agenten van de
Russische inlichtingendienst FSB bij
waren. Het is een nieuwe - ernstige -
beschuldiging over de betrokkenheid
van Rusland bij het neerhalen van
vlucht MH17.
M58 is niet de enige getuige die re
presailles uit Moskou vreest. Getuige
V9 vreest te worden opgepakt door
Russische inlichtingendiensten. Een
andere getuige, S24, is zelfs bang te
worden geliquideerd.
Langearm
De angst van in totaal tientallen ge
tuigen is niet ongegrond, betoogt het
Openbaar Ministerie in de rechtbank
op Schiphol. De Russische inlichtin
gendiensten FSB en de GROe heb
ben volgens het OM sinds 2014 een
lange arm in de Volksrepubliek Do
netsk in Oost-Oekraïne. Uit Rusland
kwamen zelfs moordopdrachten, zo
maakt het OM op uit een afgeluisterd
telefoongesprek waarin separatisten
'groen licht uit Moskou' kregen voor
een liquidatie.
Op dag twee van het MH17-proces
heeft het OM meer kritiek op Rus
land in petto. Niet alleen vanwege de
vermeende betrokkenheid bij de
MHi7-ramp. Het land werpt ook een
schaduw over het proces door actief
sporen te willen uitwissen. Volgens
officier van justitie Dedy Woei-A-
Tsoi deinst Rusland er niet voor te
rug de waarheid te verdraaien en
ontlastend bewijs te fabriceren.
Zo draait Rusland volgens het OM al
een tijd met zijn verklaring over de
toedracht van de MH17-ramp. Eerst
zou er sprake geweest zijn van een
aanval door een Oekraïens jacht
vliegtuig, later werd dat veranderd in
een Bukraket van Oekraïne.
En waar Rusland voortdurend be
vindingen van het Joint Investigation
Team in twijfel trekt, heeft het zelf
beelden verstrekt die niet te rijmen
zijn met satellietbeelden van bijvoor
beeld de European Space Agency en
Google Earth. ,,Wie zelf beelden ver
valst, is niet de aangewezen partij om
authenticiteit van beelden te betwis
ten'', aldus Woei-A-Tsoi.
Hackpogingen
Inlichtingendienst GROe zou zelfs
verschillende hackpogingen hebben
gedaan om aan geheime informatie
van het JIT te komen. Eén Russische
inlichtingenofficier die in 2018 werd
gesnapt in Den Haag, zou eerder
hebben geprobeerd de politie in
Maleisië, ook deelnemende partij aan
het JIT, te hacken. Hij zou daar vol
gens Defensie uit zijn geweest op
informatie over vlucht MH17.
Het OM sluit niet uit dat bij één
van de hackpogingen daadwerkelijk
documenten in handen zijn geko
men van de Russen. Woei-A-Tsoi
heeft zo snel geen andere verklaring
voor het uitlekken van een MH17-do-
cument op een Nederlands-Russisch
Twitteraccount, dat daarmee vraagte
kens probeert te plaatsen bij een an
dere foto van de Buk-Telar.
Zo werpt Rusland een donkere
schaduw over het proces, aldus het
OM dat spreekt van een 'cynische
desinformatiecampagne' die tot op
de dag van vandaag voortduurt.
Nabestaanden in de rechtbank wa
ren gisteren blij dat het Openbaar
Ministerie zo ongeremd tegen Rus
land uithaalde. ,,Het OM heeft de
vloer aangeveegd met alle desinfor
matie van Russische zijde'', zei Piet
Ploeg, voorzitter van Stichting Vlieg
ramp MH17, tevreden. Hij noemt het
optreden van de officieren van justi
tie dapper. ,,Het OM heeft een hele
boel gezegd over de manipulatie van
bewijsmateriaal, de desinformatie
REACTIE RUSLAND
en het bedreigen van getuigen.''
Ook Evert van Zijtveld, die twee
kinderen verloor bij de ramp, prijst
het optreden van het OM. Hij noemt
het 'bijzonder' om te horen dat getui
gen zich in dit proces bedreigd voe
len.
Uitlekken
Juist omdat dit zo'n gevoelige zaak is,
wil het Openbaar Ministerie het
strafdossier met zo min mogelijk par
tijen delen. Om uitlekken te voorko
men, wil justitie het dossier daarom
vooralsnog niet verstrekken aan de
nabestaanden. ,,Wat ons betreft staat
niet ter discussie dat nabestaanden
goed geïnformeerd moeten worden.
De vraag is wanneer.''
De nabestaanden vinden echter,
laten ze via hun advocaat weten, dat
ze het 36.000 pagina's tellend dossier
wel moeten kunnen inzien. ,,Anders
is de inhoudelijke behandeling voor
hen niet te volgen.''
De rechtbank oordeelt daarover op
maandag 23 maart, wanneer het
MH17-proces wordt hervat.
woensdag 11 maart 2020
GO
Getuigen vrezen liquidatie
Cyril Rosman
Koen Voskuil
Schiphol
Nabestaanden Ria
van der Steen, Piet
Ploeg en Anton Kotte
(vlnr) komen aan bij
de rechtbank in het
Justitieel Complex
Schiphol. FOTO ANP
Kijk op de site bij /video
Nabestaanden zijn
verheugd over de harde
taal van de aanklager.
Rusland herhaalde
gisteren dat het land
meewerkt aan het in
ternationale onder
zoek naar MH17. Vol
gens Russische media
heeft de Russische
ambassade in Den
Haag een verklaring
uitgegeven naar aan
leiding van de start
van het proces tegen
de vier verdachten.
Het Kremlin stelt in de
verklaring dat het al
tijd heeft gehamerd op
een volledig en onaf
hankelijk onderzoek
en bestraffing van de
verantwoordelijken.
Het internationale on
derzoeksteam JIT,
onder leiding van het
Nederlandse Open
baar Ministerie, heeft
Rusland echter niet
betrokken bij het on
derzoek, aldus de re
actie. De onderzoe
kers hebben bewijzen
die Rusland heeft ge
geven, niet serieus ge
nomen. Het Russische
ministerie van Buiten
landse Zaken heeft
herhaald dat het on
derzoek 'vooringeno
men en eenzijdig' is
geweest.
FOTOREUTERS
Bij het sobere kruis ter nage
dachtenis aan de slachtoffers
van MH17 in het Oekraïense
Rozsypne zijn knuffels ge-
