Grote vraag
NIEUWS 15
GROENE ENERGIE TEKORT
Omdat de vraag groter is dan het aanbod, steeg het tarief van onder meer
Hollandse wind fors. 'Gewone' stroom en gas werden goedkoper dan duurzame
energie. Dus zagen 'groene klanten' vanwege de prijs af van groene stroom.
Je ziet dat de vraag
voorloopt op het
aanbod, maar dat
kan veranderen
B mÊgMSwBmmiBBBBu
Nederland lijkt tegen de
grenzen aan te lopen
van de beschikbare
duurzame energie uit ei
gen land, zeggen bran
chevereniging Energie-Nederland,
Milieu Centraal, het Planbureau voor
de Leefomgeving en de Consumen
tenbond. Slechts 18 procent van de
Nederlandse stroom is opgewekt
door eigen windmolens, zonnepane
len en biomassacentrales. Hoe meer
mensen kiezen voor energie-abon
nementen met Nederlandse oor
sprong, hoe hoger de prijs.
,,De prijs voor duurzaam opge
wekte stroom uit Nederland is de
laatste twee jaar door de toenemende
vraag enorm gestegen'', zegt Sander
Lensink van het Planbureau voor de
Leefomgeving.
Minder klanten
Dat de prijs van groene stroom uit
Nederland (gas is meestal grijs)
wordt doorberekend in energiecon
tracten, zag prijsvergelijker Easy-
Switch. Bij een gemiddeld verbruik
van 3500 kWh stroom en 1500 m3 gas
was een huishouden in 2019 gemid
deld 43 euro meer kwijt voor duur
zame energie. In de afgelopen vijf
jaar groeide het aantal duurzame
energiecontracten elk jaar, maar vo
rig jaar was er ineens een daling. Van
de 120.000 huishoudens die via de
vergelijker overstapten, ging 26 pro
cent voor het Nederlands-duurzame
alternatief, 8 procentpunt minder
dan in 2018.
Er is dus een grens aan wat consu
menten bereid zijn méér te betalen
voor groene energie van eigen bo
dem, zegt Frederik van der Veen, di
recteur bij EasySwitch.nl. ,,Het prijs
verschil tussen groene en grijze ener
gie was het afgelopen jaar groter dan
het jaar daarvoor.''
De Consumentenbond denkt dat het
ook kan komen doordat de prijs van
energie in 2019 vanwege belasting
wijzigingen hoger lag. Omdat ener
gie toch al zo duur was, werd het
goedkopere alternatief aantrekkelij
ker. Dit jaar is het belastingtarief te
ruggeschroefd, een voordeeltje van
gemiddeld 170 euro.
Bij EasySwitch is een energiecon
tract pas duurzaam als het gas CO2-
gecompenseerd is en de stroom van
hernieuwbare Nederlandse bronnen
komt: zon, wind en biomassa. Met
die definitie zijn energieleveranciers
het overigens niet helemaal eens.
,,Het maakt niet uit of stroom wordt
opgewekt door een Nederlandse of
een Duitse windmolen", zegt een
woordvoerder van Eneco. Toch biedt
Eneco klanten de keuze om voor
'Hollandse' wind of zon te gaan, voor
een iets hogere prijs.
Prijs schommelt
De prijs van energie verandert bij
voorbeeld als het hard waait of als de
zon schijnt. De kosten voor transport
tellen ook mee. Onlangs werd be
kend dat die kosten stijgen doordat er
dikke kabels moeten worden gelegd
om elektrische auto's op te laden en
om warmtepompen van stroom te
voorzien. De productiekosten van
groene stroom op land liggen nog al
tijd hoger dan die van kolencentrales.
De overheid geeft subsidie om zon
nevelden en windmolens voor pro
ducenten winstgevend te maken.
Windmolens op zee hebben geen
subsidie meer nodig.
Een andere component van groene
stroom is de zogenoemde garantie
van oorsprong (GvO). In Nederland
had in 2017 zo'n 70 procent van de
huishoudens groene stroom, maar
het meeste komt uit het buitenland
via zo'n GvO. In feite krijgen die
huishoudens grijze stroom van een
van de Nederlandse kolencentrales,
maar ze kopen het af met zo'n certifi
caat. Milieu Centraal vindt dit maar
niks. ,,Zeker certificaten uit Noorwe
gen zijn goedkoop omdat daar
een groot aanbod is'', zegt Mariken
Stolk van Milieu Centraal. ,,Prijsver-
gelijkers en energieaanbieders doen
er goed aan om het verschil duidelijk
te maken'', zegt ze. ,,Op die manier
Prijsverschil
groene en grijze
energie neemt toe
kan consumentengedrag ertoe leiden
dat energiebedrijven meer investeren
in duurzame opwekking in Neder
land zelf.''
Zonnepanelen leverden vorig jaar
40 procent meer stroom dan het jaar
ervoor. Er zijn ruim 600.000 huizen
(cijfer uit 2018) met zonnepanelen op
het dak. Het zou zo kunnen zijn dat
een huishouden tien zonnepanelen
op het dak heeft gelegd en daarnaast
voor een grijs energiecontract kiest,
of een groen energiecontract met
oorsprong in het buitenland. Feitelijk
is het huishouden dan wel groener
geworden, maar is dat niet in de cij
fers van EasySwitch terug te zien.
Prikkel
Dat groene stroom uit eigen land
duurder is dan uit het buitenland
klinkt misschien vreemd, maar er zit
juist een prikkel in, verklaart Lensink
van het Planbureau. ,,Het zijn econo
mische wetten. Als de GvO's duurder
worden, is dat een bonus voor de pro
ducenten waardoor ze sneller zullen
investeren. Groene consumenten ge
ven aan hoeveel ze meer bereid zijn
te betalen en dat signaal werkt dus."
Energie-Nederland denkt dat die
prikkel niet eens nodig is. ,,We heb
ben ons gecommitteerd aan de doel
stelling om in 2030 75 procent van de
stroom duurzaam op te wekken'',
zegt woordvoerder Drea Berghorst.
Sanne Akerboom, onderzoeker
energietransitie van de Universiteit
Utrecht, denkt dat de prikkel effect
heeft. ,,Helaas zie je nu dat de vraag
voorloopt op het aanbod, maar dat
kan snel veranderen. Dankzij nieuwe
windparken op zee komt er de ko
mende anderhalf jaar 3000 megawatt
bij. Dat is goed voor stroom voor drie
miljoen huishoudens. Ik verwacht
dat de prijs van de garanties van oor
sprong daardoor weer omlaaggaat.''
woensdag 11 maart 2020
-u**. -
BB
maakt groe
'polderstro
veel d
Stefan ten Teije
Utrecht
—Sanne Akerboom, onderzoeker
Een oude molen
staat eenzaam tussen
de windturbines in
Groningen, niet ver
van Eemshaven. De
prijs van Nederlandse
windenergie is vorig
jaar sterk gestegen
door de grote vraag.
FOTO SHUTTERSTOCK
Vergelijking per halfjaar van
jaarcontracten, in euro's
1289
1323
11491149
CD CD
CD
CD 0)
N CD
O
(3 (3
1273
Aug
2018
Feb
2019
Feb
2020
D 110320 Bron: Easyswitch
