EUWS 11
dag in het paleis. ,,De verbindingen
tussen ons worden steeds veelzijdi-
ger en krachtiger. Dat doet mij intens
plezier.''
Een blik op de toekomst kan niet
zonder een reflectie op het verleden.
De koning vindt het goed de geschie
denis 'onder ogen te zien'. ,,Het ver
leden kan niet worden uitgewist en
moet iedere generatie opnieuw wor
den onderkend.''
Daarom staat ook hij op het ereveld
Kalibata. Daar liggen duizenden om
gekomen Indonesische 'helden' van
de Onafhankelijkheidsstrijd begra
ven, onder lange rijen witte kruizen
met een blinkende, zilveren helm
voor elk kruis.
En daarom staat hij ook op ereveld
Menteng Pulo, waar duizenden Ne
derlandse, Indische en Molukse
slachtoffers van Indonesisch geweld
liggen. Jongeren dragen er het ge
dicht De Echo voor.
Precies zo stonden zijn grootou
ders (Juliana en Bernhard) in 1971 op
beide erevelden, en zijn ouders (Be
atrix en Claus) in 1995.
Sommige Indische Nederlanders,
die al jaren in Indonesië wonen, zijn
fel tegen excuses. Anderen juichen ze
toe, zoals de 87-jarige Hannie Sard-
jono. In het Erasmushuis is ze na
ruim 25 jaar weer even herenigd met
Willem-Alexander.
In de Onafhankelijkheidsoorlog
stond haar familie lijnrecht tegen
over Nederland. Dat heeft ze de Ne-
derlanders inmiddels vergeven. In
1994 leidde ze Willem-Alexander -
toen nog kroonprins - en zijn vader
Claus rond door Indonesië. Ze heeft
foto's daarvan meegenomen, die ze
de koning trots laat zien. „Onvergete
lijk", zegt Sardjono over het weer
zien. ,,Wat ik vind van de excuses?
Het is mooi dat het juist hem gege
ven is dit te mogen doen.''
Datum
Voor veel Indonesiërs zijn excuses
misschien niet eens het belangrijk
ste. Zij willen erkenning van hun on
afhankelijkheidsdatum in 1945,
waarvoor Nederland 27 december
1949 aanhoudt, de dag van de soeve
reiniteitsoverdracht.
,,Zijn bezoek is belangrijk voor de
Nederlanders, voor hun eigen proces
van zelfreiniging'', schrijft Kornelius
Purba, commentator van The Jakarta
Post. ,,Dit jaar vieren we de 75ste ver
jaardag van onze onafhankelijkheid.
Niemand zal het begrijpen als de ko
ning tijdens zijn bezoek hier te bang
is om deze waarheid te erkennen.''
De koning manoeuvreert er in zijn
persverklaring handig omheen. Hij
feliciteert Indonesië met het ko
mende jubileum op 17 augustus: ,,Een
datum die Nederland in politieke en
morele zin al aanvaard heeft.''
Zo blijft er toch nog een discussie
punt over voor een volgend bezoek.
Zijn bezoek is belangrijk voor de Nederlanders, voor hun
eigen proces van zelfreiniging
woensdag 11 maart 2020
LEES VERDER OP PAGINA 13
II
Kijk op de site bij /video
Koningspaar is gisteren
aan staatsbezoek
Indonesië begonnen
-Kornelius Purba, commentator The Jakarta Post
M Met de klok mee:
het koninklijk paar
met president Wi-
dodo, diens echtge
noot Iriana en klein
dochter Sedah Mirah;
de koning en koningin
in een chocoladefa
briek in Jakarta; de
koning en de presi
dent inspecteren de
erewacht bij het pa
leis. FOTO'S ROBIN UTRECHT, PA
TRICIA VAN KATWIJK EN REUTERS
