GEZOND
Deze technologie verbetert de kwaliteit
Vraag het onze specialisten
A m
20
Terwijl we slapen, werkt ons brein hard door.
Het wist onnodige informatie, bewaart
herinneringen en verwerkt trauma. Nieuwe
slaaptechnologieën worden ontwikkeld om
de kwaliteit van onze nachtrust te
bevorderen. Maak kennis met de
slaapingenieurs.
Helpt blazen in een
zakje tegen
hyperventilatie?
HUISARTS
RUTGER VERHOEFF
Mijn man vindt 't
niks dat ik graag
naakt schoonmaak
Ik heb last van mijn
collega, hoe ga ik
daarmee om?
WAT DOET
EEN SLAAP-
INGENIEUR?
LENE KEMPS EN
EVA DE GRAAFF
Slapen is zo'n complex pro
ces, dat het een wonder is
dat het vanzelf gaat. Er zit
een vast patroon in onze
nachtrust: van de inslaap-
fase raak je eerst in de lichte, dan in
de diepe en vervolgens in de rem- of
droomslaap. Zo'n cyclus duurt on
geveer negentig minuten. Elke nacht
gaan we drie tot vijf keer door al die
fases heen, telkens in dezelfde volg
orde, alleen het accent verschuift.
Terwijl we in het begin van de nacht
vooral in de eerste drie fasen verblij
ven, komen we in de latere uurtjes
veel in de remslaap terecht. Waarom
is dat?
Neurowetenschapper Matthew
Walker, auteur van Slaap, heeft een
vermoeden: ,,Omdat er zo weinig
ruimte beschikbaar is, moet ons
brein het juiste evenwicht vinden
tussen oude informatie bewaren en
ruimte creëren voor nieuwe. Dat het
accent eerst op de lichte en de diepe
fase ligt en later op de remslaap, heeft
te maken met onze zenuwcircuits die
geüpdatet en aangepast moeten
worden. Zo wordt de beperkte op
slagruimte in onze hersenen goed
benut. Om het juiste evenwicht te
vinden tussen oude informatie be
waren en ruimte creëren voor
nieuwe, is het noodzakelijk te bepa
len welke verse herinneringen be
langrijk zijn, welke overbodig zijn
en welke overlappen.''
Resetten
Tijdens een goede nachtrust word je
slimmer, verwerk je pijnlijke herin
neringen en gooi je onnodige infor
matie weg - vergelijk het maar met je
computer rebooten of met een harde
schijf formatteren. Zo kan het gebeu-
ren dat het probleem waarop je 's
avonds zit te broeden, de volgende
ochtend als vanzelf is opgelost. Of dat
de woordenwisseling met je zus in
een ander daglicht komt te staan. In
je diepe slaap wordt er informatie
gewied en gwist en de remslaap
zorgt ervoor dat de rest wordt be
waard en versterkt. De automatische
hersteldienst van je brein kan er zelfs
voor zorgen dat er na een nachtje sla
pen herinneringen bovenkomen die
je verloren waande.
Sturen
,,Als we het goed en gezond aanpak
ken, slapen we acht uur per dag of
een derde van ons leven'', zegt
neurowetenschapper en slaapexpert
Penny Lewis, schrijver van het boek
The Secret World of Sleep. ,,We
spenderen er meer tijd aan dan aan
welke andere activiteit ook. Dat al
leen al zou een aanwijzing moeten
zijn voor hoe belangrijk slaap voor
ons is.''
Lewis is een groot voorvechter van
een gloednieuwe wetenschap: sleep
engineering. ,,Wat als we slaap kun
nen sturen, manipuleren, met de
bedoeling er het meeste uit te halen
zodat onze levenskwaliteit verbetert?
Die mogelijkheid fascineert me.''
Tijdens de slaap produceren onze
hersenzenuwcellen elektrische
stroompjes. Elk heeft een eigen fre
quentie en effect: het kunnen snelle
golven met scherpe pieken zijn of
trage, afgeronde golven. Die golven
dinsdag 10 maart 2020
GO
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden,
hart en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@dpgmedia.nl
Slaap lekker
De theorie van ademen in een
plastic zakje is gebaseerd op
twee principes: het verhogen
van het CO2-gehalte in het
bloed en de controle over de
ademhaling. Bij hyperventila
tie (=te snel ademhalen)
raakt de ademhaling van
slag en dat kan meerdere
oorzaken hebben: angst,
spanningen, oververmoeid
heid of overbelasting.
Soms zelfs onbewust
Tijdens een acute
aanval kunnen twee dingen
helpen: afleiding (zoals hardop
lezen of kniebuigingen) en
ademhalingsoefeningen (3 se
conden in en 6 seconden uit).
Om van hyperventilatie te ge
nezen, moet u allereerst de
oorzaak aanpakken: schrijf op
welke situaties hyperventilatie
veroorzaken, en maak de
klachten bespreekbaar met uw
omgeving. De vervolgbehande-
ling moet bij uw persoon
lijkheid passen; dat kan
via meditatie/yoga, cog
nitieve gedragstherapie,
EMDR, fysiotherapie, ce-
sartherapie of logopedie.
Mogelijk dat de Neder
landse Hyperventilatie
Stichting u verder kan
adviseren.
RELATIEFILOSOOF
JAN DROST
In de liefde tillen we vaak
zwaar aan verschillen. We wil
len natuurlijk dat de relatie
werkt en daarvoor is nodig, zo
denken we, dat de verschillen
tussen de ander en onszelf
niet te groot zijn. Grote ver
schillen zien we als een be
dreiging voor de eenheid
en harmonie. Daarom pro
beren we de verschillen zo via
Je
klein mogelijk te houden en
als het even kan op te hef
fen. Maar sommige
BEDRIJFSPSYCHOLOOG
ELLEN HUIJSMANS
U heeft last van een collega
die altijd te laat komt in verga
deringen maar bent bang om
er wat van te zeggen. Toch is
het het best om het te bespre
ken. Door een ik-boodschap te
geven, benoemt u vanuit uzelf,
uw gevoel, het gedrag van
de ander, de consequen
ties van dat gedrag voor u
Daarmee voelt de ander
zich vaak minder aange
vallen dan wanneer u ie
mand op de persoon
2V «S
verschillen zijn niet op te hef
fen. Die zijn er gewoon, en zijn
niet per se goed of slecht. Bij
dergelijke verschillen helpt het
meestal niet er diepe inhoude
lijke gesprekken over te voe
ren. Daarvan ga je je alleen
maar naar over jezelf voelen
en denken dat je raar bent of
dat de ander raar is. Een prag
matische aanpak is dan het
best. Als jij graag naakt het
huishouden doet en jouw man
vindt dat niet prettig om te
zien, kun je ervoor zorgen
dat hij het niet hoeft te
zien. Doe het als hij niet
thuis is of in een andere
kamer is. Zo kunnen jullie
onder één dak leven en
tegelijkertijd ieder jullie
eigen ding doen.
aanspreekt en bijvoorbeeld
een interpretatie geeft van de
reden van dit gedrag. Hierdoor
voelt de collega zich wellicht
ook minder in het hemd staan.
Vind u het te spannend het
direct bespreekbaar te maken,
dan kan het nog een optie zijn
om in een rondvraag bij de ver
gadering te bespreken hoe u
graag met elkaar wilt omgaan:
elkaar uit laten praten, afspra
ken te maken, op tijd te komen,
met aandacht te vergaderen.
Dan maakt u het niet di
rect maar indirect be
spreekbaar en als de
collega dan wel
akkoord gaat met deze
regels is het een keer
daarop makkelijker om
het te bespreken.
Sleep engineering is
een gloednieuwe
wetenschap die je
levenskwaliteit wil
verbeteren door je
slaap te manipule
ren. Slaapingenieurs
proberen vooral de
diepe slaapfase te
verbeteren, omdat
die zorgt voor fysiek
en mentaal herstel,
ballast verwerkt en
onnodige informatie
wist. De eerste
slaapfases (inslapen
en de lichte slaap)
brengen vooral rust
en leggen de boel
stil, zodat het grote
werk - de diepe
slaap met de traag
ste, meest regelma
tige hersengolven -
kan beginnen.
Slaapingenieurs wil
len graag het aantal
en de sterkte van die
zogenaamde delta-
golven verhogen. Dat
gebeurt met elektro
den op het hoofd.
r--,
