Zes vragen over MH17
l|ɧg|
'Ik heb lage
verwachtingen.
Dan kan ik ook
niet teleurgesteld
raken'
5
HADIONO GUNAWAN - IRENE GUNAWAN - SHERRYL GUNAWAN - JOHANNA DE HAAN - ANNEMIEKE HAKSE - DAVY JOSEPH GERARDUS HALLY - MEGAN HALLY -
YULI HASTINI - GEERTRUIDA HEEMSKERK - LIDWINA HEERKENS - ERIK PETER VAN HEIJNINGEN - ZEGER LEONARD VAN HEIJNINGEN - ROBIN HEMELRIJK -
JOHANNES RUDOLFUS VAN DEN HENDE - MARNIX REDUAN VAN DEN HENDE - PIERS ADNAN VAN DEN HENDE - MARGAUX LARISSA VAN DEN HENDE - HENDRY -
SUSAN HIJMANS - ANDREW HOARE - FRISO HOARE - JASPER HOARE - KATHARINA HOONAKKER - HOWARD HORDER - SUSAN HORDER - ASTRID HORNIKX -
PIETER JAN WILLEM HUIJBERS - ARNOUD HUIZEN - YELENA CLARICE HUIZEN - MARIA HUNTJENS - OLGA IOPPA - CORNELIA JANSSEN - KEVIN JESURUN -
n
m
"•V T
Libiër vrijgesproken en krijgt de
ander levenslang. In 2009 komt
hij tot woede van veel nabestaan
den vrij, hij is terminaal ziek.
Tot op zijn sterfbed in 2012
houdt de man zijn onschuld vol.
John Mosey gelooft hem. De theo
rie dat niet Libië, maar Iran achter
de aanslag zat, is volgens hem
plausibel: Iran zou Amerika heb
ben willen straffen voor het neer
schieten van een Iraans vliegtuig.
,,De uitkomst van het proces
was voor ons teleurstellend. De
Libiërs hebben het niet gedaan. Al
snel zag ik dat er dingen gebeur
den die niet klopten. De Amerika
nen betaalden twee Maltese ge
tuigen miljoenen dollars voor be
lastende verklaringen tegen een
verdachte.'' Zelfs nu, 31 jaar later,
zet John de zoektocht naar de
waarheid voort. Hij wil dat de
zaak heropend wordt.
Er zijn overeenkomsten tussen
Lockerbie en MH17, zegt John. De
politieke inmenging is overduide
lijk. De Russen traineren het on-
derzoek naar MH17, de Ameri
kaanse en Britse regering verzwij
gen de waarheid over Pan Am 103.
,,Politici gijzelen de zaak. Bij Loc
kerbie is nooit een onafhankelijk
onderzoek geweest. De regering
verbergt de waarheid om poli
tieke redenen.''
Nu staan Rob en Silene aan de
vooravond van het MH17-straf-
proces tegen drie Russen en een
Oekraïener. ,,Mijn verwachtingen
zijn laag'', zegt Silene. ,,Dan kan ik
ook niet teleurgesteld raken. Voor
mij is het belangrijker te weten
waarom het gebeurd is, dan dat er
iemand veroordeeld wordt.''
Rob: ,,Mijn hoop is gevestigd op
een eerlijk proces. We weten dat
Rusland de verdachten nooit uit
levert of achter de tralies zet. Zeg
gewoon: 'Sorry, we hebben een
fout gemaakt.' Dat geloof ik ook.
Maar dan zul je ook moeten bloe
den.''
Dat is ook waar John en Lisa
Mosey in de Lockerbie-zaak voor
staan. Lisa: ,,Openheid en eerlijk
heid. Niet of iemand veroordeeld
of gestraft wordt.'' John: ,,En we
willen dat de partijen die het had
den kunnen voorkomen, 'sorry'
zeggen. Dat is voor mij genoeg.''
Met de schadevergoeding die
Libië betaalde, hebben ze de Helga
Mosey Memorial Trust opgericht.
Ze hebben kindertehuizen opge
richt in India en op de Filipijnen
voor mishandelde, misbruikte en
achtergelaten kinderen. ,,Als
Helga niet was gestorven, was de
actie er niet gekomen en was
ruim de helft van die kinderen er
nu niet meer geweest'', zegt John.
,,Dat geeft haar dood nog een
beetje waarde.''
Rob en Silene hopen ooit ook zo
de nagedachtenis van Bryce en
Daisy levend te houden. Ooit wil
len ze iets voor kinderen in Indo
nesië doen. Silene: ,,We leiden
een leven met MH17 en een leven
dat verder gaat met familie en
vrienden. We zijn emotioneel wel
sterker geworden en krijgen veel
steun.''
De pijn gaat nooit weg, zegt
John tegen Rob en Silene. ,,Maar
je leert er wel beter mee om te
gaan. Op een dag zal de waarheid
naar buiten komen. We bidden
voor een goede uitkomst in jullie
rechtszaak.''
Kijk op de site bij /MH17
een gesprek met Rob en
Silene
1.
Hoe gaat het proces
eruit zien?
Het enige wat zeker is: de
eerste zitting begint maan
dag om 10.00 uur. ,,De eer
ste zittingsdagen zullen
vooral inventariserend van
karakter zijn'', stelt de recht
bank. Het Openbaar Ministe
rie zal vertellen hoe ver het
onderzoek is en wat er nog
moet gebeuren. Andere par
tijen (de verdachten of hun
advocaten) kunnen onder
zoeksvragen neerleggen.
Wanneer de inhoudelijke be
handeling van start gaat, is
nog niet te zeggen. De recht
bank heeft een reeks data ge
reserveerd: de hele komende
week, daarna nog een week
verderop in maart en dan nog
in juni, september, oktober,
november en in februari en
maart 2021. Er wordt 54 mil
joen euro uitgetrokken voor
het proces. Het gaat dan om
kosten voor getuigenbe
scherming, de inzet van de
rechtbank en kosten die het
Openbaar Ministerie maakt
voor het onderzoek. Ook de
andere landen die slachtof
fers te betreuren hadden,
springen bij in de kosten.
2.
Waarom in
Nederland?
Ons land was in eerste in
stantie voorstander van be
rechting door een speciaal
VN-tribunaal, maar dat werd
door Rusland geblokkeerd.
Een speciaal tribunaal van de
vijf betrokken landen werd te
ingewikkeld omdat de
rechtssystemen van bijvoor
beeld Nederland, Maleisië en
Oekraïne veel verschillen.
Daarop besloten de betrok
ken landen te kiezen voor be
rechting in Nederland. De
Nederlandse wet werd daar
voor (een beetje) aangepast
zodat delen van het proces in
het Engels gevoerd kunnen
worden.
3.
Waarom komen
de verdachten niet?
Er zijn vier verdachten: drie
Russen en een Oekraïner.
Igor Girkin, in 2014 de hoog
ste in rang van de vier ver
dachten, heeft tegen deze
krant gezegd geen schuld te
hebben aan het neerhalen
van MH17 en niet naar de
rechtbank te zullen komen.
Ook verdachte Sergej Doe-
binski heeft dat laten weten.
De andere twee verdachten,
Oleg Poelatov en Leonid
Chartsjenko, hebben über
haupt niet gereageerd.
De vier oppakken en dwin
gen is geen optie, want Rus
land levert geen onderdanen
uit. Rusland bestempelt het
onderzoek sowieso als oneer
lijk en partijdig. Voor zover
bekend zal er namens één
verdachte, Poelatov, een ad
vocaat aanwezig zijn.
4.
Wat is de waarde
van het proces?
Openbare waarheidsvin
ding. Wat is er nu precies
gebeurd op 17 juli 2014 en
de dagen ervoor? Wie was
er verantwoordelijk voor het
neerhalen van MH17? Een
dergelijk drama verdient een
openbare afwikkeling voor
het oog van de wereld. Het
geeft ook de nabestaanden
(een beetje) genoegdoening.
En wie weet veranderen de
geopolitieke verhoudingen
nog wel eens zodanig, dat er
toch nog mensen achter de
tralies verdwijnen.
5.
Wat zijn de
bewijzen?
Het Joint Investigation
Team, geleid door het Ne
derlandse OM, heeft al wat
uit het onderzoek prijsge
geven. Zo zeggen ze overtui
gend bewijs te hebben dat
MH17 is neergehaald door
een Buk-raket die toebe
hoorde aan de Russische
53ste luchtafweerbrigade uit
Koersk. De raket is, volgens
het JIT, afgeschoten vanuit
een weiland in Oost-Oe-
kraïne dat op die dag onder
controle van pro-Russische
rebellen stond. De aanklacht
tegen de vier verdachten is
moord en doodslag omdat ze
opzettelijk een vliegtuig in
gevaar hebben gebracht.
6.
Welke rol spelen
de nabestaanden?
De nabestaanden van de
passagiers van MH17 heb
ben spreekrecht. Tot nu toe
hebben zo'n vijftig mensen
aangegeven daar gebruik van
te willen maken. Het is nog
niet duidelijk wanneer zij
aan het woord komen tijdens
de inhoudelijke behandeling,
maar dat is pas veel later in
het proces.
GO ZATERDAG 7 MAART 2020
h m
V
v.\> su-;V!
