'Ik wil vrouwen
oproepen
virtuoos verbaal
de trekker
over te halen'
RECENSIE
Een manifest
van hoop
i:li.\ is kkc.su I
zijn. Mijn boodschap is serieus, zwaar soms,
maar tegelijk is er ook een lichte kant: wees
speels, creatief, sprankelend, dat is belang
rijk in het leven. Dat kon ik niet allemaal in
één manifest kwijt, dus dat zit meer in de
stijl. Veel Nederlandse literatuur is zo tut
tig, zo archaïsch. Zoals dat overgearticu-
leerde toneel van vroeger. Je slaat een boek
open en je moet al gapen. Ik wil laten zien
dat het ook anders kan. Daarom heb ik maar
een hele stroming bedacht: Nouveau Fuck.
Heb schijt aan dingen, maar met stijl. Zeg
niet 'Houd je bek', maar zeg: 'Ik wil dat de
woorden sterven in je mond, zodat je enkel
maden spreken kon'. Ik wil vrouwen op
roepen niet stampvoetend weg te lopen of
beledigd te zijn, maar virtuoos verbaal de
trekker over te halen.''
Hoe leer je dat?
,,Door mijn manifest te lezen! Het is een
literair zelfhulpboek voor feministen, haha.
Eigenlijk kan iedereen dat natuurlijk al,
als je maar ophoudt met behagen. Zelfs ik
- niet dat ik nou het perfecte voorbeeld ben
- maar zelfs ik merkte dat ik in mijn teksten
wil behagen. Vrouwen durven vaak niet
voluit te gaan. Ze schrijven met een extra
condoom om, schoorvoetend. Alsof ze altijd
afwachten of ze geen straf krijgen. Begrij
pelijk, want ze worden veel sneller en har
der bekritiseerd dan mannen. Niet in de
laatste plaats door andere vrouwen.''
,,Ik denk dat veel vrouwen dat niet-conflic-
tueuze geïnternaliseerd hebben. Zo zonde.
Ik zou graag willen dat vrouwen meer men
selijkheid wordt gegund. Dat mensen zou
den snappen dat vrouwen inderdaad kwaad
kunnen zijn, en daarnaast weer gezellig
kunnen zijn. Net als mannen. Het is niet
het een of het ander. Nu is het idee: je bent
óf frigide óf een hoer, je bent óf aardig óf
een feministe. What the fuck? Ik gun ons het
hele spectrum aan eigenschappen. Zelf
merk ik het ook, hoor. Ik ben nu heel bang
voor het radicaal feministische etiket.
Waarom? Omdat het niet waar is. Ik ben
niet zuur, maar dat is wat mensen dan met
een denken. Heel irritant.''
,,De Ierse schrijver George Bernard Shaw
heeft dat mooi gezegd: 'De redelijke mens
past zichzelf aan de wereld aan; de onrede
lijke blijft hardnekkig proberen de wereld
aan zichzelf aan te passen. Alle vooruitgang
is dus afhankelijk van onredelijke mensen'.
En zo is het ook. Zonder radicale ideeën
verandert er nooit iets.''
,,Het is zo'n genre dat echt niet mag, net als
porno. Een thriller kan nog, maar horror is
te plat, geen literatuur. Terwijl een boek als
American Psycho van Bret Easton Ellis toch
briljant is. Ik houd van de grote thema's:
de dood en de liefde. Ik wil horror schrij
ven, maar ook over oneindige tederheid.
Geen idee hoe je dat doet in horror, trou
wens, haha. Hoe schrijf je
überhaupt nog over liefde
en tederheid zonder in
clichés te vervallen? Dat
is misschien wel de aller
grootste rebellie.''
Wie een boek openslaat met
1001 hoofdstukken moet haast
wel aan sprookjes denken. Maar
in de nieuwe roman van de
Ierse schrijver Colum McCann
beland je voor je het weet in
een nachtmerrie, beleefd aan
twee kanten van een door haat
verscheurd land. Apeirogon (De
Harmonie, €24,90) begint met
de dood van twee onschuldige
meisjes, Abir en Smadir. Abir is
de dochter van Bassan Aramin
en wordt getroffen door een Is
raëlische kogel. Smadir, dochter
van Rami Elhanan, komt om bij
een bomaanslag in Jeruzalem.
Abir en Smadir - twee namen
met vrijwel dezelfde betekenis.
Abir is Arabisch voor 'de geur
van een bloem', Smadir bete
kent 'het openen van een
bloem' en verwijst naar het
Bijbelse Hooglied van Salomo.
Resten twee vaders, verteerd
door rouw. Een rouw die roept
om wraak, maar nu eens leidt
tot bezinning. Als de mannen
elkaar ontmoeten, ontstaat een
fascinerende dialoog en vinden
ze elkaar in een poging tot
verzoening, dwars tegen alle
heersende conventies in.
Zelf opgegroeid met de span
ningen van de burgeroorlog in
Noord-Ierland, laat McCann in
Apeirogon zoveel mogelijk kan
ten van het Palestijns-Israëlisch
conflict zien. Dat zorgt voor een
enigszins fragmentarisch en
springerig karakter. Gaandeweg
merk je hoe alle ogenschijnlijk
losse gebeurtenissen en over
wegingen samenvloeien tot een
blues vol troost. Geen sprookje,
maar een manifest van hoop in
nachtzwarte tijden.
44
Lezen
Is dat de 'slechtheid' waar u het over
heeft in uw manifest, of is het angst?
Zijn vrouwen bang voor andere vrouwen
die zich uitspreken of profileren?
Waarom is dwars denken zo belangrijk?
Uw volgende boek wordt literaire
horror. Vertel.
Nouveau Fuck verschijnt
bij Nijgh Van Ditmar (€10)
ST 1
LITERATUUR
Colum McCann,
Apeirogon
—Peter Sierksma
