en van Roye
BELAZERD
De kleine
blonde dood
GLAMOREUS
Heleen van Royen
De gelukkige
huisvrouw
Twee jaar geleden
overleed Dirk Ayelt
Kooiman (1946
2018), vooral be
kend van Montyn,
een spraakma
kende 'non-fictieve
roman' over het
leven van de con
troversiële graficus
Jan Montyn (1924
2015).
In lange gesprekken
vertelde Kooimans
hoofdpersoon hem
over zijn gerefor
meerde afkomst
en hoe hij die ont
vluchtte door zich
vrijwillig aan te mel
den als soldaat voor
het Derde Rijk.
Montyn zat bij de
Jeugdstorm en de
Kriegsmarine, en
diende als SS'er
aan het Oostfront.
Lezers kregen van
binnenuit, en zon
der moraliserende
ondertoon, een be
schrijving van het
Duitse front. Kooi
man schetste vele
gruwelijke scènes,
bijvoorbeeld met
een Belg genaamd
Hugo, die in de
barre Russische
winter een manier
zoekt om spanning
te ontladen door
een handgranaat
op zijn helm te leg
gen en die te ontze-
keren. 'Toen de knal
verklonken was en
we omhoogkwamen
uit onze dekking
stond hij daar nog,
hangend tegen de
wand van de loop
graaf. Zonder ge
zicht.'
Pas een paar jaar
na verschijning van
het boek kwam er
een discussie op
gang over het wie
belende waarheids
gehalte, de morele
keuzes die Jan
Montyn in zijn leven
had gemaakt en de
summiere aandacht
die Kooiman be
steedde aan de
slachtoffers van de
oorlog. Dat stond
de populariteit van
de roman niet in de
weg: Montyn is een
everseller.
Boudewijn Büch
(1985)
Boudewijn Buch
In 1985 publi
ceerde schrijver en
tv-maker Boudewijn
Büch (1948-2002)
zijn bekendste
roman: De kleine
blonde dood. Er
werden honderd
duizenden exem
plaren van verkocht.
Acht jaar later zou
het boek worden
verfilmd met Anto-
nie Kamerling in de
hoofdrol.
Het boek is de ver
werking van de
dood van Micky, het
vijf jaar oude zoon
tje van de schrijver.
Na een ongelukkige
val tijdens een
bezoek aan zijn
alcoholistische
moeder, raakte het
jongetje hersen
dood, waarna
hoofdpersoon
Boudewijn besloot
hem te laten insla-
pen. Overdonderend
mooi wist Büch zijn
verdriet te verwoor
den, zoals hij in de
jaren daarvoor al
eerder over zijn
overleden zoon had
geschreven, in ge
dichten, columns en
zelfs in bewogen
brieven aan zijn
vrienden. Ook in
interviews vertelde
hij over hem, zo liet
hij in Cosmopolitan
optekenen: 'Mijn
zoontje was niet te
redden. Een paar
jaar van mijn leven
is hij mijn enige
houvast geweest.
Een kinderdood is
het ergste dat je
kan treffen.'
Dat laatste is
natuurlijk ontegen
zeggelijk waar, al
leen bleek pas jaren
later dat Boudewijn
Büch helemaal
geen zoon had
gehad. Hij had
iedereen, ook zijn
vrienden, belazerd.
Büch zelf begreep
de ophef hierover
niet en zei dat hij
zich louter had
bediend van een
genre genaamd 'au-
tobiografictie', een
mengvorm van au
tobiografie en fictie.
(2000)
Na een korte car
rière als journalist
koos Heleen van
Royen (1965) voor
het schrijverschap.
Ze debuteerde met
de deels autobio
grafische roman
De gelukkige huis
vrouw, over een
vrouw genaamd
Lea die na een
zware zwanger
schap in een psy
chose raakt en
worstelt met de
zelfmoord van haar
vader; elementen
uit het leven van
de schrijfster zelf.
Het publiek omarm
de het boek direct,
want Van Royen
had met humor en
aanstekelijke vaart
geschreven over
Lea's leven en gek
te. De schrijfster
bleek een media
genieke verschij
ning die regelmatig
opdook in talk
shows. Ook liet ze
zich, o gruwel, foto
graferen voor gla
mourtijdschriften.
Hoewel een ver
dwaalde recensent
af en toe aardige
woorden over had
voor De gelukkige
huisvrouw (zo vond
de Volkskrant dat
Van Royen als cul
tuurcriticus een
AKO of Libris Lite
ratuurprijs ver
diende), was het
overgrote deel van
de kritiek uitermate
verbolgen over het
succes van deze
'gehypte roman'.
ZATERDAG 7 MAART 2020 19
