LICHTVOETIG
Het leven is
vurrukkulluk
Remco Campert
Het leven is
vurrukkulluk
eerste zin in een
opwelling geschre
ven, op een zomer
avond in de buurt
van het Amster
damse Vondelpark.
Hij speelde met de
spelling van het
woord 'verrukkelijk'
en zo ontstond het
begin van zijn
roman. Zonder
vooropgezet plan
begon hij te vertel
len, in een vrolijke,
lichtvoetige en
zwarthumoristische
stijl. In een paar
weken schreef hij
het boek dat hem
beroemd maakte
en zijn nijpende
geldzorgen weg
nam.
Het verhaal gaat
over twee gezwo
ren artistieke vrien
den genaamd Mees
en Boelie, die op
een mooie dag het
bedwelmende,
kortgerokte, agres-
sief-weerbarstige
meisje Panda te
genkomen. We
hebben het over
Panda.' Dat is de
beroemde ope
ningszin van de
bekendste roman
van Remco
Campert (1929),
een boek dat
inmiddels tot de
canon van de
Nederlandse
literatuur behoort
Campert had zijn
de vooravond van
de woelige jaren 60
en de drie tieners
staan midden in het
leven dat ze nog
geheel voor zich
hebben. Ze 'rok-
kenrollen' en roken
'marry-you-anna',
waardoor ze moe
ten 'giegullun' om
vervolgens tijdens
het 'seksjuwelen
verkeer' 'viesziek
plezier' te beleven.
Met Het leven is
vurrukkulluk kwam
- eindelijk, einde
lijk - lichtheid en
onverschrokken
levenslust de
literatuur binnen.
BANDELOOS
Ik, Jan
Cremer
Cremer was een
autobiografische
beschrijving van
het leven van de
rebelse schrijver
en schilder Jan
Cremer (1940), over
zijn volkse jeugd,
motorreizen en vele
liefdesveroveringen.
Na verschijning
werd het boek door
de literaire kritiek
de grond in ge
stampt, met name
vanwege de vele
poepverhalen en
expliciete seksscè
nes. 'In het begin
naaide ik Brigitte
vijf keer per nacht,
en hoe, wild, wilder,
wildst, na een paar
weken schold ze
me uit voor intellec
tueel, omdat ik haar
maar één keer
naaide en dan nog
met moeite.'
Cremers verdorven
bravouretaal en on
besuisde seksuele
escapades werden
gezien als een mo
reel gevaar voor de
jeugd. 'Jan Cremer
hoort in een kliniek
thuis of in een
tuchthuis', schreef
een criticus in
Trouw. Alleen W.F
Hermans was posi
tief. 'Zijn boek is
een bandeloze
ontploffing tussen
autobiografie en
mythomanie (zieke
lijke fantasterij).
Ik heb het in één
ruk uitgelezen.'
Door de felle reac
ties kreeg Cremers
schelmenroman al
snel een cultstatus
en ook daar sprak
men schande van,
want met Cremer
was 'de reclame' de
literatuur binnenge
komen. De auteur
wist perfect hoe hij
de media moest be
spelen. Pas jaren
later kreeg het boek
de lof die het ver
diende en gaf men
schoorvoetend toe
dat de jaren 60 pas
echt begonnen met
deze roman.
literatuur. Het hof
was het daarmee
eens en sprak
Hermans vrij.
Goed om te weten:
kwetsende uitspra
ken van personages
kunnen schrijvers
niet worden aan
gerekend.
Remco Campert
(1961)
Bij reeks
'Het leven is vur
rukkulluk, zei
Jan Cremer
(1964)
De 'onverbiddelijke
bestseller' Ik, Jan
ZATERDAG 7 MAART 2020 17
