KWETSEND
Ik heb altijd
gelijk
Schrijver en veellezer Ronald Giphart
stelde op ons verzoek een persoonlijke
top-10 van rebelse romans samen. Na wat
wikken, wegen en dubben, presenteerde
hij deze lijst.
W.F. Hermans
(1951)
WILLEM FREDERIK HERMANS
Een roman die het
naoorlogse Neder
land deed sidderen
was Ik heb altijd
gelijk van W.F.
Hermans (1921
1995), over een
dienstplichtige sol
daat die gedesillusi
oneerd terugkeerde
van de politionele
acties in Indonesië.
Terug in ons land,
waar de wederop
bouw net was be
gonnen, raakte hij
verteerd door een
Hermansiaanse
woede.
'Ik spuw op de hele
boel, op jullie, op
Soekarno, op de
Koningin, op alles. Ik
schijt erop, ik schijt',
tekende hij op. Een
nog grotere rel ver
oorzaakten de sol-
daats uitspraken
over katholieken:
'Dat is het meest
schunnige, bela
zerde, onderkruipe-
rige, besodemieter
de deel van ons
FOTO'S ANP
volk! Maar die
naaien erop los! Die
planten zich voort!
Als konijnen, ratten,
vlooien, luizen.'
De verontwaardi
ging onder gekwet
ste katholieken was
groot en direct na
publicatie riepen
kranten en tijd
schriften dat W.F.
Hermans gerechte
lijk moest worden
vervolgd. De officier
van jus-titie besloot
tot een proces,
waarbij Hermans
zich moest verdedi
gen voor meningen
van zijn fictieve per
sonages.
In zijn pleitrede ver
weerde hij zich met
de stelling dat hij in
de eerste plaats
literator was. Het
proces was in zijn
ogen een aanslag
op de vrijheid van
16
