'Vriendinnen
gaven Anna
het advies
haar tas te
verstoppen als
ze met mij
ging daten'
Turk. Ik moet altijd weer oprotten naar
mijn eigen land als mijn mening iemand
niet aanstaat. Dan ben ik toch weer de an
der, een voorwaardelijk mensch, b-garni
tuur. Heel frustrerend."
,,Ja, echt. Je moet je inprenten bepaalde
stukken niet meer te lezen, al dat tuig op
social media. Mijn belangrijkste les is ge
weest: negativiteit is geen brandstof waarop
je kunt lopen. Ik heb vaak aangifte moeten
doen van bedreigingen van mensen die mij
dood wensen. Die mijn kinderen iets wil
len aandoen. Ik kan daar heel lang in blijven
hangen. Maar je kunt ook zeggen: het is een
fact of life. En er zijn wél duizenden mensen
die me leuk vinden, die de moeite nemen
een boek te kopen of mijn programma's te
bekijken. Uiteindelijk brengt dat me verder.''
Zijn dochtertje Mia is klaar met haar mid
dagslaapje en komt de woonkamer binnen.
Akyols ogen beginnen te stralen. Dit is niet
de balsturige, nukkige Eus, dit is papa Eus.
Thuis is hij zo gelukkig dat hij er weleens
bang van wordt, zegt hij, met zijn gezin,
met zijn vriendin Anna, journalist en
schrijver. Het was meteen raak toen hij haar
in de ogen keek, hoe verschillend ze ook
waren - ze had een zorgeloze jeugd en ging
naar een internationale school. Vriendin
nen gaven haar het advies haar tas te ver
stoppen als ze gingen daten, want hij was
'bad news'. Het deerde niet. ,,Er was totale
wederzijdse verslaving, het meest intense
liefdesgevoel wat ik ooit had gehad.'' Hij be
wonderde haar stoïcijnsheid, haar controle.
Haar uitstraling. Zij bewonderde zijn onge
naakbaarheid, arbeidsethos, altijd maar
gaan. ,,Anna leert mij dat ik soms opener
moet staan, minder direct in mijn commu
nicatie, positiever. Ik leer haar dat zij niet
over zich heen moet laten lopen, meer bra
nie te hebben. Wij vullen elkaar helemaal
aan.''
Hij denkt vaker na over zijn eigen jeugd,
nu hij zelf kinderen heeft. ,,God, hoe kon
den twee ouders hun kinderen zo liefdeloos
opvoeden. Wij waren vroeger niks, we de
den nergens aan mee, mijn vader was een
nihilist, mijn moeder was cultuurarm en
taalarm. We waren geen lid van een om
roep of politieke partij. Ik heb die enorme
achterstand ingehaald dankzij tv-kijken, en
veel boeken lezen. Op die manier heb ik
mijn eigen morele kompas gecreëerd. Ik
denk dat ik daardoor misschien ongrijpbaar
ben voor sommige mensen.''
Maar het besef dringt ook door dat op
groeien in een achterstandswijk niet alleen
maar ballast is. ,,Ik ben de puurheid van de
straat meer gaan waarderen. What you see is
what you get, dat waren wij. De mensen zijn
er misschien niet helemaal sociaal aange
past en ze gedragen zich misschien niet
helemaal zoals het moet, maar ze zijn wel
eerlijk. Anders dan die lui uit de boeken-
en televisiewereld.''
,,Dat is het helemaal. Minder achterbaks en
minder opportunistisch. Nu moet ik steeds
laveren en opletten, wie is hier degene die
ergens een slaatje uit probeert te slaan?
Zulke dingen hebben me cynisch gemaakt
over de mediawereld en veel positiever over
de wereld die beschreven staat in Eus.''
,,Ik denk wel dat ik meer in touch ben met
de echte wereld dan veel andere mensen
die ook een mening formuleren. Met jon
gens en meisjes die, weet ik veel, Zwarte
Piet verdedigen of PVV stemmen. Met boe
ren die van de ene op de andere dag te ho
ren krijgen dat hun veestapel gehalveerd
moet worden. Ik begrijp ook wel dat Zwarte
Piet anders moet. Maar je kunt niet van de
ene op de andere dag zeggen: hij moet weg
en by the way, je bent een racist. Als je los
gezongen bent van deze mensen, dan is het
makkelijk om te roepen dat boeren moeten
inpakken en dan krijg je applaus van je
soortgenoten in de millenniumbubbel.
Maar als je werkelijk kijkt naar een situatie,
moet je realistisch zijn. Hoe krijg je ieder
een mee. Dat is ook de reden niet uit De
venter weg te gaan, ik wil niet worden ver
pest door een schijnwerkelijkheid. In mil-
lennial-media-kringen wordt een beeld ge
cultiveerd dat totaal niet strookt met het
land buiten de Randstad. En veel lezers her
kennen mijn beeld van de werkelijkheid.''
Lacht. ,,Ik voetbal met een aantal van hen.
Ze doen nog hetzelfde als vroeger, dingen
die niet helemaal maatschappelijk geaccep
teerd zijn, om het zo te zeggen. Wat mij
soms in een lastige positie brengt. Soms
denk ik: jongens, het is beter voor mij dat
ik er niet bij ben als jullie bepaalde dingen
bespreken. Criminele zaken, ja. Dan loop ik
even de kleedkamer uit.''
,,Nee! Dat zou hypocriet zijn, want ik weet
waar zij vandaan komen en hoe zij gevormd
zijn. Zij hadden diezelfde zwakkere positie.
D e helft van mijn team stemt PVV. Moet ik
daar ook over oordelen? Hier begon dit ge
sprek over: als ik aan één ding een hekel
heb, dan is het conformisme. Moet ik op
eens bij een deftige club gaan voetballen
omdat mijn jeugdvrienden nog steeds doen
wat ze altijd hebben gedaan? Ben ik beter
geworden dan zij? Moet ik me moreel supe
rieur voelen? Als ik dat zou doen, zou ik
precies zo zijn geworden als de mensen die
ik verafschuw."
Zit je toch weer te mopperen. Met dit
soort aantijgingen is het moeilijk posi
tief te blijven.
Minder achterbaks.
Jouw hart ligt bij de underdog. Begrijp
je waarom sommige mensen op het
slechte pad raken?
Hoe is het met de mensen in je boek
afgelopen, je vrienden van vroeger?
Zeg je daar dan wat van?
ZATERDAG 7 MAART 2020 13