'Een dwarsdenker hebben we graag'
9
doeld voor vakantiegangers die
lange gesprekken willen voeren
met het thuisfront. Vandaar dat de
eerste telefoon is neergezet op een
plek waar veel toeristen samenko
men.
Stoomtrein
We schrijven 1999. In Kruiningen
staat een telefooncel waar in een
heel jaar één keer gebruik van is
gemaakt. En dat terwijl het in
stand houden van zo'n belhokje
rond de 4000 gulden per jaar kost.
KPN Telecom kondigt daarom
drastische maatregelen aan. In
2000 staan er nog vierhonderd cel
len in Zeeland. Dat is onrendabel
en dus worden er 260 groene bel-
zuilen weggehaald.
Het is het begin van het einde.
In 2015 zijn er nog maar negen
over in Zeeland. KPN heeft de cel
len dan al allemaal overgedaan aan
RBL Telecom. Maar ook deze aan
bieder ziet er al snel geen brood
meer in en is bezig ze allemaal
weg te halen uit heel Nederland.
Is er dan helemaal geen tele
fooncel meer te bewonderen in
Zeeland? Jawel, bij de stoomtrein
in Goes staat er nog één. Een echte
groene (foto). Opdat we het nos
talgische belhokje nooit zullen
vergeten.
de nacht de interesse van een taxi
chauffeur. Hij denkt meteen aan
de ontvoering. In de telefooncel
treft hij de twee kinderen aan,
vastgebonden en dicht tegen el
kaar aan geschurkt. In goede ge
zondheid worden de kinderen
herenigd met de ouders.
Enormeoverlast
Begin jaren negentig buigt de
Raad van State zich over een wel
heel bijzondere situatie. De Roo-
sendaalse familie Mentzij woont
namelijk in Middelburg in een
telefooncel. Het gezin (man,
vrouw, kind en vier honden) werd
in Roosendaal uit hun huis gezet
wegens de enorme overlast die ze
veroorzaakten. Ze vertrekken
daarop naar Middelburg en trek
ken in bij een van de ouders. Maar
ook hier gaat het mis en het gezin
komt op straat te staan. Voor een
woning komen ze niet meer in
aanmerking en dus leven ze in een
Middelburgse telefooncel. Uitein
delijk wordt de gemeente Roosen
daal, waar het gezin ook vandaan
komt, verplicht om hun woon
ruimte aan te bieden.
Tot halverwege de jaren 80 kon
je in een telefooncel alleen met
munten terecht. Maar op 22 april
1986 wordt de eerste kaarttelefoon
van Nederland in gebruik geno
men. De primeur is voor Vlissin-
gen. Aan burgemeester Van der
Doef de eer om het eerste gesprek
te voeren. Vanuit een telefooncel
op het Bellamypark belt hij naar
A.C. Bontebal, directeur van de
VVV, die hem te woord staat met
een kwartjestelefoon. De kaartte-
lefooncel accepteert geen munt
geld meer. Hij is met name be-
Özcan Akyol - onder meer colum
nist van deze krant - heeft het voor
elkaar. In zijn speciaal voor de aan
staande Boekenweek geschreven
essay Generaal zonder leger jaagt hij
heel literair Nederland in de gordij
nen. Woensdag 11 maart laat Akyol
- beter bekend als Eus - zijn neus
zien in Zeeland.
Eerst doet hij om 14.00 uur boek
handel Het Paard van Troje in Goes
aan. Eigenaar Anthoni Fierloos
heeft het essay gelezen en herkent
zich er helemaal niet in: „Althans
niet in het beeld van de zelfgenoeg
zame boekhandelaar die neerkijkt
op de boeken van Riley. Gewoon,
omdat ik niet zo'n elitaire boekhan
delaar ben. Ik denk dat Eus een uit
stervend ras beschrijft, de meeste
boekverkopers zijn niet elitair. Wat
ik zielig vind, is dat hij de boekhan
delaar in Veenendaal herkenbaar
heeft gemaakt. Nee, hij noemt geen
naam. Maar een winkel in Veenen-
daal waar literaire avonden worden
gehouden, dan weet iedereen over
wie het gaat."
Dat in het boekenweekessay de
Nederlandse jurycultuur wordt ge
hekeld, daarin kan Fierloos zich wel
vinden. Hij zegt: ,,Er zitten in die li
teraire jury's altijd mensen die van
binnen het vak komen. Vrienden
van de schrijver, zijn uitgever, jour
nalisten die recensies schrijven. Ik
denk even Zeeuws aan onze
Zeeuwse Boekenprijs, daar is het
wereldje ook heel klein." En verder:
,,Ach, wat in het essay wordt be
weerd, is natuurlijk zwaar over
trokken. Het is amusant om te le
zen en past goed in het thema 'Re
bellen en dwarsdenkers'."
Met open armen
Om 16.00 uur wordt Özcan Akyol
in Vlissingen verwacht. ,,We zullen
hem met open armen ontvangen",
zegt Gerda de Haan van boekhan
del 't Spui. ,,Een lekkere dwarsden-
ker hebben we graag. Natuurlijk
moet iedereen lezen waar hij zin in
heeft, daarin heeft hij gelijk. Wat
het volgens hem saaie programma
VPRO-boeken betreft: wij waren
hier altijd fan van die uitzendingen,
ze gaven welkome verdieping. En
de meeste boekhandels in Neder
land zijn niet stoffig, ik zie heel veel
enthousiaste collega's."
Vanaf 20.00 uur verzorgt Akyol
met zijn speciale gast Levi Wee-
moedt een literaire avond in Porgy
en Bess in Terneuzen. Eigenaar
Hans van de Sande van Boekhandel
Van de Sande in de stad moet het
geruchtmakende essay nog lezen.
Op voorhand kan hij wel zeggen dat
een dwarsdenker hem aanspreekt.
De Boekenweek is van 7 tot en
met 15 maart en heeft als thema
'Rebellen en dwarsdenkers'.
donderdag 5 maart 2020
GO
Kijk op de site bij /video
Bellen in bikini, Renesse 1980. archieffoto wim riemens
De Vlissingse burgemeester Jaap van der Doef neemt in april
1986 de eerste kaarttelefooncel van Nederland in gebruik.
'Arrogante boekhandelaars die
neerkijken op de lezers van de
immens succesvolle serie De
Zeven Zussen van Lucinda Riley.
Nederlandse schrijvers: braaf,
saai, fantasieloos, niet om door
te komen. En dan die boeken
programma's op de televisie;
slaapverwekkend is heel erg
zacht uitgedrukt.'
Jan van Damme
Vlissingen
Özcan Akyol heeft heel wat
stof doen opwaaien met zijn
essay Generaal zonder leger.
FOTO PIROSCHKA VAN DE WOUW ANP
