Eigen plek
voor Zeeuwse
veteranen
Kerkschip verruilt Vlissingen voor Veere
8 ZEELAND
WEG UIT ZEELAND SLACHTOFFER MOBIEL BELLEN^
Eenzaam en verlaten stonden ze tot een paar jaar geleden nog
in het straatbeeld, telefooncellen. Maar niemand die nog naar ze
omkeek, niemand die er tegen praatte. Alleen bij vandalen waren
ze nog populair, en bij wildplassers. Onlangs verdween de
laatste telefooncel uit onze provincie. Het einde van een tijdperk.
Theo Giele
Vlissingen
De Middelburgse oud-marine
man John Kouters is een van de
drijvende krachten achter het
ontmoetingshuis voor veteranen.
Volgende maand opent het cen
trum voor veteranen de deuren.
Kouters schat dat er zo'n vijfdui
zend ex-militairen in Zeeland
zijn. Van nog jonge mannen en
vrouwen die uitgezonden werden
naar Irak of Afghanistan tot in
middels bejaarde Indiëgangers.
Stuk voor stuk ex-militairen met
een eigen verhaal. De een heeft
een paar maanden in Libanon ge
diend, op vredesmissie met Unifil,
de andere diende jaren in de oer
wouden van Nieuw-Guinea.
Nuldelijners
Het Veteranen Instituut leidt
'nuldelijners' op, oud-militairen
die aan veteranen hulp bieden
door ze aan te horen en indien no
dig ze in contact te brengen met
professionele zorgverleners. Kou
ters is zelf een van de twintig nul-
delijners die in Zeeland 24 uur per
dag en 7 dagen per week bereik
baar zijn voor veteranen. Als lot
genoten hebben zij eerder in de
gaten wat er speelt dan iemand
die nooit in het leger heeft geze
ten. ,,Een huisarts kan denken dat
drank en drugs de oorzaak zijn
van de problemen. Maar wij her
kennen wat er achter zit. Waarom
iemand naar de fles en de pillen
grijpt. Om te vergeten."
In het veteranencentrum kun-
nen oud-militairen, maar ook po
litiemensen, ambulancemede
werkers, brandweerlieden en an
deren met een geüniformeerd be
roep, elkaar in een huiselijke sfeer
ontmoeten. ,,Het is laagdrempelig.
Iedereen kan hier binnenlopen.
Ze kunnen hier hun ei kwijt en als
ik aan iemand zie dat hij het moei
lijk heeft, kan ik hem even apart
nemen. Op die manier kunnen we
een oplossing zoeken."
Zorgplicht
Het heeft lang geduurd voordat er
een centrum voor veteranen in
Zeeland kwam. Hoewel gemeen
ten een zorgplicht hebben ten op
zichte van veteranen, ervaart
Kouters weinig medewerking.
,,Als elke gemeente duizend euro
zou bijdragen, zijn wij al uit de
Iedereen kan hier
binnenlopen. Ze
kunnen hier
hun ei kwijt
vaste kosten. Met dat geld voor
kom je dat een aantal mensen ver
der in de problemen komt."
Dat er nu een eigen centrum
voor Zeeuwse veteranen is, is te
danken aan de Stichting Meijaard-
Rijsdijk. Die heeft het pand, een
voormalig schoolgebouw, ge
kocht.
Oprichtster
,,We noemen het centrum het Eli
zabeth-Alexander Huis, genoemd
naar de twee jaar geleden overle
den oprichtster van de stichting
en haar broer en doodgeboren
zoontje. Die heetten allebei
Alexander", vertelt John Kouters.
De Inspecteur-Generaal van de
Krijgsmacht luitenant-generaal
Frank van Sprang komt 18 april
het ontmoetingshuis te openen.
Vlissingen
Aan de kust hield een
telefooncel het vaak
nog wel even uit,
stapte er af en toe een
verdwaalde toerist
binnen.
Bellen met een heimelijke
liefde, stiekeme telefoontjes naar
dubieuze 'vrienden' of gewoon
even je ouders laten weten hoe kek
de camping in Renesse is. Tiental
len jaren was de telefooncel on
misbaar in de Zeeuwse samenle
ving. Het is bijna niet voor te stel
len, maar in de jaren zeventig en
tachtig vochten dorpen, steden en
wijken om de komst van het bel-
hokje. Hele gemeenteraadsverga
deringen werden eraan gewijd om
tot de beste locatie te komen. Maar
na de opkomst van het mobiel bel
len begin deze eeuw verdwenen ze
in razendsnel tempo. Vijf jaar ge
leden waren er nog negen wer
kende telefooncellen in Zeeland,
nu zijn ook die opgedoekt. Ze le
verden bijna niets meer op.
De eerste openbare straattele
fooncel wordt in 1931 in Amster
dam geplaatst. Daarna volgen snel
meer steden. In 1934 komt bij de
gemeente Middelburg een verzoek
binnen van de PTT om op de
Markt een telefooncel te mogen
plaatsen. Na een langdurige brief
wisseling gaat Middelburg ak
koord. Een jaar later, op 12 novem
ber 1935, wordt de cel in gebruik
genomen.
In 1960 wordt in Zeeland de eer
ste telefoon geplaatst met volauto-
Een dreigbrief eiste
5000 gulden. Het
bedrag moest in een
telefooncel worden
achtergelaten. De
schrijvers werden
betrapt en belandden
in een andere cel
matische apparatuur. Dat gebeurt
in de Bloemenlaan in Vlissingen.
Niet-verbeld geld wordt voor het
eerst teruggegeven. Wachten op
gesprekken duurt vanaf dan ook
een stuk korter.
Dreigbrief
Het is een scenario dat niet zou
misstaan in een aflevering van
Bassie en Adriaan. Eind jaren zes
tig ontvangt Hulstenaar Wilking
een dreigbrief in zijn brievenbus.
Daarin staat dat de 77-jarige al
leenstaande man 5000 gulden in
een enveloppe moet stoppen en
tussen 10.30 en 10.45 uur dient
achter te laten in de telefooncel op
de Hulstere Markt. 'En stop die en
veloppe in het telefoonboek dat
daar ligt.'
Voldoet de bejaarde Hulstenaar
niet aan de eis, dan wordt hij ver
moord, zo staat te lezen in de
dreigbrief. Wilking stapt naar de
politie. Er wordt afgesproken dat
Wilking aan de eis voldoet, terwijl
agenten op een afstandje meekij
ken. Al snel heeft de politie twee
jonge Hulstenaren in de smiezen
die zich ophouden bij de telefoon
cel. Ze worden betrapt en vliegen
een andere cel in. Volgens het duo
gaat het om een uit de hand gelo
pen grap.
Gemaskerde gangsters ontvoe
ren juni 1975 twee kinderen in Het
Zoute, net over de grens bij
Zeeuws-Vlaanderen. Ingrid (3) en
Hubert 6), zoon en dochter van
Pierre Bonnet, worden midden in
de nacht meegenomen uit de kapi
tale villa van de schatrijke Belgi
sche industrieel. De politie slaat
meteen groot alarm. In Zeeuws-
Vlaanderen vinden grenscontroles
plaats. Pas dagen later worden de
kinderen teruggevonden. Een ver
lichte telefooncel wekt midden in
De opvarenden - abt Abibos, over
ste Elisabed en zuster Nino - waren
dinsdagmiddag al een beetje wee
moedig dat ze na een kleine 2,5 jaar
uit Vlissingen zouden wegvaren.
Ze kwamen in het najaar van 2017
naar Vlissingen, omdat ze een ken
nis hadden die kon helpen bij het
ombouwen van een voormalig on-
derhoudsschip van Rijkswaterstaat
tot kerkschip. De bedoeling was om
binnen een jaar de Europese rivie
ren te bevaren om Georgisch-or-
thodoxe kloostergemeenschappen
op te zoeken.
Die wens leeft nog steeds, maar
het opknappen van het schip, het
volgen van cursussen en het halen
van vaarbewijzen kostte meer tijd
dan aanvankelijk gedacht. Een
brand op een bijboot vorige zomer
zorgde voor meer noodzakelijk on
derhoud en meer tijdverlies. De
brand maakte bovendien de ge
meente wakker. Burgemeester en
wethouders verordonneerden dat
vader abt en de twee kloosterzus
ters niet langer aan boord mochten
slapen en voor eind 2019 moesten
vertrekken.
Na wat juridisch getouwtrek over
de schadeafhandeling van de brand
en onderhandelingen over het ver-
trektijdstip mocht De Elia II tot 1
maart aan de Visserijkade blijven
liggen. Uiteindelijk kwamen daar
nog een paar dagen bij vanwege
stormachtig weer en het verwijde
ren van plastic en netten uit de
schroef. Een verzoek om Vlissingen
als thuishaven te mogen gebruiken,
is door het college afgewezen. Het
vertrek van de kloosterlingen en
hun kerkschip is daarmee defini
tief. Ze voeren gisteren naar Veere,
leggen nog 'ergens in Zeeland' aan
voor wat extra onderhoud en varen
dan door naar Antwerpen, waar ze
tot na de zomer aan de steiger van
een bevriende werfeigenaar kun
nen blijven liggen. Of het schip,
De Elia II vaart voorbij de Keersluisbrug. foto lex de meester
waarvan de kerk intussen is ver
fraaid met fresco's, daarna Europa
donderdag 5 maart 2020
GO
Om met elkaar de verhalen te
delen. Om te lachen, om een
luisterend oor te vinden. Einde
lijk krijgen ook de Zeeuwse ve
teranen een eigen plek. Na
jaren te hebben gebivakkeerd
in de stationsrestauratie in
Vlissingen is er nu, een paar
honderd meter verderop, een
eigen onderkomen aan de Fa-
radayweg.
- John Kouters, veteraan
Telefooncel in 90
jaar van onmisbaar
naar overbodig
Maurice Steketee
De Elia II heeft de Eerste Bin
nenhaven van Vlissingen gister
morgen verlaten. Het kerkschip
van Georgisch-orthodoxe kloos
terlingen passeerde rond tien
uur de Keersluisbrug om via het
Kanaal door Walcheren naar
Veere te varen.
René Hoonhorst
Vlissingen
intrekt, weten de kloosterlingen j Kijk op de site bij /video
nog niet zeker.
