II
9
Afgelopen nacht
regende het. De
kinderen hebben
uren liggen huilen
hij weet dat anderen het ook al ge
probeerd hebben bij de reguliere
grensovergangen. Maar bij ieder
een is het kwartje inmiddels ge
vallen: de Grieken peinzen er niet
over om ook maar één vluchteling
binnen te laten. Sterker nog: je
schrikt ervan als je hoort hoe ze
zijn behandeld door de grens
wachten aan de overkant. ,,We
moesten alles inleveren", zegt een
vrouw uit Afghanistan die een il
legale poging waagde. ,,Geld, pa
pieren, zelfs onze schoenveters, en
toen werden we Turkije weer in-
geschopt."
Er zijn meer van dit soort verha
len. Ze zijn niet te controleren,
omdat er geen journalisten meer
worden toegelaten in de buurt van
de officiële grensposten. Maandag
is er een tiental verslaggevers op
gepakt, omdat ze zich 'op verbo
den terrein' hadden begeven. Wel
is duidelijk dat er deze week een
jongetje is verdronken in de Mid
dellandse Zee. Hij was met zijn fa
milie op weg naar een Grieks ei
land, toen hun bootje kapseisde.
Ook is er om vage redenen een Sy
rische man neergeschoten. Door
de Grieken, zeggen de Turken.
Door de Turken, zeggen de Grie
ken.
Ook zijn er verhalen van men
sen die woedend zijn. Op de Tur
ken, omdat ze lekker zijn gemaakt
niks van Europa", zegt hij. ,,Maar
ik hoop dat ze mij ook snappen."
Hij vluchtte met zijn gezin 2,5 jaar
geleden uit het zuiden van Idlib
naar Turkije, ergens in centraal-
Anatolië, en verdiende daar de
kost met allerlei dagelijkse klusjes.
Het was soms net genoeg om zijn
gezin te onderhouden, maar soms
ook niet. Toen hij vorige week pre
sident Erdogan hoorde, pakte hij
alles en iedereen bij elkaar en ver
trok naar die verre grens in het
westen. ,,Ik wil dat mijn kinderen
vrij zijn en naar school kunnen
gaan. Ik wil dat hij (hij wijst naar
zijn ene zoon) elektricien kan
worden als hij wil, en hij (zijn an
dere zoon) een professor."
Maar nu zit hij hier, al een paar
dagen. Ze zijn met negentien
mensen, zijn eigen gezin en die
van twee neven. Ze hebben hun
toevlucht gezocht tussen de bo
men, in de hoop dat de wind er
wat minder hard waait, maar dat is
helaas niet het geval. Ze zitten op
de grond, op meegebrachte dekens
en hebben zeildoek gespannen om
nog een beetje beschutting en pri
vacy te hebben. De kleintjes heb
ben net wat snoep gekregen van
hulpverleners, een vrouw eet
koude bonen in tomatensaus uit
een blikje, en een jonge moeder
heeft een pak luiers gekregen. Ze
zijn helaas niet de goede maat,
maar dat moet dan maar. 's Nachts
is het koud, zegt Merdan, dus ze
proberen overdag te slapen. Als
het donker wordt, kruipen ze met
z'n allen rond een vuurtje, net als
alle andere gezinnen hier, en ze
hopen dat de allerkleinsten dan
toch indutten. Maar niet de afgelo
pen nacht. ,,Toen regende het. Ze
hebben uren liggen huilen."
Natuurlijk heeft Merdan over
wogen om de oversteek te maken,
de rivier is hier niet al te diep. En
met een heel bittere pil. ,,Ze brach
ten ons tot de grens", zegt een Sy
rische man verontwaardigd. ,,En
toen zeiden ze: zoek het verder
zelf maar uit." Op de Grieken, om
dat die met alle middelen de poort
dichthouden. Op Europa, want
'waarom zien ze daar niet dat we
geen kant meer op kunnen?'
De mensen die zich dit laatste
afvragen, klinken overigens meer
wanhopig dan boos. Een grote
Oeigoerse familie, ze zijn met
twintig, bivakkeert ook al een paar
dagen in Doyran. Zij komen uit
Afghanistan, zoals de meesten
hier. ,,Wij zijn al negen jaar in Tur
kije", zegt een van de mannen, die
zijn naam niet wil zeggen. ,,We
kunnen niet terug naar Afghani
stan, want daar ben ik gemarteld."
Hij laat zijn littekens zien. ,,We
willen niet terug naar Samsun
(een Turkse stad aan de Zwarte
Zee), want daar zijn we al een paar
keer belaagd door mensen die ons
niet willen. En nu mogen we ook
niet naar Europa. Ik weet het niet
meer."
Bushalte
En ja, het kan zelfs nog erger. Als je
echt helemaal verloren bent, dan
zit je op de stoep naast een bus
halte, ergens in de buitenwijken
van Edirne. Je vertelt je hele ver
haal in een paar minuten, want als
het over oorlog en bommen gaat,
dan ben je het liefst heel snel klaar.
Enes Haiz (38) komt uit Idlib, dat
zegt genoeg.
Hij zit hier met drie families,
onder wie vijf kleine kinderen en
drie zwangere vrouwen. Ze zagen
Islamitische Staat komen, de Ame
rikanen, het Syrische leger en de
Russen. ,,Onze stad ziet eruit als
de maan." Zijn twee broers en zijn
vader zijn dood, zegt hij, en zijn
moeder verloor beide benen. Een
jaar, twee maanden en 24 dagen
geleden kwam hij naar Turkije. En
nu zit hij hier, bij deze bushalte, in
de volle wind, naast de ruïne van
een badhuis. Als hij van ons hoort
dat er bij de grenspost van Pazar-
kule niemand meer doorheen
komt, zegt hij: ,,Ik ga er ook niet
meer heen."
Geheim
Plots stopt er een brommertje met
twee Turkse jongemannen. Of ze
een lift willen naar Pazarkule. Kost
maar 600 lira per persoon. En ja,
gegarandeerd dat ze de grens over
kunnen, de twee weten een ge
heim weggetje. Enes vertrouwt
het niet. Hij overlegt met zijn neef.
,,Dit zijn jagers", zegt die. ,,Niet
doen. Ze zetten ons ergens af, pak
ken het geld en gaan er dan van
door." Enes schudt zijn hoofd naar
de jongens. ,,Nee we doen het
niet."
Maar wat dan? ,,Misschien komt
er iets uit het overleg met de Euro
pese Unie. Dat is al eerder gebeurd,
toch? Dat ze dan toch weer wat
mensen toelaten?"
Maar als ook dat niet gebeurt?
,,We wachten hier nog een paar
dagen."
Maar hier is niks. Wat doen jul
lie daarna? ,,Dan gaan we naar
Istanboel."
Maar wat gaan jullie daar dan
doen?
woensdag 4 maart 2020
GO
TURKIJE
GRIEKEN
Istanboeb
BULGARIJE
Doyran
-Merdan Mohamed, Syriër
Overdag zit
ten de vluchte
lingen wat te
dommelen,
's nachts hou
den ze zich
warm bij een
vuurtje. FOTOS ad,
REUTERS EN AFP
®Kijk op de site bij /video
Mark van Assen vertelt
over de grensvluchtelingen.