Marjan Berk
r
Rechter: 130.000 klanten betaalden Nuon te veel
NIEUWS 17
Toen ik haar
ilvJl
cvzatte
lezen,
hoorde ik
het glazen
plafond
rinkelen
ieuwsgierig en aan
dachtig zat de uit
verkochte zaal van
de Amsterdamse
Stadsschouwburg
te luisteren naar Evelien Aende-
kerk, de eerste vrouwelijke direc
teur van de Stichting Collectieve
Propaganda van het Nederlandse
Boek. Zij opende het boekenfeest.
Dat was vorig jaar, 2019. Lieve
lezer, ik grijp terug.
Wat er toen gebeurde was met
een een kennismaking met tough
cookie Evelien. Freek de Jonge,
mid-zaals geposteerd, kon het
weer eens niet laten en onder
brak Eveliens betoog met iets
noodzakelijks, wat hij aan ons al
lemaal kwijt wilde.
Maar Evelien liet geen 'witje'
vallen. Kalmpjes legde zij Freek
uit dat dit de opening van de
Boekenweek was en dat zij niet
van plan was van onderwerp te
veranderen. Zodat Freek licht
mopperend weer ging zitten en
verder zoet was.
aan de thee om een beetje van
dichtbij te zien wie zij is. Ik ben
nog steeds nieuwsgierig. Ik heb
op Google een indrukwekkend
cv gelezen. Ze heeft zich breed
ontwikkeld: behalve zakelijk is
ook de inhoudelijke kant dik in
orde, net als de connectie met de
jonge mensen en met de kunst,
en de sponsoring van van alles en
nog wat. Toen ik haar werk
levensloop zat te lezen, hoorde ik
het glazen plafond angstig rinke
len
Maar nu wilde ik weten waar
mee Evelien haar eigen leeshon
ger voedt. Zij antwoordde: ,,Ik
lees van alles. Veel. En van alles
door elkaar. Dat deed mijn moe
der ook al, alleen had zij een
grote voorkeur voor boeken met
op de omslag een kasteel. Of een
revolver! Laat ik het zo zeggen:
wij discrimineren geen enkel
genre!''
En ze vervolgde: ,,Ik verkoop
geen boeken. Wij zijn de Stich
ting Collectieve Propaganda van
het Nederlandse Boek. En let op
het Boekenweekgeschenk, dit
jaar geschreven door Annejet van
der Zijl. Heel bijzonder!''
,,En nogmaals: ik verkoop geen
boeken. Wij zijn de Stichting
Collectieve PROPAGANDA voor
het Nederlandse Boek!''
Vier onderzoekers van Stanford
University, New York University
en The National Bureau of Eco
nomic Research kregen 2743 Fa-
cebookgebruikers zover om met
het experiment mee te doen. Een
maand lang gebruikten de proef
personen geen Facebook en werd
hun welzijn, nieuwsconsumptie
en mediagebruik gemeten. Er
kwamen vier resultaten uit het
onderzoek dat deze maand in het
wetenschappelijke tijdschrift
American Economic Review is ver
schenen.
Ten eerste bleken de proefper
sonen zonder Facebook gemid
deld een uur per dag over te
houden. Dat komt ook door
minder gebruik van an
dere sociale media en
internet. Door het niet
volgen van links op
Facebook en het niet
gebruiken van media
die Facebook nodig
hebben om in te loggen,
zoals Spotify en Tinder,
gingen de onderzochte perso
nen minder online en besteed
den ze meer tijd aan televisie en
afspreken met vrienden of fami
lie.
Ten tweede rapporteerde de
onderzoeksgroep dat ze zich
zonder Facebook beter voelde.
De deelnemers scoorden beter
op geluk, tevredenheid en had
den minder last van depressieve
of angstige gevoelens. Dit verbe
terde geluksgevoel was klein,
maar volgens de onderzoekers
wel significant.
De onderzoekers keken ook
naar de politieke mening van de
Facebookgebruikers. Zonder Fa
cebook nam de nieuwskennis af
van de onderzochte groep. Hun
politieke voorkeur veranderde
niet. Ze werden zonder Facebook
wel minder blootgesteld aan po
larisatie en ze hadden een min
der gepolariseerde kijk op beleid.
De vierde en sterkste uitkomst
van het onderzoek is dat mensen
na een maand zonder Facebook
minder snel de site weer opzoch
ten. De Facebook-app werd 22
procent minder gebruikt op de
telefoon, sommigen verwijder
den de app zelfs helemaal of log
den minder in. De onderzoekers
zien daarin een bewijs dat een
leven zonder Facebook mensen
beter bevalt dan ze hadden ge
dacht.
Toch zijn de onderzoekers ook
niet blind
voor mogelijke voordelen die het
sociale medium biedt. Zo geven
gebruikers aan dat de positieve
punten van Facebook voor veel
gebruikers bestaan uit amuse
ment, een manier om dingen on
line te organiseren of als plek vol
sociale contacten voor mensen
die anders geïsoleerd zouden
blijven.
Opmerkelijk genoeg was er
een groot verschil tussen de er
varingen van de proefpersonen
zelf en hun voorspelling van hoe
anderen zouden reageren op een
periode zonder Facebook. Vier
op de vijf vond deactivering goed
voor zichzelf, maar velen dach
ten ook dat anderen géén posi
tief effect zouden merken. Ze
dachten dat anderen wél het Fa-
cebookgebruik zouden missen.
De onderzoekers vermoeden dat
dit te maken heeft met het con
cept van 'de angst om iets te mis
sen'. Proefpersonen geloven dat
dit effect voor anderen wel be
staat, maar niet voor zichzelf.
De zaak draait om de prijzen van
2017. Volgens waakhond ACM be
taalden 130.000 klanten toen in een
halfjaar tijd gemiddeld 2,90 euro te
veel voor stroom en gas. Omdat de
grote energiespeler voordelig kan
inkopen, was de marge per klant
'onredelijk' hoog, stelde de ACM:
,,We zien een hogere bruto marge,
die niet leidt tot een prijsverla-
ging." Na de tik op de vingers van
de toezichthouders betaalde Vat-
tenfall het geld in 2017 al terug, in
totaal bijna vier ton. Maar het ener
giebedrijf stapte eind vorig jaar toch
naar het College van Beroep voor
het bedrijfsleven omdat de tarief
correctie volgens Vattenfall oneer
lijk, in strijd met Europese regels en
niet transparant is. ,,De ACM houdt
alle cijfers geheim, we weten niet
waarom een tarief onredelijk ge
noemd wordt, we weten niet hoe
het oordeel tot stand komt", zo was
de kritiek van de advocaten van
Vattenfall.
Maar daar gaat de rechter dus niet
in mee, zo blijkt uit de uitspraak
van gisteren: geheim was het be
oordelingsmodel van de ACM aller
minst. ,,De financiële experts van
Nuon hadden wel de kans het mo
del vertrouwelijk in te zien, maar
Nuon heeft die mogelijkheid niet
gebruikt", schrijft het college in de
uitspraak.
In een reactie laat Vattenfall we
ten 'kennis te hebben genomen'
van de uitspraak, en dat het een
principe-kwestie is: ,,Nuon kon
zich niet vinden in besluit, aange
zien de tarieven voor deze klanten
lager waren dan de tarieven die de
meeste andere leveranciers reken
den. Daarom heeft Nuon het col
lege gevraagd om dit te toetsen: hoe
komt de ACM ertoe om een tarief
dat lager ligt dan de rest van de
markt als onredelijk te beoorde
len?" Maar een beroep tegen de uit-
spraak is onmogelijk, het oordeel is
definitief.
De tariefkorting van de ACM is
mogelijk door de zogenoemde
vangnetregeling. Die is bedoeld om
te voorkomen dat consumenten die
niet makkelijk overstappen naar
een nieuwe leverancier ('slapers'
genoemd) veel te hoge tarieven be
talen en zo bijvoorbeeld ook voor
delige contracten voor 'overstap
pers' (zo'n 20 procent van de klan
ten) mogelijk maken.
Bedrijven leveren hun tarieven
aan bij de ACM, de toezichthouder
bepaalt aan de hand van de kosten
en marges of er sprake is van een
'redelijk tarief. Na 2017 consta
teerde de ACM geen onredelijke ta
rieven meer.
woensdag 4 maart 2020
GO
Evelien
N
Een jaar later zit ik met Evelien
Wetenschappers:
Tijdje geen Facebook
maakt gelukkiger
Mensen zonder Facebook hou
den meer tijd over en zijn ge
lukkiger. Dat concluderen on
derzoekers. Ze zochten uit of
Facebook daadwerkelijk veel
tijd en aandacht opslokt, zoals
geregeld wordt beweerd.
Alex van der Hulst
Rotterdam
Een selfie
voor Facebook.
FOTO SHUTTERSTOCK
130.000 klanten van Vattenfall
(toen Nuon) betaalden een half
jaar lang iets te veel voor hun
energie, oordeelt de rechter. Zij
zijn inmiddels gecompenseerd
voor het 'onredelijke' tarief.
Niels Klaassen
Den Haag
Over 2017 kreeg een aantal
klanten van energiebedrijf Vat-
tenfall gemiddeld bijna 3 euro
terug. foto guus schoonewille
