CORONAVIRUS
5
Interview Viroloog Coretta van Leer
t*
blijf thuis. ,,Ga even niet werken,
niet naar een feest, even pas op de
plaats", zei Jaap van Dissel, direc
teur van het Centrum Infectiebe-
strijding van het RIVM tijdens
een persconferentie gistermiddag.
Zo moet worden voorkomen dat
coronapatiënten in de vroege be
smettelijke fase - bij de eerste
klachten - anderen aansteken.
Hoewel massahysterie uitblijft,
nemen scholen, maar ook sport
clubs, bedrijven en kerken veel
(voorzorgs)maatregelen. Zo be
sloot de Nederlandse Bisschop
penconferentie dat gelovigen de
hostie tijdens de mis niet op de
tong ontvangen. Ook handen
schudden tijdens de vredeswens
was er niet bij, net als gebruikma
ken van het wijwater of wijn drin
ken uit gezamenlijke bekers. Wel
vroegen zo'n honderd kerkgan
gers in de Sint Jans Onthoofding-
kerk in Loon op Zand de Heer om
een vaccin tegen corona.
Of neem de Hema: het waren
huis verwijdert in al haar zeven
honderd vestigingen preventief
de proefschaaltjes. Is het blinde
paniek om alle gratis plakjes worst
of soesjes rigoureus van de tafels
te halen, of een actie om te laten
zien dat de Hema ook aan de klan
ten denkt? Dat laatste, zegt een
woordvoerder: ,,De Hema wil ze
ker geen paniek zaaien, maar wil
wel iets doen om aan de hygiëne-
richtlijnen van het RIVM tege
moet te komen."
Verantwoordelijkheid
Het RIVM beziet de creatieve co
ronamaatregelen met interesse,
stelt Jaap van Dissel in een reactie
op de voorbeelden: ,,Iedereen
neemt een eigen verantwoorde
lijkheid, dat merk je. Bedrijven
adviseren bijvoorbeeld mensen
om thuis te werken, maatregelen
die ver boven onze adviezen uit
gaan. Maar arbeidsrechtelijk gel
den weer andere normen. En dan
dat handen geven: wij zeggen
'was geregeld je handen'. Als je dat
doet, kan je dus wél iemand een
hand geven. Maar als scholen dat
afraden, is dat een bepaalde invul
ling van ons advies. Dat lijkt ons
geen probleem."
Nu het coronavirus in Nederland is,
moeten we waken voor paniekvoetbal, zegt
viroloog Coretta van Leer van het Universitair
Medisch Centrum Groningen. „Alert zijn is
goed, maar weer geen kinderen van scholen."
Groningen
Er zijn nu tien besmettingen in
Nederland, en tientallen men
sen om hen heen worden de
komende weken in de gaten
gehouden door de GGD. Wat
kunnen we verwachten?
,,Dit virus kunnen we niet meer
tegenhouden. Er zijn kortweg
twee scenario's denkbaar. Eén:
we gaan dit massaal doormaken
en het virus dooft daarna uit. In
dit geval is het hopen dat het aan
tal besmettingen in ons land ge
leidelijk toeneemt, zodat ons
zorgsysteem niet overbelast
raakt. Twee: er komt nog een aan
tal besmettingen bij in Neder
land en het virus verdwijnt door
een andere oorzaak, bijvoorbeeld
door droog en zonnig zomer
weer. Dat zien we vaker gebeu
ren. Dat lijkt een gunstig scena
rio, maar het virus blijft door-
broeien in de wereld. In dat geval
duikt het virus vanzelf weer in
ons land op en kan het jaarlijks
terugkeren, zoals dat ook het ge
val is bij een aantal andere, mil
dere coronavirussen met namen
als NL63, OC43 of HKUi."
,,Ja, er zullen mensen overlijden
en dat is verschrikkelijk. Maar het
zou nog heel goed kunnen dat het
sterftepercentage naar beneden
wordt bijgesteld, aangezien veel
besmette patiënten milde symp
tomen hebben. Denk aan een
snotneus en hoesten. Ook lang
niet iedereen zal het coronavirus
überhaupt doormaken, omdat hij
een paal in de trein heeft vastge
pakt. Ook niet iedereen krijgt de
griep. Hoe groot het risico op
overlijden dus precies is, blijft
voorlopig onzeker."
We gaan er nog
steeds vanuit dat
mensen pas
besmettelijk zijn als
ze klachten krijgen
,,Ligt eraan welke. Het is goed dat
we patiënten sneller gaan testen
die net buiten het plaatje vallen
'ik ben in Italië geweest en heb
koorts'. Dat zie je maar aan de
patiënt in Gorinchem die al een
week in het ziekenhuis lag met
longproblemen en veel sneller
had moeten worden getest. De
ziekenhuizen hebben afgelopen
woensdag al een mail gehad dat
ze ook mensen met longproble
men die we niet kunnen plaat
sen, gelijk moeten testen. De op
namestop van het Beatrixzieken-
huis is rigoureus, maar wel nood
zakelijk om uit te zoeken hoeveel
anderen er zijn besmet."
,,Nee. Het virus kan net zo goed
op een beeldscherm of de deur
klink zitten. Natuurlijk is handen
schudden een risico, maar je kunt
ze beter extra vaak wassen. Het
zelfde geldt voor het verbieden
van een hostie op een tong bij
kerkgangers, of het sluiten van
crèches en het afgelasten van eve
nementen. Tjonge, tjonge, dat
gaat wel heel ver. Overdrijven we
niet een beetje?"
,,Als het mensen een veiliger ge
voel geeft, moet je het misschien
doen, maar deze zogenaamd be
schermende maatregelen helpen
niet om het virus te stoppen. Het
enige wat je doet, is ernstig in
grijpen in het sociale leven van
mensen. In China werd het leven
een maand lamgelegd. Mensen
bleven thuis, steden gingen op
slot. Ik denk dat de Chinezen zich
komend jaar afvragen: waarom
hebben we nu precies onze eco
nomie aan gort geholpen? Het
virus werd niet gestopt."
,,Zeker, maar de maatregelen wa
ren wel heel ingrijpend en ver
oorzaakten angst. Ik denk dat wij
niemand moeten opsluiten in
zijn huis die nog geen ziektever
schijnselen vertoont. Laten we
vooral meer mensen testen en
zorgen dat er extra bedden en ic-
plekken beschikbaar zijn"
,,We gaan er nog steeds vanuit
dat mensen pas besmettelijk zijn
zodra ze klachten krijgen. De
partner kan dus gewoon het huis
uit. Dat zijn omgeving dat eng
vindt, is geen goed argument. De
maatregelen moeten nuttig zijn.
Er is heel veel paniekvoetbal. Zo
zijn er scholen hier in het noor
den van Nederland die kinderen
weren omdat ze in Italië zijn we
zen skiën. In die vakantieperiode
was er niet eens een besmetting
in dat deel van Italië. Dat is
paniekgedrag en heeft niets met
logica te maken. Nu het virus in
Nederland is, moeten we niet op
houden met het normale leven."
maandag 2 maart 2020
GO
M Voorzichtige toeristen met mondkapjes in
Kinderdijk. Boven: proeven van hetzelfde
schaaltje is uit den boze. De kerken zijn op hun
hoede met het wijwater en de hostie.
FOTO'S ROBIN UTRECHT, RONALD HISSINK, ANTON KAPPERS
'We moeten niet
ophouden met het
normale leven'
Hanneke van Houwelingen
Voor beide scenario's geldt: het
virus gaat slachtoffers maken.
In een recente studie in The
New England Journal of Medi
cine wordt gesproken over een
sterftecijfer van 1,4 procent. Bij
griep ligt dat op 0,1. Dat is
nogal een zorgwekkend ver
schil.
Daarmee zijn chronisch zieken
-Coretta van Leer, viroloog
en ouderen, die het grootste ri
sico lopen, nog niet gerustge
steld. Tijd voor strengere maat
regelen?
Er zijn al scholen en crèches in
Nederland waar al geen handen
meer mogen worden geschud.
Mee eens?
We kunnen uw antwoord al
raden...
Maar wel vertraagd. Dat is toch
juist een belangrijke aanpak
geweest?
In Duitsland zijn inmiddels tien
tallen mensen in quarantaine,
tot hele schoolklassen aan toe.
Hier mag de partner van ie
mand met het coronavirus ge
woon naar het werk en moet hij
pas thuisblijven wanneer hij
ook klachten krijgt. Dat is toch
vreemd?
In verband met de
aangescherpte hygiene
regels omtrent het
Coronavirus, is besloten
om tot nader order
geen proeverijen aan te
bieden!
