oprakelen van ons pijnlijke verleden met de ex-kolonie 19 'Historici die nu weer rapporten maken, schrijven heus niet dat het wel meeviel' ,,Ik zou echt hopen dat we er dan een punt achter zetten. Wat ik vrees is dat wij met die rappor ten van alles oprakelen. Ik ken een paar van die historici die eraan werken. Die mensen moeten ook hun brood verdienen. Maar die gaan niet schrijven dat het alle maal wel meeviel. Zij moeten toch een vervelend verhaal uit brengen, dat betekent toch dat we een heel gekrakeel krijgen in praatprogramma's en dat is nou juist wat de Indonesiërs niet wil len. En dat is nou juist wat dit staatsbezoek niet wil.'' ,,Dat ging niet zonder slag of stoot. D66-minister Brinkhorst was voorstander, maar waar- schuwde me: 'Pas op, want het is Beatrix in 1995 ook niet gelukt tij dens haar staatsbezoek.' Er is in de ministerraad een aantal stevige discussies over geweest. Aanvan kelijk zeiden collega's tegen me: je moet wel oppassen, is dat nou echt nodig? Wat brengt dit hier in Nederland teweeg? En heeft dat verder consequenties? Daar is in de ministerraad stevig over ge praat in een aantal sessies. Verras senderwijs was het niet moeilijk om het eens te worden. Uiteinde lijk vond men ook: het moment is gekomen, je moet het gewoon doorzetten.'' ,,Dat was deel van het voorberei dende gesprek met de veteranen, dat ik eigenlijk hetzelfde zou zeg gen, dat ik excuses zou aanbieden, zónder dat woord te gebruiken. Ik ben tot aan de rand van dat woord gegaan. De veteranen kwamen mij voor 95 procent tegemoet, en ik wilde hun ook het gevoel geven dat zij na al die gesprekken hun eigenwaarde zouden behouden. Dat ik niet alles wat zij in Indone sië hadden gedaan terzijde wilde schuiven. Ik begrijp wat er in hen omgaat, ik begrijp dat ze bereid zijn met mij deze stap te nemen. Voor wat hoort wat. De Indone siërs zeiden toen tegen mij: hier mee is een heel vervelende pagina omgeslagen. Wij willen nu ge woon opnieuw beginnen.'' ,,Ik moet zeggen dat, als je tekst en uitleg geeft, mensen in Nederland heel redelijk zijn. Dat valt me ie dere keer weer op. Maar je moet wel met ze praten en het elke keer weer uitleggen. Je moet ook even de context schetsen, het waarom.'' ,,Zij was toen zeer teleurgesteld dat het toen niet mogelijk was ex cuses aan te bieden. Ik denk dat het van haar kant moeilijker ge weest zou zijn dan van mijn kant tien jaar later. Beatrix stuurde mij hierover later een brief. Ze schreef: 'Ik wil er toch nog eens even op wijzen dat ik inderdaad in 1995 al geprobeerd heb dat recht te trekken, maar dat kon toen niet'.'' ,,Wim Kok wilde de Nederlandse militairen ontzien, die overzee waren gegaan om de orde te her stellen. Dat leefde ook nog heel sterk toen ik de poging ging on dernemen. Ik heb heel wat moe ten overwinnen voor het zover was. Ik ben in 2005 daarom zeer uitvoerig te rade gegaan bij aller lei groeperingen om uit te leggen waarom dat moment gekomen was om hen ook aan onze kant te krijgen.'' ,,Mijn vader was zeer betrokken bij deze hele overgang, omdat hij bestuursambtenaar was geweest. Na de oorlog werd hij onmiddel lijk betrokken bij de besprekingen over de onafhankelijkheid van In donesië. Als je in de Ridderzaal bent, dan zie je hem op die foto uit 1949 zitten. Mijn vader was progressief: hij vond eigenlijk ook dat we rekening moesten houden met de trots en de eigenwaarde van de Indonesiërs. Dat het toch helemaal niet zo moeilijk uit te leggen was. Dat ook in gedachte hebbend was ik van mening dat wij daar een punt achter moesten zetten. Erkennen dat de onafhan kelijkheid in 1945 was begonnen, toen men zich losmaakte, en niet in 1949, toen die een feit was. De veteranen begrepen dat.'' ,,Geen excuses! de Indonesiërs voelen dat niet als zodanig, dat Nederland dat moet doen. Die vragen daar niet om. Die zeggen: jullie zoeken naar iets wat wij niet van jullie vragen. Wij hoeven geen excuses, wij zijn gelukkig met wat er al is gebeurd.'' ,,Dat rapport komt er, daar volgen misschien claims op. Nederland is een rijk land, dus je moet het maar ophoesten. Ik denk dat het die kant zal uitgaan. En misschien komt het geluid hierop: willen In donesiërs ook eens onderzoeken wat zij gedaan hebben in die peri ode? Ook de wreedheden en de misstanden van hun kant, voordat we nou de volgende stappen gaan nemen. Ik zou nu zeggen: nodig ze uit voor een tegenbezoek, maar doe geen excuses, dat willen ze niet. Je kunt zeggen, dat is vrese lijk, maar van twee kanten zijn er wandaden begaan. Ik zou het niet doen als ik nu minister was. Ik weet niet wat de stemming dan is en ik ken de inhoud van de rap porten niet. Als die overweldi gend negatief zijnMaar ik dacht dat we onderhand alles wel wis ten, dat het wel genoeg is geëta leerd.'' GO ZATERDAG 22 FEBRUARI 2020 Ben Bot: ,,De Indonesiërs begrijpen onze zucht niet om over de schou der te blijven kijken.'' FOTO PIM RAS U hebt in 2005 in een toespraak al een groot gebaar namens de regering gemaakt jegens Indone sië. U zei in 2005 in een toespraak dat Nederland 'aan de verkeerde kant van de geschiedenis was beland'. Wel spijt, geen excuses. Waarom? Hoe kreeg u de veteranen zover? Bij het staatsbezoek van konin gin Beatrix aan Indonesië in 1995 speelde ook al de vraag of er ex cuses moesten worden aangebo den. Waarom kon het niet? Wat was de rol van uw vader in uw houding naar Indonesië? Als dat rapport er in september 2021 is, vindt u het dan voor de hand liggen dat Indonesië voor een staatsbezoek wordt uitgeno digd en dat er dan excuses wor den aangeboden? Wat voorziet u als het rapport er is?

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2020 | | pagina 67