i
14
ABDUL RAZAQ A. RECHTSZAAK
S
Het slachthuis, zo was de bijnaam van de
in de jaren 80. Duizenden Afghanen werden er
gemarteld of geëxecuteerd. De vermeende directeur
ervan woonde jarenlang in Kerkrade en moet
vandaag in Den Haag voor de rechter komen.
De Pul-e-Charkhi gevangenis in
Kaboel zat in de jaren 80 vol met
politieke gevangenen, ze zijn op
gepakt door de KhAD, de gevrees
de geheime dienst tijdens de com
munistische periode van het land.
Gevangenen vertellen over talloze
martelingen: het uittrekken van
nagels, het ophangen aan de ar
men, het dompelen van voeten in
bijtend zuur, schijnexecuties en
echte terechtstellingen.
Abdul Razaq A. (74) was, zo stelt
het Nederlandse Openbaar Minis
terie, een van de directeuren van
die gevangenis en tegelijkertijd
het hoofd van de afdeling Politieke
Zaken. ,,In de gevangenis werden
talloze oorlogsmisdaden begaan'',
stelt Justitie. ,,En tientallen getui
gen vertellen dat A. daarbij was
betrokken.''
Die geschiedenis zou, hoe gru
welijk ook, geen zaak zijn geweest
voor het Nederlandse Openbaar
Ministerie. Ware het niet dat Ra-
zaq A. na de val van het commu
nistische regime uit Afghanistan is
verdwenen. De Afghaan blijkt al
sinds 2001 in Nederland te wonen,
hoogstwaarschijnlijk het land bin
nengekomen als asielzoeker en
met een valse naam. Daarmee zijn
de gruwelen van 'het Slachthuis'
wel opeens een Nederlandse zaak.
Afgelopen november werd A. in
Kerkrade gearresteerd. Het team
Internationale Misdrijven van het
OM blijkt al jaren onderzoek naar
hem te doen. Daarbij zijn tiental
len getuigen in meerdere landen
gehoord. Morgen is de eerste, nog
niet inhoudelijke, zitting in de
zaak tegen de Afghaan.
Een van de getuigen deed vorige
week zijn verhaal in dagblad De
Limburger. De man werd in 1982 in
Kaboel gearresteerd toen hij bezig
was met het maken van zoge
noemde 'nachtbrieven' waarin de
tweede verjaardag van de opstand
tegen de Sovjet-troepen in Afgha
nistan werd gevierd. ,,De assistent
neemt een soort telefoontoestel
met draden, het uiteinde daarvan
maakt hij vast aan mijn tenen. Ik
krijg elektrische schokken toege
diend, steeds sterker'', zo vertelt
hij in de krant over zijn tijd in de
tentie. Als hij een tijd later in een
gevangenisziekenhuis ligt komt er
een man langs die met één ruk het
infuus uit zijn arm trekt en zegt: jij
bent niet ziek, jij bent een gevan
gene. Die man is Razaq A., zo stelt
de getuige.
Ook deze getuige woont in Ne
derland, ook hij is hier als oorlogs
vluchtelingen naartoe gekomen en
kreeg asiel. ,,Ik had A. dus hier te
gen het lijf kunnen lopen'', stelt
hij. Het is een onderwerp dat al ja
ren speelt: er zijn inmiddels zo
veel conflicten geweest in Afgha
nistan waarin winnaars verliezers
H vl
werden (en omgekeerd) dat onder
alle vluchtelingen in Europa zowel
daders als slachtoffers zitten.
Asielverzoeken van vluchtelin
gen in Nederland worden gecon
troleerd door de IND (Immigratie-
en Naturalisatiedienst). Als die
aanwijzingen heeft dat een Af
ghaan voor inlichtingendienst
KhAD heeft gewerkt, krijgt hij au
tomatisch een zogenoemde iF-sta-
tus en wordt een verblijfsvergun
ning geweigerd. Vaak blijkt dat
echter pas jaren later. Als er ook
specifieke aanwijzingen voor de
persoonlijke betrokkenheid van de
asielzoeker bij zware misdaden
zijn, dan stelt het Openbaar Minis
terie een onderzoek in.
Foltering
In 2005 werden twee Afghanen in
Nederland veroordeeld tot negen
en twaalf jaar cel. De toen 58-jarige
Habibullah J. en de 57-jarige Hesa-
muddin H. kwamen als vluchte
lingen naar Nederland, maar ble
ken hoge militairen die verant
woordelijkheid droegen voor fol
tering. Hesamuddin was het hoofd
van de militaire inlichtingen
dienst: 'In die functie maakte hij
zich schuldig aan het medeplegen
van foltering en schending van de
wetten en gebruiken van de oor
log. Slachtoffers werden zwaar li
chamelijk mishandeld', aldus het
vonnis van de Haagse rechtbank
toen.
woensdag 19 februari 2020
GO
Gevangenen in de
Pul-e-Charkhi gevangenis.
FOTO SYGMA VIA GETTY IMAGES
■So
meest beruchte gevangenis in Afghanistan
Was Afghaanse asielzoeker
baas gruwelgevangenis?
Cyril Rosman
Kerkrade
ftifty lyT'ÏF^'"J -
bij Kaboel.
De Pul-e Charkhi gevangenis in een winters landschap I
Gevangenen in 'het Slachthuis'. foto s getty
