Rapport: drie op de tien agenten zijn niet inzetbaar
10 NIEUWS
m
DEFENSIE RESERVIST
Sijmen Mulder was reservist bij defensie
én klimaatactivist bij Extinction Rebellion.
Die wonderlijke combinatie bleek niet te werken.
,,Wat heb je gedaan, pannenkoek?", appte zijn
sergeant. Uiteindelijk hield Mulder het bij
defensie voor gezien.
Je hebt jezelf te veel
in de picture gezet,
schreef mijn sergeant
Ict'er Sijmen Mulder maakt
zich in zijn vrije tijd graag
nuttig voor de samenle
ving. Als lid van het Korps
Nationale Reserve bijvoor
beeld. Burgers die bijsprin
gen als vrijwillig militair
en daarvoor betaald krijgen. Zo
hielp hij de afgelopen jaren, in
uniform en soms gewapend, bij de
migrantencontroles in de haven
van Hoek van Holland, de Nij
meegse Vierdaagse en Nationale
Dodenherdenking. Hij deed het
sinds 2014 en met plezier. „Heer
lijk en zinvol werk."
Maar sinds eind vorig jaar is hij
geen reservist meer. Op 11 decem
ber leverde soldaat eerste klasse
Mulder zijn uniform in.
Dat heeft te maken met zijn an
dere vrijetijdsactiviteit: demon
streren voor het klimaat. Mulder is
sinds begin vorig jaar actief in de
klimaatbeweging. Dat ziet hij, net
als zijn vrijwilligersjob bij defen
sie, als werken aan vrede en veilig
heid. ,,Klimaatverandering kan de
wereld ontwrichten. Ik wil mijn
zorgen omzetten in verandering.
Mijn twee bezigheden vind ik niet
conflicterend, ik zag er geen pro
bleem in", vertelt hij. Zijn eerste
Klimaatmars loopt de Purmeren-
der in maart vorig jaar, samen met
40.000 anderen in Amsterdam.
Daarna raakt hij steeds nauwer be
trokken bij een van de meest luid
ruchtige klimaatclubs: Extinction
Rebellion (XR).
Hij wordt namens die groep
contactpersoon voor de gemeente
en de politie bij demonstraties.
,,Daar waren ze blij met mij. Om
dat ik bij defensie werk, spreek ik
hun taal."
Tegelijkertijd kijken ze bij XR
soms wat raar op: defensie is niet
direct de natuurlijke habitat voor
klimaatactivisten. ,,Ze zagen het
als een curiositeit." Voor zijn col
lega's bij de Nationale Reserve
maakt hij ondertussen geen ge
heim van zijn activisme. Ook lei
dinggevenden weten ervan.
Dodenherdenking
In mei vorig jaar beginnen de pro
blemen. Op 4 mei staat Mulder
nog als reservist in zijn uniform
bij de Dodenherdenking. Vier da
gen later, in de bus op weg naar
zijn werk, wordt hij aangesproken
door een hem onbekende man in
burger.
Die man stelt zich voor als 'Per
van de politie' en wil eens praten.
Een afspraak later, in een onopval
lend eetcafé in Almere, blijkt dui
delijker wat Per wil: informatie
over de klimaatbeweging, zo is het
verhaal van Mulder.
Mulder weigert. ,,Op zich vind
ik het goed dat inlichtingendien
sten hun werk doen en ik snap dat
ze mij benaderden: als je bij De
fensie werkt, ben je loyaal aan de
overheid. Maar ik wilde het ver
trouwen van mijn mede-activis-
mm.
Dat concludeert de Algemene Re
kenkamer na onderzoek. Het gaat
om 17.501 fte's die dagelijks niet in
zetbaar zijn. Volgens de Rekenka
mer is er sprake van een 'oneven
wichtige bezetting'. ,,We zien dat
sommige eenheden en basisteams
een overbezetting hebben en an
dere een onderbezetting.''
Hierdoor wordt een te kleine groep
agenten te zwaar belast, waar
schuwt de Rekenkamer. De
'scheefbezetting' is bovendien
kostbaar: volgens de Rekenkamer
gaat er zo per jaar minimaal 88 mil
joen euro aan salariskosten verlo
ren. Het probleem is daarnaast
structureel: de politie kan agenten
niet verplicht overplaatsen naar een
ander gebied.
Met name in de regio's Noord
Nederland, Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam en Limburg is een aan
tal teams waar de onderbezetting
groot is. De administratie van de in
zetbaarheid is bovendien een jan
boel. Teamchefs moeten namelijk
ook rekening houden met het feit
dat sommige collega's zijn uitge
leend aan andere teams (zoals de
Mobiele Eenheid). Ook zijn er col
lega's die niet 's nachts werken of
die toetsen niet hebben gehaald
waardoor ze geen geweld mogen
gebruiken. De landelijke top van de
Nationale Politie heeft daarvan
geen totaaloverzicht. Omdat team
chefs toch enig inzicht willen heb
ben, houden ze daarom maar eigen
spreadsheets bij.
Financiën
Het rapport komt bovenop een se
rie van studies naar de grote proble
men die de Nationale Politie on
dervindt. Zo waren de financiën
lange tijd een probleem, de ict niet
op orde en bleek lang niet alle mis
daad te kunnen worden aangepakt.
Deze studie is extra pijnlijk: de
vorming van de Nationale Politie in
2013 moest er juist toe leiden dat
gemakkelijker met de inzet tussen
teams kon worden geschoven. Die
'sturing' vindt 'op landelijk niveau
maar heel beperkt plaats', schrijft
de Rekenkamer. De uitkomsten
van de rapportage bevestigen wat
burgemeesters in het najaar schre
ven: namelijk dat er sprake is van te
weinig inzetbare agenten.
De Rekenkamer stelt voor dat de
korpsleiding tot een nieuw systeem
komt om beter overzicht te krijgen
van welke agenten echt ingezet
kunnen worden. In een reactie on
derschrijft minister Ferd Grapper-
haus (Justitie) enkele problemen.
Korpschef Erik Akerboom ontkent
opvallend genoeg echter dat de po
litietop cruciale informatie over de
capaciteit niet zou hebben.
woensdag 19 februari 2020
GO
Militair én klimaatactivist?
Cyril Rosman
Annemieke van Dongen
Purmerend
Bij de politie blijken drie op de
tien agenten dagelijks niet inzet
baar vanwege verlof, ziektever
zuim of omdat zij een opleiding
volgen. Sommige eenheden
moeten het zelfs met nog min
der mensen doen en zijn ronduit
onderbezet.
Tobias den Hartog
Den Haag
Korpschef Akerboom: ,,Wél
cruciale informatie.'' foto anp
