Klimaat dwingt boeren anders
om te gaan met zijn akkers
Analyse
voorzeven
Zeeuwse
Willy Wortels
4
6
mam
De ruim 200 fietsers die op de
Oosterscheldekering vrijwillig
in gevecht gingen met Ciara,
waanden zich tijdens hun helletocht
beroemdheden. Een groot aantal ca
meraploegen en nog veel meer foto
grafen trotseerden de storm om de
ontberingen van de deelnemers, al
dan niet carnavalesk uitgedost, van
nabij vast te leggen.
Het leverde prachtige plaatjes op:
koene pedaalridders die kromgebo
gen over hun stuur zichzelf een weg
baanden richting een toptijd. Maar
ook minder getrainde fietsers die
wanhopig worstelden met wind
kracht 8 of erger en voor wie deelne
men belangrijker was dan winnen.
De beelden, met op de achtergrond
altijd dat imposante Zeeuwse decor,
waren te zien in vele nieuwsuitzen
dingen, kranten en op websites. En
niet alleen in Nederland, maar ook
volop internationaal.
Spruitjespak
Zelfs de deftige New York Times pu
bliceerde een smakelijk verslag van
de 'Dutch Headwind Cycling Cham
pionships', dat uitpakt als een ode
aan de 'Riders in the Storm'. Mede
dankzij het artikel gaat het spruitjes-
pak waarin akkerbouwer Maarten
Janse uit Wolphaartsdijk reed nu de
wereld over als 'een gedurfd fashion
statement'.
De verwondering dSt er zoiets be
staat als een Nederlands Kampioen
schap Tegenwindfietsen is ook na zes
edities nog niet geluwd. En dat is
maar goed ook, want het zorgt keer
op keer voor massale belangstelling
voor het evenement en daarmee ook
voor Zeeland. De organisatie heeft
een mooi evenwicht gevonden tus
sen ernst en luim. Het NK Tegen-
windfietsen is wel degelijk een seri
euze, strak georganiseerde wedstrijd
met klasbakken aan het vertrek, maar
biedt ook ruimte aan mindere goden
en aan ludieke elementen.
Alles gebeurt met een gezonde do
sis zelfspot en humor. Zie bijvoor
beeld de tribune met veiligheidsrie
men onderweg, de 'kotszone' na de
finish en de verplichting om op een
oer-Hollandse fiets zonder versnel
lingen te rijden. Of lees het wed
strijdreglement. Artikel 23: ,,In ver
band met de hygiëne liever geen
bloedtransfusies op het wedstrijdter
rein."
Ook al is het evenement een initia
tief van een Amsterdams reclamebu
reau, een betere promotie voor de
provincie is nauwelijks denkbaar.
Terwijl er al jaren volop wordt geïn
vesteerd in campagnes, komt in dit
geval de aandacht Zeeland letterlijk
aanwaaien.
Niet laten imponeren
Wat blijft hangen - als de storm een
maal is gaan liggen - is het beeld dat
men in Zeeland zich niet zo snel laat
imponeren door dreigend natuurge
weld, maar juist welgemoed de strijd
ermee aangaat, totdat het echt te ge
vaarlijk wordt.
Daarmee biedt het NK Tegenwind-
fietsen, met een knipoog, een wel
kom tegenwicht aan de steeds vaker
opgeklopte waarschuwingen en
weercodes bij mogelijk extreme om
standigheden.
Terwijl anderen in hun schulp
kruipen, toont de provincie zich op
haar best. Zeeland gedijt bij tegen
wind.
Wat een boer daarvoor moet doen,
wordt uitgedokterd in een nieuw
driejarig Europees project Fabulous
Farmers. Daarin delen Zeeuwse en
West-Brabantse boeren hun erva
ringen met collega's in België,
Luxemburg, Frankrijk en het Ver
enigd Koninkrijk. In Zeeland zijn er
drie pioniers: akkerbouwers Mi
chael Schippers in Kamperland en
Huibert Janse en Jan de Jager in
Wolphaartsdijk en fruitteler Peter
Rijk in Ovezande. Zij bestieren de
bedrijven waar andere boeren hun
licht kunnen opsteken.
De grond speelt een sleutelrol. In
de kurkdroge zomer van 2018 gin
gen veel uien en aardappelen verlo
ren omdat er geen druppel vocht
meer in de bodem zat. In Zeeland
speelt ook mee dat de bodem zou
ter wordt en er weinig zoet water
beschikbaar is om velden te berege
nen. Droogte en verzilting zetten
de opbrengst van landbouwgewas
sen sterk onder druk.
Landbouwmachines
In het project Fabulous Farmers -
vertaald: fantastische boeren -
draait het onder meer om de vraag:
hoe houd ik als boer vocht in de bo
dem langer vast? Volgens project
leider Wico Dieleman van land
bouworganisatie ZLTO is het zaak
vanaf nu de grond ondieper te be
werken. ,,We moeten af van grote
zware landbouwmachines. Door te
veel bodemdruk gaat het bodemle
ven achteruit en laat de grond min-
M&FMmsm,
der water door." Boeren gaan in het
project zelf meten hoe vochtig de
grond is, met per perceel een weer
station zodat ze weten wanneer be
spuitingen nodig zijn.
Insecten zijn de schildknapen
van de boer. Doordat steeds meer
gewasbeschermingsmiddelen wor
den verboden, moeten telers plagen
en ziekten met behulp van de na
tuur zien te bestrijden. Dat kan
door meer leefruimte voor insecten
te scheppen, zegt Dieleman.
,,Zweefvliegen, lieveheersbeestjes,
sluipwespen en galmuggen kun
nen bladluizen aanpakken. Maar
dan moet je zorgen dat die insecten
ook kunnen nestelen. Daarover
praten we met terreinbeheerders
en overheden. Je kunt bermen en
taluds met een kruidenmengsel in-
We moeten af van
grote, zware
landbouwmachines
zaaien en minder vaak maaien zo
dat insecten zich er kunnen hand
haven. Bermmaaisel kan mogelijk
een groene meststof worden. Daar
doen we onderzoek naar. In het
project gaan boeren trouwens ook
meten hoe het met de insecten
stand staat door nachtvlinders te
tellen. We zetten daarvoor vlinder-
vallen. Het aantal nachtvlinders
geeft een aanwijzing hoe biodivers
een akker is."
MIDDELBURG Is het mogelijk
om biologisch leder te maken uit
appelpulp? Het consortium Holy
Spiritus BV kan dat nu onder
zoeken dankzij 50.000 euro sub
sidie van de provincie.
Zo zijn er nog zes projecten die
gisteren tijdens het evenement
Finance Me in Vlissingen inno-
vatiegeld kregen uit de provin-
ciekas. TM Pet Concepts in Yer-
seke en zijn ketenpartners CJP
Beheer en Management BV, EK
Electronics BV, Martin Nieu-
wenhuize Techniek, Fruvo BV
en de Stichting FoodDelta Zee
land beuren ruim een ton om
van voedselresten halffabrikaten
voor huisdierensnacks te maken.
Andere demonstratieprojec
ten die subsidie krijgen, zijn
VRCare-2 (73.000 euro), het Pro
gramma Specialistisch Onder
steuningsteam Zeeland (137.000
euro) en een project Generiek
Verzamelen Data (144.000
euro). VRCare-2 wil virtual rea-
lity-spellen ontwikkelen die ou
deren mentaal stimuleren. Het
doel is zulke games toe te passen
in de ouderenzorg.
Restwarmte
Het Programma Specialistisch
Ondersteuningsteam Zeeland
richt zich op de gehandicapten
zorg. Het moet leiden tot zor
gaanbod van hoge kwaliteit. Ge
neriek Verzamelen Data is be
doeld om alle data in industriële
processen in beeld te brengen,
waardoor onderhoud slimmer
en goedkoper kan worden.
Het Technology Centre Maak
industrie Zeeland moet een plek
worden waar bedrijven samen
werken aan vernieuwende op
lossingen. De provincie legt
50.000 euro op tafel voor een
haalbaarheidsonderzoek. Een
zelfde bedrag is er voor onder
zoek naar verwarmen met rest
warmte in de Kanaalzone.
dinsdag 11 februari 2020
GO
Tegenwindfietsen is unieke promotie
Rolf Bosboom
Het NK Tegen
windfietsen trok
zondag zelfs tot
ver over de lands
grenzen de aan
dacht. Het evene
ment lijkt wonder
lijke folklore, maar
is vooral een uniek
staaltje Zeeland
promotie.
Neeltje Jans
De boer moet anders gaan telen
nu stortbuien en lange droge pe
rioden elkaar steeds vaker af
wisselen. Hij moet ten eerste
meer vocht in de bodem zien
vast te houden. En voor de be
strijding van ziekten en plagen
moet hij dikke vriendjes worden
met insecten.
Frank Balkenende
Colijnsplaat
-Wico Dieleman,
projectleider ZLTO
Bloemkoolteler André Sloot-
maker uit Nieuwerkerk zit in juli
2018 op zijn volledig verdorde
akker met bloemkolen. Er is
geen druppel water meer te vin
den in het stof.
ARCHIEFFOTO DIRK-JAN GJELTEMA
