Femke Bartels vecht voor een betere wereld
- v/v
v*
18
Hoewel Femke Bartels haar gevecht met Greenpeace tegen de kerncentrale
Borssele heeft verloren, zet ze de strijd voor een betere wereld onverminderd
voort. ,,Ik ben niet meer zo polariserend, maar mijn passie is niet veranderd."
w
Wat een stunt was dat van Green
peace, in januari 2001. Femke
Bartels moet er nog om lachen.
De politieagenten die voor gek
werden gezet, waarschijnlijk
niet. In een oud ME-busje reden actievoerders in
blauwe truien vrolijk zwaaiend langs een weg
versperring van de politie naar de kerncentrale
Dodewaard. De agenten zwaaiden net zo vrolijk
terug naar hun collega's - dachten ze. Totdat de
activisten uitstapten en zich aan de bus en de
brug naar de kerncentrale ketenden. Niemand
kon er meer in of uit.
,,Ja. Mijn vader is kunstenaar en hij gebruikte
een oud ME-busje om kunst te vervoeren. De
politie zwaaide altijd naar hem in zijn bus. Dus
toen ik met Diederik Samsom, die destijds ook
bij Greenpeace werkte, nadacht over een manier
om een transport met kernafval tegen te hou
den, zei ik: 'Zullen we dat eens proberen?'"
Je hebt vaak actie gevoerd tegen de kerncen
trale in Borssele, de kernafvaltransporten
naar Frankrijk en de opslag van afval bij de
Covra in Nieuwdorp. Op donkere ochtenden,
urenlang in de vrieskou van Vlissingen-Oost.
,,Als puber zag ik een slogan van Greenpeace: als
je geen deel bent van de oplossing, ben je deel
van het probleem. Dat gaf mij de zet om echt
wat te gaan veranderen aan de wereld. Toen ik
jaren later een advertentie zag voor een campag
neleider, zei ik: 'Ze zoeken mij!' Iemand die vast
beraden is om het doel te bereiken, maar flexibel
in de manier hoe. Dat is een mooie match."
,,Als je voor Greenpeace gaat werken, weet je dat
je geen mening verkondigt waar iedereen het
mee eens is. Ze waardeerden het wel dat ik de
lokale situatie kende en begreep. We brachten
nieuws waar ze niet blij mee waren, maar ook
een boodschap hoe het wel zou moeten. Mijn
inzet was niet mensen werkloos te maken, maar
dat we die mensen beter konden laten werken
aan duurzame energie dan in kern- en kolen
centrales. Achteraf blijkt ook dat onze scenario's
over klimaatverandering dichter bij de werke-
lijkheid zaten dan onze tegenstanders toen zei
den. Zeeland is gebaat bij schone energie, niet
bij vervuilende."
,,Heel jammer. Destijds liep Nederland voorop
in duurzame energie, nu zijn we het sufferdje.
Kernenergie is echt geen oplossing."
,,Tja, mensen stemmen ook op Trump. Weten
schap en feiten zijn tegenwoordig minder be
langrijk, meningen regeren en mensen trappen
in retoriek."
„Absoluut. Ik bén de oplossing niet, het zou me
galomaan zijn dat te denken. Ik probeer wel deel
uit te maken vSn de oplossing. We probeerden
klimaatverandering te voorkomen, maar pas nu
mensen de gevolgen voelen, landt de bood
schap. Zien is geloven."
,,Nee. Voor zover ik weet kreeg niemand dat bij
Greenpeace in Nederland. We hebben rechtsza
ken altijd gewonnen op het recht op actie voe
ren. Overigens: als ik echt iets kan veranderen,
dan ga ik ver om dat te bereiken hoor, en dan ac
cepteer ik ook de gevolgen."
Femke Bartels (48) genoot als kind in Heinkens
zand van de natuur, de weidsheid van het land
schap en het buiten spelen. Toch vond ze het er
ook vaak saai. ,,Er was weinig levendigheid. En
ik was al wel vroeg geïnteresseerd in wat er in de
wereld gebeurt. Daarom zat ik hele middagen in
de bibliotheek in het dorp boeken te lezen."
Na de Vrije School in Middelburg en de mid
delbare school in Goes ging ze op haar negen
tiende politicologie studeren in Amsterdam. Ze
behoort tot de braindrain: slimme jongeren die
Zeeland verlaten en nooit meer terugkomen.
,,Zeg nooit nooit, maar de kans is wel heel erg
klein", knikt ze vanachter een salade in een Am-
sterdams restaurant vlakbij haar kantoor aan de
Keizersgracht. ,,Ik heb altijd het plan gehad om
Zeeland én Nederland uit te gaan. In Amsterdam
heb ik de levendigheid om me heen die ik nodig
heb. En in mijn werk ontmoet ik mensen uit de
hele wereld. Nieuwe mensen zorgen voor nieuwe
impulsen. Dan gedij ik het best. Ik ben een spons."
,,Als kind ben ik aangekleed als Zeeuws meisje
door mijn buurvrouw. Ik danste toen bij de
volksdansvereniging De Babbelaars. Dan liep ik
in Walcherse dracht. En ik kom nog vaak en
graag in Zeeland. Maar wonen, nee, dat ver
wacht ik niet."
Greenpeace opende de deur naar de wereld.
,,Dat overkwam me, zoals altijd. Diederik
Samsom nam me aan bij Greenpeace. Toen hij
de politiek in ging, belandde ik ineens op zijn
stoel. Net zo plotseling werd ik directeur van
Greenpeace Mexico. Mijn man, die ik bij Green
peace heb ontmoet, en ik hadden toen een twee
ling van vijfjaar. Bij de grote beslissingen in
mijn leven spring ik in het water en denk ik later
pas: wat heb ik eigenlijk gedaan? Ik heb toen wel
ontdekt dat ik heel blij word als ik mensen tot
volle potentie kan laten komen. En ik realiseerde
me dat ik meer invloed kan hebben als ik andere
mensen train en leid. Het laten functioneren
van een groep mensen die de moed hebben voor
dingen op te staan, is belangrijker dan mijn
prestatie, mijn ego."
Met een Schot als echtgenoot, Engels als voer
taal in het gezin en veel internationale contacten
doorspekt ze haar zinnen met Engelse woorden.
,,Van een eenzame changemaker werd ik een ka
talysator van andere changemakers."
,,Greenpeace was daar al een stabiele organisatie
die 25 jaar bestond, de grootste maatschappelijke
organisatie van het land. Toch kreeg ik de op
dracht de basis te verbreden. In 2,5 jaar is het ons
gelukt het maatschappelijke draagvlak en het
aantal donateurs te verdubbelen."
,,Hier komt THNK om de hoek kijken, het insti
tuut waar ik nu directeur en partner van ben.
Wij leren succesvolle managers uit het bedrijfs
leven hoe ze maatschappelijk relevanter kunnen
worden. En mensen van maatschappelijke orga
nisaties en overheden leren we hoe ze, net als
xxti 3
y
V - V v -
V
ZATERDAG 8 FEBRUARI 2020 GO
'Soms mis ik het
actievoeren met
Greenpeace wel'
MAURITS SEP
Jij was toen campagneleider kernenergie bij
Greenpeace. Was dit jouw idee?
Je bent opgegroeid in Heinkenszand. Je
kende mensen die bij de centrale werkten.
Heb je nooit wroeging gehad tegenover hen?
Je hebt de strijd wel verloren. De kerncentrale
mocht langer open blijven, eerst tot 2013 en
uiteindelijk zelfs tot 2033. En opslag van kern
afval bij de Covra gaat gewoon door.
Wel als overbrugging naar een duurzame toe
komst, was toen het argument. En nog; vorige
week pleitte de directeur van de kerncentrale
Borssele er met datzelfde argument voor die
nog langer open te houden. Hij wil zelfs onder
zoek naar uitbreiding van kernenergie.
Leef je met het idee dat jouw strijd is mislukt?
Bij jullie acties zijn veel mensen aangehouden.
Heb je een strafblad?
Je voelt je geen Zeeuws meisje?
Wat heb je in Mexico bereikt?
Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?
*1#
rz
*;->i
■-<n
f t' -<C V----
- r-. v-s
v i. v -
e
W t- j
