7
DDe ravage was groot
door die ontplofte V2'
'l V
Lappendeken
Machtsbelust
Hele buurt trok soep
van één varkenskop
Wij hadden hout!
a
X
J7
DE BRIEF VAN GERARD KATER
9
At™
'Degasmeter was jes hout te ver
zamelen.
opengebroken.
Daardoor
gebruikten we
steeds dezelfde
gaspenning'
Mijn grootouders woonden in een molen
in Alblasserwaard. Mijn vader dook daar
onder. Mijn broertje en ik waren om de
)0\ beurt een week bij hem en opa en oma. Ie
der weekend liepen we van Dordrecht naar
Oud-Alblas. In de herfst van 1944 werd dat
moeilijker. Ik had astmatische bronchitis.
Toen de razzia's voorbij waren, is mijn
vader ondergedoken in ons eigen huis. Hij
studeerde voor zijn acte Frans en paste op
ons als mijn moeder op zoek ging naar
eten. Die winter heb ik leren breien. Alle
maal vierkante lapjes van restjes wol. Daar
heeft mam toen een lappendeken voor
mijn poppen van gemaakt. Die deken heb
ik altijd bewaard. Er kwamen na de razzia's
ook minder mensen aan de deur. De peri
ode dat enorm gebedeld werd door mensen
uit de binnenstad, die nog minder eten
hadden dan wij, was over. Als kinderen om
eten bedelden, haalde mijn moeder ze bin
nen, zette ze op de onderste tree van de
trap en haalde een of twee boterhammen,
soms met kaas! Die moesten ze dan daar
opeten. Want er waren ouders die hun kin
deren de straat in stuurden om te bedelen
en die de opbrengst dan verkochten.
- Hans Groebbé-de Bode, Utrecht
In de winter van 1945 raakte mijn toen 24-
jarige moeder op haar tocht van Den Haag
naar Drenthe haar tafelzilver, de inhoud
van de linnenkast en bijna haar eerbaar
heid kwijt. Er waren natuurlijk ook goede
boeren, maar de indruk die de boeren toen
bij menig hongerlijder hebben achtergela
ten, was niet veel beter dan die van de be
zetter. Grof, inhalig en machtsbelust.
- Ton Groenendijk, Pijnacker
Gevaar en gebrek aan alles, bracnt gevaarlijk, hij had een vervalst
banden, weg te brengen richbngkwamen ze een kindertransport tegen wa
persoonsbewijs om ouderrte *en- Overijssel H^heeft
Mijn oom had een keer een varkenskop op
de kop getikt. Mijn oma kookte die en
maakte daar soep van. Toen ging de kop
naar de buurvrouw. Die deed hetzelfde.
Daarna naar de volgende. Zo ging de var
kenskop van buur naar buur. Op het laatst
zat er niets meer aan. Toch waren ze erg blij
en dankbaar.
- Hermi Adriaanse, Capelle aan den IJssel
,,Ik heb in de Spartastraat mijn jeugd door
gebracht, recht tegenover Het Kasteel van
voetbalclub Sparta. We hadden drie voet
balvelden voor de deur. Ik was 6 jaar oud.
De houten omheining rond de voetbalvel
den werd door bewoners gesloopt voor
hun kachels. Iedereen ging aan de slag, tot
er niets meer stond. Politiepaarden joegen
de slopers weg. Maar wij hadden hout!
- Mevr. Van de Made, Spijkenisse
ijn broer aan wr
ïleden de vrou*
ejaardenhuis. Ni
rachtauo vanuit
jgen op matrasji
;wam terecht bi
iefdevol werd o|
rullen terugzien.
er nog een keer
gaan lopen en k'
terecht konden,
gewonde duitse
oudste zoon ter
ondergedoken
-e 'yr~m
If*
11/
s-t-i &<eA^ -5 v-A
11
IA/ d 7
6^*-S c TgfiV-
I n 1944 was ik zes jaar en woonde met
mijn moeder en mijn zusje Lenie, 2 jaar,
I in de Loosdrechtsestraat te Den Haag.
Mijn moeder en mijn vader, die schoenma
ker was, waren in 1942 gescheiden. Door de
oorlogsomstandigheden had mijn vader
geen werk en om toch alimentatie te kun
nen betalen ging hij in Duitse dienst. Ons
inkomen was karig en mijn moeder ging op
de fiets regelmatig naar het Westland om
wat eten bij elkaar te sprokkelen.
Pas na de oorlog heb ik van mijn moeder
gehoord dat er drie mannen onder onze
slaapkamervloer tussen de fundamenten
verstopt hebben gezeten. Dit moest heel
stilletjes gebeuren om te vermijden dat Le
nie en ik op de hoogte waren en aan ande
ren zouden kunnen verraden dat onze
moeder de buren verborg.
Op nieuwjaarsdag 1945 lanceerden de
Duitsers de zoveelste V2 vanuit het
Haagse Bos richting Engeland. Regelmatig
was de lancering van de raket gebrekkig en
stortte deze al spoedig neer zonder het doel
te bereiken. Op die eerst januari verwoestte
de V2 een groot gedeelte van de Indigo
straat, ongeveer 500 meter van ons woon
huis. De ravage was groot in de hele wijde
omtrek. Bij ons sneuvelde het grote raam in
de woonkamer.
Buren hielpen ons en timmerden onze
schuurdeur voor het gat van bijna twee
vierkante meter. Die schuurdeur hebben
we niet hoeven gebruiken om in de kachel
te verstoken; we hadden onze elektrische
kachel en konden gelukkig nog op gas ko
ken. De gasmeter was door een buurman
opengebroken. Daardoor konden we steeds
weer dezelfde gaspenning benutten, die
nodig was voor de gaslevering.
Het was donker in onze woonkamer en
de tocht was door de kieren rond de
schuurdeur goed voelbaar. Overdag zaten
we in de keuken met de deuren dicht en
ons elektrische kacheltje aan. Plotseling
herinnerde moeder zich dat onze onderdui
kers tijdens hun verblijf gezien hadden dat
er onder onze vloer nog stukjes hout lagen
die bij de bouw van ons huis in 1932 waren
achtergelaten. Zij wees mij waar het luik in
de slaapkamer was en vroeg me met een
kaarsje in mijn
hand de stuk-
vW v4-
's Avonds werd
de kachel die al
tijden niet
meer had ge
brand aange
stoken en ge
noten we van
de warmte. We
werden slape
rig en doken al vroeg met zijn drieën in het
grote bed waar we al de hele oorlog in slie
pen om elkaar warm te houden.
kennis van ons aangebeld maar er werd
niet open gedaan. De buren wisten zeker
dat we thuis waren. Er werd dus wederom
gebeld, op de deur gebonsd totdat moeder
ergens in haar bewusteloze toestand re
ageerde. Zij liet zich uit bed vallen en kroop
naar de voordeur die ze open kon krijgen
omdat die niet op het nachtslot zat. Er was
koolmonoxide geproduceerd door onze ka
chel. De schoorsteen was verstopt omdat er
op het dak waarschijnlijk kinderen stenen
in de afvoerpijp hadden gegooid. Dat was
het verhaal, maar het kunnen ook vogels
zijn geweest die daar hun nest hebben ge
bouwd.
Wij kwamen er alle drie goed van af. Het
huis werd gelucht, wij kregen buiten frisse
lucht en gingen weer door. Een paar maan
den later vierden we de bevrijding. Nooit
heb ik méér blije gezichten gezien dan toen.
- Gerard Kater (82)Den Haag
GO ZATERDAG 8 FEBRUARI 2020
isgsss"-
1 -V(
1nn wie
AA
r
S 4 f__4>
De volgende morgen werd ik wakker ge
schud door een van onze buren. Er had een
