23
Thijsje Oenema (31) leeft een nieuw leven
sinds ze genas van kanker. Maar ze is noglfp
nationaal recordhouder op de 500
meter. De vraag is hoe lang, met de WK
afstanden in Salt Lake City in aantocht.
,,Ik moest mezelf opnieuw uitvinden."
H
Heerenveen
ls in 2013 iemand
had gezegd dat het
record zeven jaar la
ter nog zou staan,
had ze diegene voor
gek verklaard.
Thijsje Oenema was 24 jaar, nog een
schaatsleven voor zich. Dacht ze. ,,Ik
kon beter", zegt ze nu. ,,Ik was er hei
lig van overtuigd dat ik dat record
makkelijk nog ging verbeteren. Het
is er nooit meer van gekomen."
Oenema kreeg kanker. Ze werd
weggerukt uit het schaatsen. In de
kracht van haar leven werd ze gecon
fronteerd met haar sterfelijkheid.
Maar ze leeft nog. En spreekt vaak
opvallend luchtig, vol humor, over
haar ziekte. Bijvoorbeeld als ze zegt:
,,Ik ben nogal jong gestopt."
In Salt Lake City reed ze, in 2013,
het stokoude record van Andrea
Nuyt uit de boeken, om het een dag
later nog eens aan te scherpen: 37,06.
Datzelfde jaar viel haar oog op een
vlekje op haar pols. Het bleek een
melanoom. Ze kwam erbovenop,
keerde terug in het schaatsen, maar
in 2015 volgde een nieuwe klap. Uit
gezaaide melanoomkanker. Ze werd
zo goed als dood verklaard. ,,De eer
ste arts keek mij heel zielig aan, de
tweede gaf mij één procent, de derde
zei: het wordt heel spannend."
Oenema was realistisch. ,,Ik had
nog ongeveer een jaar te leven. Er
was gewoon niet echt hoop. Ik had
gesprekken met vrienden en familie
over het einde, want ik zou er waar
schijnlijk niet meer zijn. Wel stond
ik er ook zo in: als ik op mijn sterfbed
moet liggen, dan wil ik er alles aan
hebben gedaan.'' Ze zocht naar de
beste artsen, leefde gezond en strikt.
,,Ik had geen invloed op de ziekte, die
doet wat-ie wil, maar ging er toch ex
treem mee bezig. Met een topsport
mentaliteit. Maar tijdens de behan
deling was ik zó ziek. Dan kun je niks
meer en laat je het gaan."
Tegen alle prognoses in, en dankzij
baanbrekende therapieën, verdween
de kanker uit haar lijf. Ze mocht door
met leven. En dat bleek moeilijk. ,,In
het begin, nadat ik schoon was ver
klaard denk je: gaan! Daarna komt
het besef. Wat is hier nou echt ge
beurd? Rationeel heb ik daar inmid
dels een antwoord op. Emotioneel
begrijp ik nog steeds niet hoe ik het
heb gered. Dat écht diep van binnen
Als schaatser moest
ik mezelf soms beter
voordoen dan ik was.
Dat hoeft nu niet meer.
Ik vertel wat ik voel
beseffen, is lastig.''
Tijdens haar ziekte leefde ze van
scan naar scan. Nu moest Oenema
zich ineens opnieuw ontdekken.
Dingen verzinnen om te doen. Ritme
creëren. Een uurtje per week ging ze
naar de collegezaal. Daar hoorde ze
van alles. Maar wat, dat was ze thuis
alweer vergeten. Ze moest er boven
dien een aantal dagen van bijkomen.
Uitrusten, herstellen, terugkrabbe
len. Steeds een beetje meer. Af en toe
mocht ze in 2016 op het ijs staan,
maar in haar lichaam was zoveel ver
anderd dat echt hard schaatsen niet
meer lukte. ,,Ik was verdrietig om
wat mij is overkomen. Maar aan de
andere kant was ik allang blij dat ik
dat verdriet mocht voelen."
Ze liep tegen muren op. Ging in
therapie. ,,Je denkt nog steeds: ik ben
die topsporter, die een volledige stu
die er naast deed, de hele wereld
overvloog. En nu kon ik weinig. Was
moe. Maar ik wilde zó graag. Want ik
had mijn leven weer. Dat wil ik uiter
mate benutten en niet verkwanselen.
Want ik mag wél dóór en zoveel
mensen om mij heen mochten niet."
Opnieuw uitvinden
,,lk moest mezelf opnieuw uitvin
den, iets compleet nieuws gaan doen.
Dus je denkt na: wie ben ik, wat wil
ik, waar geniet ik echt van, en wat wil
ik hier nog gaan doen? Want je hebt
nu een leven, ga dan óók leven." Ze
studeerde af. Dat leek haar vrij on
zinnig toen ze ziek werd. Maar een
maal schoon en opgekrabbeld rondde
ze haar masterfinance en master inter
national financial management af. Ze
werkte. Verhuisde van Joure naar En
geland om als business analist voor
Philips te werken. Ze ontwikkelde
zich. Komende zomer keert ze terug
omdat de fabriek sluit.
Tevreden concludeert ze nu:
„Vroeger was ik 120 procent, nu 100
procent. Ik doe nog steeds meer dan
de meeste mensen. Als ik kijk wat ik
gedaan heb de voorbije drie jaar is dat
veel. Een mooie carrière is niet het
doel, wel een mooie bijvangst.''
De toekomst ligt open. Grijnzend:
,,Ik denk best wel onbegrensd." Waar
dat vandaan komt? ,,Het onver
wachte. Waarom zou ik mezelf be
perkingen opleggen? Niemand had
verwacht dat ik dat NR zou rijden in
2013, vooral niet toen ik jong was, ik
reed het toch. Niemand had ver
wacht dat ik zo ziek zou worden, dat
werd ik toch. Er waren ook vrij wei-
PROGRAMMA
nig mensen die geloofden in mijn
herstel, ik zit hier nog steeds. Als ik
iets wil, kan ik het toch proberen? Ik
wil niet stilstaan." Ze zegt geen druk
te voelen om altijd maar van het le
ven te genieten. ,,Ik mag genieten,
maar het mag ook de andere kant op.
Ik laat mijn emoties zien. Ik kan
enorm blij zijn met iets, maar alleen
maar moeten genieten vind ik onzin.
Ik wil allebei de kanten voelen.''
De grootste verandering? ,,Ik ben
opener geworden. Als schaatser
moest ik mezelf soms beter voordoen
dan ik was. Dat hoeft nu niet meer.
En ik vertel meer wat ik voel, wat er
in mij omgaat."
Oenema is al bijna vier jaar schoon.
Veel van haar concurrenten van des
tijds schaatsen nog. Dit weekeinde in
Calgary. Vanaf donderdag voor de
wereldtitels in Salt Lake City. ,,Ook ik
had er prima kunnen schaatsen. Daar
was ik goed genoeg voor."
Ze zegt het niet verbitterd. Ze doet
nu zoveel andere dingen dat ze er niet
bij stilstaat. Naast haar werk bij Phi
lips, is ze lid van de atletencommissie
van de NOC*NSF en loopt ze aantal
weekeinden per winter op vrijwillige
basis in Thialf rond om uitslagen te
verwerken. ,,Het schaatsen is er niet
meer en is gewoon afgesloten. Ik heb
totaal geen heimwee. Al die zware
trainingen, dat mis ik echt niet."
Als ze over haar Nederlands record
praat, en de races van toen, lijkt het
alsof ze over een ander persoon praat.
Ze schiet in de lach. ,,Ik kan mij nu
niet voorstellen dat ik in een pak zou
staan en naar de start zou moeten. Of
dat ik zó hard kan schaatsen. Soms
vraag ik mij af: hoe heb ik dat ge
daan?"
Dat is het gekke, zegt ze. ,,Het voelt
niet als gisteren. Het voelt als lang ge
leden. Als een ander leven."
zaterdag 8 februari 2020
Pim Bijl
-Thijsje Oenema (31)
Thijsje Oenema: ,,Ik
kan enorm blij zijn met
iets, maar alleen moe
ten genieten vind ik
onzin.'' foto stephan tel-
WERELDBEKER
CALGARY
Vandaag
Vanaf 20.30 uur:
500 m (v), 1000 m (m),
1500 m (v) en 5000 m
(m).
TV: live op NPO 3.
Voor verslagen en
alle uitslagen van
gisteren:
'II' kijk op de website
I '"Vw van deze krant
