Schrijflessen aan gedetineerden in de gevangenis in
Heerhugowaard brengen schrijver Christine Otten (58)
meer dan ze ooit had durven denken.
Gevangenen koken zelf hun eten, er is een
binnentuin met bomen, een vijver, een
volière en een kas waar gedetineerden
groenten kweken voor de voedselbank.
Eerder had ik schrijfles gegeven bij Kant
lijn, een schrijfgroep van dak- en thuis
lozen. Daar had ik gezien hoe mensen van
pijnlijke gebeurtenissen iets kunnen ma
ken waarop ze trots zijn. Toen ik de onder
wijzer van de inrichting voorstelde met
gedetineerden te schrijven, mocht ik begin
nen met eens in de twee weken een les, op
woensdagmiddag. Een korte cursus 'schrijf
je eigen verhaal'.
Schrijven in de gevangenis is wezenlijk
anders dan ik gewend was, merkte ik met
een. De gevangenis staat voor zij en wij. Al-
16
'Zal ik beginnen?' r. schuift heen en
weer op z'n stoel. Hij heeft een minuut of
twintig zitten schrijven, net als de zes man
nen om hem heen. Bijna muisstil was het in
het lokaaltje in de Penitentiaire Inrichting
Heerhugowaard, locatie Zuyder Bos. Af en
toe hoorde je het geluid van pennen op het
papier, of een schreeuw of lach vanaf de
luchtplaats.
Buiten vriest het, binnen is het bloed
heet. Ik had geen coltrui moeten aantrek
ken, bedenk ik. De mannen dragen T-shirts.
Het thema van vandaag: een beslissend
moment. R. leest voor: 'Eindelijk, ik sta op
de top van de berg. Ik heb overzicht. Ik ga
aan het randje staan en zie de steile rots
wanden van boven het zand verdwijnen.
Ga ik het nou doen of doe ik een stapje
terug? Ik draai mij om. Boven blijven heeft
mij een andere kijk gegeven'.
Het was een van de eerste schrijfwork-
shops, nu drie jaar geleden, en ik weet nog
dat ik schrok. R. vroeg zich hardop af of zijn
leven nog zin had. Een andere deelnemer
reageerde meteen: 'Nooit opgeven. Er is
altijd hoop'. R. lachte, zichtbaar opgelucht.
'Hierbinnen voel je meer', zei K., een
jonge gedetineerde in de groep. 'Er is geen
afleiding. Vroeg of laat zie je jezelf, daar
ontkom je niet aan'. Dat dat ook voor mij
zou gelden, als begeleider van de schrijf-
groep, daarvan had ik toen nog geen idee.
Zuyder Bos, met plaats voor 242 gedetineer
den, heeft de naam innovatief te zijn.
FOTO'S JEAN-PIERRE JANS
Zo wordt
een dader
weer mens
